محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در هم اندیشی پاسداری از مراکز فرهنگی؛ میراث مشترک بشری که در کتابخانه ملی برگزار شد سخنرانی کرد. متن این سخنرانی به شرح زیر است:
اخبار سیاسی- بسم الله الرحمن الرحیم
دوستان گرامی، خواهران و برادران عزیز در ابتدا لازم می دانم خرسندی خود را برای حضور در این نشست هماندیشی در کنار مفاخر و سرمایه های فرهنگی و علمی ایران ابراز دارم و از تمامی سازمان‌های مردم نهاد، دستگاه‌ها و عزیزانی که نسبت به حفظ میراث گذشتگان و امانت آیندگان احساس مسئولیت کرده و در برگزاری این برنامه ایفای نقش کرده اند، به ویژه کتابخانه ملی ایران، کمیسیون ملی یونسکو و نمایندگی یونسکو در تهران، صمیمانه تشک ر و قدردانی کنم. برگزاری چنین نشست موقری برای پاسداشت حریم مراکز فرهنگی و موجودیت غیرقابل تعرض آنها ابتکار ارزند‌های است که امیدوارم به سهم خود بتواند بار دیگر تصویر شکوهمند و فاخر فرهنگ و تمدن و میراث تاریخی ایران و ایرانی را به جهانیان عرضه کند. مکان‌ها و آثار فرهنگی - تمدنی، شاید از لحاظ تاریخی و جغرافیایی متعلق به یک قوم یا ملت باشند، اما از لحاظ نقشی که در بازشناسی هویت بشری و انباشت لایه های تاریخی معرفت دارند، متعلق به همگان و فارغ ا ز میراث مشترک بشری «جغرافیا و مکاناند و لذا شایسته است از مفهوم ۲ برای توصیف این دستاورد‌های بشری بهره جوییم. از این رو، احترام به آثار فرهنگی و تمدنی، در واقع رعایت حرمت انسانی و کرامت ذاتی انسانی است و در نقطه مقابل، حمله به اموال و میراث فرهنگی، حمله به انسانیت،حمله به روح بشریت و حمله به تاریخ است.
ظریف در بخش دیگری از این سخنرانی تاکید کرد که در تلاش مشترک و هم افزایی بین المللی برای صیانت و حمایت از مراکز فرهنگی و مظاهر تمدن بشری و مقابله با تهدید و آسیب رساندن به آنها، جامعه جهانی اسناد مهم و سازوکار‌های قابل توجهی را تدوین کرده است.
کنوانسیون «به عنوان مثال ۱۹۵۴ لاهه در خصوص حفاظت از اموال آسیب به اموال فرهنگی هر ملتی را به» فرهنگی در مخاصمات مسلحانه به منزله آسیب رساندن به میراث فرهنگی تمام بشریت و جرمی نابخشودنی در نظر گرفته است. این کنوانسیون هر نوع حمله و ایراد آسیب به اموال فرهنگی را منع نموده و بر اساس پروتکل دوم( ۱۹۹۹ )آن، حتی در زمان مخاصمات مسلحانه، اموال فرهنگی، اموال غیرنظامی محسوب شده و نباید مورد حمله قرار گیرند.
کنوانسیون «هم چنین ۱۹۷۲» حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان نیز همه کشور‌های متعاهد را مکلف میدارد ت ا از هر گونه اقدام عمدی که مستقیم یا غیر مستقیم، به میراث فرهنگی و طبیعی واقع در سرزمین سایر کشور‌های عضو این کنوانسیون آسیب برساند، خودداری کنند.
علاوه بر این، بر اساس پروتکل اول الحاقی به کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو ۱ هر نوع عمل خصمانه علیه بنا‌های تاریخی، آثار هنری یا اماکن «۱. ماده ۵۳ پروتکل اول الحاقی ۱۹۷۷، که به عنوان میراث فرهنگی یا معنوی مردم یک سرزمین شناخته» مذهبی می شود، ممنوع است. نه تنها حمله و تخریب، بلکه استفاده از این اماکن برای پیشبرد اهداف نظامی نیز ممنوع بوده و عاملین و مرتکبین چنین جنایاتی به عنوان جنایتکاران جنگی شناخته می شوند. اسناد بین المللی متعددی از جمله قطعنامه‌های صادره از سوی ارکان مختلف ملل متحد ۲ و آرای متعدد صادره از سوی محاکم قضایی و کیفری بین المللی نیز بر این مهم و تعهدات عام الشمول اعضای جامعه بین المللی صحه گذاشته اند.
