مجلس نمایندگان آمریکا سرانجام پس از هفته ها تحقیق و کشمکش سیاسی، استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور را تصویب کرد. با تصمیمی که روز چهارشنبه 18 دسامبر 2019 در مجلس نمایندگان گرفته شد، ترامپ به عنوان سومین رئیس جمهوری و نخستین رئیس جمهوری جمهوری خواه آمریکا استیضاح می شود. دو اتهام وارد شده به ترامپ شامل «سوءاستفاده از قدرت» و «مانع تراشی بر سر ایفای وظایف کنگره»، هر یک به ترتیب با 230 و 229 رای به تصویب رسید.
در این رای گیری سرنوشت ساز، سه دموکرات عضو مجلس نمایندگان از رای دادن به استیضاح ترامپ خودداری کردند در حالی که هیچ یک از جمهوری خواهان مجلس با دموکرات ها علیه رئیس جمهوری هم حزبی همراه نشدند.اکنون با بسته شدن روند استیضاح رئیس جمهوری آمریکا در مجلس نمایندگان، نوبت به مجلس سنا می رسد که طی برپایی دادگاهی، به اتهامات وارد شده رسیدگی کند. قانون اساسی آمریکا، وظیفه اعلام جرم یا همان استیضاح را برعهده مجلس نمایندگان و وظیفه تشکیل جلسه دادگاه را برعهده سنا گذاشته است. مقامات دولت فدرال که از سوی مجلس نمایندگان تحت تعقیب قضایی قرار بگیرند، ملزم هستند در دادگاهی که در سنا و به ریاست رئیس دیوان عالی فدرال تشکیل می شود، حاضر شوند و از خود دفاع کنند.
در این دادگاه، سناتورها همزمان نقش دادستان و هیئت منصفه را بازی می کنند به این شکل که اجازه دارند اتهامات وارد شده از سوی مجلس نمایندگان را مطرح کنند و در نهایت به گناهکار بودن یا بی گناهی متهم رای دهند. اگر دو سوم اعضای سنا به این جمع بندی برسند که فرد متهم در اتهامات وارد شده گناهکار است، به شکل اتوماتیک وی از مقام خود خلع می‌شود.در تاریخ آمریکا تعدادی از مقامات دولت فدرال – عمدتا قضات دادگاه های فدرال و دیوان عالی فدرال – با حکم سنا از مقام خود خلع شده اند، با این حال دو رئیس جمهوری قبلی (اندرو جانسون در قرن نوزدهم) و (بیل کلینتون در قرن بیستم) در دادگاه سنا حکم تبرئه گرفتند و به ریاست جمهوری خود ادامه دادند.
هم اکنون در پرونده استیضاح دونالد ترامپ به دلیل وفاداری کامل جمهوری خواهان به رئیس جمهوری هم حزبی، امکان گناهکار معرفی شدن ترامپ در دادگاه سنا و برکناری وی تقریبا غیرممکن به نظر می رسد. دموکرات ها در سنا فقط 45 کرسی را در اختیار دارند که با احتساب دو سناتور مستقل اما متحد با دموکرات ها، تعداد آرای آنان به 47 رای می رسد. در حالی که برای برکناری ترامپ حداقل باید 20 سناتور جمهوری خواه با دموکرات ها علیه رئیس جمهوری هم حزبی خود متحد شوند؛ اقدامی که محال به نظر می رسد.
به همین دلیل، برخلاف روند استیضاح در مجلس نمایندگان که جمهوری خواهان در پی توقف یا کند کردن روند آن بودند، در جریان برپایی دادگاه در سنا، جمهوری خواهان به شدت از دادگاهی شدن ترامپ و صدور حکم برائت در کوتاه ترین زمان ممکن حمایت می کنند. با این حال، دموکرات ها مدعی هستند که سناتورهای جمهوری خواه از عدالت خارج شده اند و آشکارا از رئیس جمهور تحت تعقیب حمایت می کنند. آنان همچنین از این که رهبران حزب جمهوری خواه در سنا با احضار نزدیکان ترامپ به جلسه دادگاه و گرفتن شهادت از آنان مخالفت می ورزند، به خشم آمده اند.برخی گمانه زنی ها حکایت از آن دارد که اگر دموکرات ها از برگزاری محاکمه بر اساس سلایق و منافع خود اطمینان نداشته باشند، چه بسا از ارسال مصوبه روز چهارشنبه مجلس نمایندگان به مجلس سنا خودداری ورزند. درچنین صورتی، ترامپ برای مدت ها موفق نخواهد شد حکم تبرئه را از سنا دریافت کند. از آن جا که استیضاح ترامپ نخستین استیضاح تاریخ آمریکا در دوره نخست یک رئیس جمهوری به شمار می آید، نتیجه نهایی آن بر انتخابات مجدد وی تاثیر تعیین کننده خواهد گذاشت. جمهوری خواهان امیدوار هستند هرچه سریع تر از کابوس استیضاح رهایی یابند و تمرکز خود را بر پیروزی مجدد در انتخابات 2020 معطوف کنند. در حالی که دموکرات ها تلاش می کنند موضوع استیضاح و اتهامات وارد شده به ترامپ را تا شب برگزاری انتخابات ادامه دهند و زمینه شکست ترامپ و پیروزی خود را فراهم کنند.با این حال، تا فردای روز برگزاری انتخابات در ماه نوامبر 2020 که نتایج انتخابات سراسری آمریکا اعلام خواهد شد، مشخص نخواهد شد که آیا استیضاح ترامپ موجب پیروزی جمهوری خواهان خواهد شد یا به شکست رئیس جمهوری مستقر برای ادامه سکونت در کاخ سفید خواهد انجامید.
نویسنده : امیرعلی ابوالفتح
