رویترز گزارش داده کشورهای اروپایی عضو توافق هسته‌ای با ایران (انگلیس، فرانسه و آلمان) امروز ساز و کاری در برجام به نام «ساز و کار حل و فصل اختلافات» را که می‌تواند به احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود، فعال می‌کنند.
اخبار سیاسی- دیپلمات‌های اروپایی به رویترز گفته‌اند هدف از این تصمیم نجات برجام است و آنها قصد دارند درباره اقداماتی که ایران باید برای بازگشت از گام‌های برجامی خود انجام دهد، گفت‌وگو کنند. این دپیلمات‌ها تأکید کرده‌اند هدف از فعال کردن این ساز و کار، بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران نیست.
«مکانیسم حل و فصل اختلافات» یکی از بندهای توافق هسته‌ای برجام است، اما به سبب آنکه فعال‌سازی آن می‌تواند در روندی چند ماهه به بازگشت همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود به «مکانیسم ماشه» معروف شده، به آن معنا که طرف‌های غربی عضو توافق هسته‌ای همواره می‌توانند با رجوع به این بندها، «ماشه» برگشت تحریم‌ها علیه ایران را بچکانند.
ایران از اردیبهشت‌ماه سال جاری تا کنون در اعتراض به کم‌کاری کشورهای اروپایی در عمل کردن به تعهدات خود ذیل برجام و تأمین منافع اقتصادی ایران ذیل این توافق هسته‌ای در پنج مرحله از تعهدات خود کاسته است. کاهش تعهدات ایران طبق بندهای توافق هسته‌ای صورت گرفته که به هر یک از طرف‌ها اجازه می‌دهد در صورت عمل نکردن طرف مقابل به تعهداتش، از تعهدات خود بکاهد.
آمریکا اردیبهشت‌ماه سال گذشته، بعد از خروج از برجام تحریم‌های معلق‌شده به موجب این توافق هسته‌ای را مجدداً اعمال کرده است. کشورهای اروپایی از آن زمان، علی‌رغم مخالفت‌های لفظی و سیاسی با تصمیم آمریکا هیچ اقدام عملی برای کاستن از تبعات آن صورت نداده‌اند.
«ساز و کار حل و فصل اختلافات» در بندهای 36 و 37 توافق هسته‌ای تشریح شده است. طبق مفاد مندرج در این بندها، چنانچه یکی از طرف‌ها طرف مقابل را به «عدم پایبندی اساسی» به توافق هسته‌ای متهم کند طرف خوانده (متشاکی) باید ظرف 30 روز رضایت طرف شاکی را جلب کند. در صورتی که این جلب رضایت اتفاق نیفتد، مسئله ظرف پنج روز به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع می‌شود.
شورای امنیت سازمان ملل متحد، سپس ظرف حداکثر 30 روز قطعنامه‌ای را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به رأی می‌گذارد. روسیه و چین امکان وتوی این قطعنامه و جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را نخواهند داشت، زیرا طبق برنامه‌ریزی‌های طرف قبلی، آنچه در شورای امنیت به رأی گذاشته می‌شود «ادامه لغو تحریم‌های ایران» است.
اظهارات بوریس جانسون
«بوریس جانسون»، نخست‌وزیر انگلیس امروز سه‌شنبه خواستار جایگزین شدن توافق هسته‌ای برجام با «توافق مد نظر [دونالد] ترامپ» شده است. جانسون درباره توافق هسته‌ای برجام گفت: «اگر قرار است از دست این توافق خلاص شویم، اجازه دهید آن را با توافق مدنظر ترامپ جایگزین کنیم. این گامی بزرگ رو به جلو خواهد بود.»
نخست‌وزیر انگلیس در ادامه گفت: «من خواستار درگیری نظامی بین خودمان، ایالات متحده و ایران نیستم. اجازه دهید این را پیش ببریم.»