حضار محترم؛
افراطی گری، رنگ و مذهب و نژاد نمی‌شناسد. امروز در غرب با گسترش ناسیونالیزم افراطی و نژادپرستانه، شاهد نقش آفرینی روزافزون عوام فریبانی هستیم که بر خلاف تمامی قواعد حقوقی و اخلاقی، تمدن و فرهنگ بشری را به سخره گرفته، به ارزش‌های دینی و باور‌های مذهبی میلیارد‌ها انسان اهانت کرده و کتاب مقدس آنان را میسوزانند و در جهت ترویج نفرت و خشونت و جنگ افروزی از هیچ گفتار و رفتار و اقدامی
فروگذار نمی کنند.
وقیحانه‌ترین نمونه، اقدامات و اظهارات رئیس جمهور رژیم کنونی آمریکا است که مردم و فرهنگ ایرانی را تهدید کرده و ضمن نقض قواعد و اصول بنیادین حقوق بین الملل از جمله اصل منع تهدید یا توسل به زور و به عنوان مثال، در قطعنامه ۲۳۴۷) سال ۲۰۱۷ (شورای امنیت حفاظت از میراث فرهنگی را برای حفظ صلح و امنیت بین المللی ضروری دانسته و تخریب میراث فرهنگی را محکوم کرده است. از جمله ۱۹ رای صادره از سوی دیوان کیفری بین المللی برای یوگسلاوی سابق «گویانه تهدید کرده است که ۵۲ نقطه در ایران ... را که برخی از آنها از اهمیت بالایی برای ایرا ن و فرهنگ ایرانی دارند، هدف قرار میدهیم....» علاوه بر آن برای شناخت عقبه این طرز تفکر کافی است اندک نگاهی به تاریخ معاصر خود بیندازیم و اقدام‌هایی که برخی گروه‌های جنگ طلب یا تروریستی در تخریب اموال و میراث‌های فرهنگی از خود به جای گذاشت هاند، را مرور کنیم. افراطیون در سال ۲۰۰۱ مجسمه‌های بودا را در بامیان منفجر کردند.تروریست‌های داعش، میراث فرهنگی عراق و سوریه) موصل، نینوا، پالمیرا و ... (ر ا در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ از بی ن بردند و اکنو ن دونالد ترامپ، نه تنها با نقض فاحش منشور ملل متحد، ایران را به حمله مسلحانه تهدید می کند، بلکه به طور علنی از حمله به اماکن تاریخی و فرهنگی ایران سخن به میان می‌آورد. این در حالی است که توافق جامعه جهانی برای حفاظت از میراث و اماکن فرهنگی، چه در شرایط صلح و چه در شرایط جنگ، خود یک میراثِ ناملموسِ بزرگ و مشترکِ جهانی است.
تهدید رئیس جمهوری آمریکا برای نابودی مراکز فرهنگی و تمدنی ایران بین المللی است و ادامه قانون شکنی» تروریسم فرهنگی «مصداق بارز رژیم آمریکا برای شکستن مقاومت مردم ایران است که از یک سو با صراحت منابع تأمین غذا و داروی مردم دلاور» تروریسم اقتصادی «ایران را نشانه گرفته و وزیر خارجهاش در یک اقدام مجرمانه که مصداق توطئه برای نس لکشی و جنایت علیه بشریت است اعلام می کند که "اگر ایران می خواهد مردمش غذا داشته باشند باید از ماتبعیت کند. " و از سوی دست به ترور یکی» تروریسم دولتی دیگر، در قالب حمله جنایتکارانه و از محبوب‌ترین شخصیت‌های ایران و منطقه میزند و در کمال وقاحت به ترور سردار سرافراز شهید سپهبد قاسم سلیمانی افتخار میکند؛ بزرگمردی که منطقه و جهان وامدار مبارزه او با جریان‌ها و گروه‌های تروریستی و افراطی است.
تهدیدات ترامپ تبلور تنفر ناشی از حقارت است. نه فقط تنفر از ایران و فرهنگ غنی ایرانی، بلکه تنفر از فرهنگ، تمدن و هر چیزی که بیانگر صلح و ثبات است. رژیم ترامپ با اقدامات نامتعارف و غیرعقلانی، سعی در پررنگتر کردن نقشی ناخوشایند و منفی در تاریخ دارد حتی اگر به بهای نابودی بخ شهای زیبایی از تاریخ و هویت بشریت تمام شود. این رژیم قبلا ا نیز نشان داده است که به قوانین، رویه‌ها و حتی تعهدات بین المللی دولت خود پایبند نیست. اعلام خروج از یونسکو، خروج از معاهدهی آب و هوایی پاریس، خروج از معاهده منع موشک‌های هست‌های میانبرد و کوتاهبرد در کنار خروج یکجانبه از توافق برجام تنها نمونه-هایی از یکجانب هگرایی، انکار حقوق بین الملل و به واقع قانون ستیزی این رژیم است.
زمانی که ترامپ، با مشی نژادپرستانه، ملت متمدن و بافرهنگ ایران را "تروریست" می‌خواند، با وقاحت به دنیا اعلام می‌نماید که رژیم او هیچ تعهدی نسبت به رعایت اصول و خطوط قرمز حقوق بین الملل و از جمله اصل منع نژاد پرستی، اصل منع تبعیض و اصل مسئولیت بینالمللی در قبال تعهدات عام و تعهدات خاص ندارد. این رژیم علیرغم ادعا‌های خود بار‌ها نشا ن داده که اعتقادی به مذاکره و پایبندی به تعهدات قبلی و فعلی ندارد. دشمنی ب ا فرهنگ، حتی خصومت با یک ملت نیست بلکه مخاصمه و مبارزه با ارزش‌های مشتر ک فرهنگی و دستاورد‌های تمدنی ملل مختلف جهان است.
دوستان گرامی
یکجانبه گرایی و قانون شکنی همانقدر خطرناک است که تحمل آن توسط دیگران. متاسفانه مواضع منفعلانه کشور‌ها و سازما نهای بینالمللی د ر
مقابل قانون شکنی و یکجانبهگرایی ترامپ وی را در پیگیری مشی قلدری جهانی جریتر نموده است. به عبارت دیگر "یکجانبه گرایی انفعالی" مشوق"یکجانبه گرایی فعال" است. کشور‌هایی که برای مصون ماندن از تعرض ترامپ به یکجانب هگرایی و قانون شکنی او تن دادهاند، در نهایت زمینه را برای تعرض وی به خودشان فراهم کردهاند. تحریم پروژه نورث استریم.
تهدید به افزایش تعرفه خودرو‌های اروپایی و تهدید اخیر به افزایش سایر تعرفه‌ها علیه اروپا نتیجه طبیعی برخورد منفعلانه اروپا در برابر خروج
آمریکا از برجام و خوش خدمتی آنان در استفاده نژادپرستانه و غیرمجاز از ماده ۳۶ برجام است. دوستان عزیز میراث فرهنگی نقش بسزایی در تقویت عناصر معنوی و مادی تحقق صلح و توسعه پایدار دارد. آثار تاریخی، میراث گذشتگان و امانت آیندگان است.
آنچه که امروزه تحت عنوان تمدن بشری شناخته می‌شود، بر شالود‌های از همین میراث بنا نهاده شده است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان وارث یکی از تمدن‌های کهن، همواره منادی تعامل و همکاری فرهنگ‌ها و گفت وگوی تمدن‌ها بوده تا نسل‌های آینده، از بالندگی و پویایی و تعامل فرهنگی برخوردار باشند و نسل کنونی از بلای افراط و ترور و خشونت رها شود؛ و در نهایت، آثار و میراث فرهنگی به جا مانده، گواهی است بر تاریخ و تمدن کهن و استقامت و ماندگاری مردم بزرگ ایران در برابر امواج موقتی غارتگران و فرهنگ ستیزانی همچون ترامپ.
فاما الزبد ف یذهب جفاء و، اما ما ینفع الناس ف یمکث فی الارض کذلک یضرب الله الامثا ل( رعد ۱۷)
