حیدر علی مسعودی کارشناس مسائل اروپا در رابطه با خروج اروپا از برجام، گفت: در برجام پیش بینی شده در صورتی که هر کدام از طرف‌ها متوجه شوند طرف‌های مقابل تعهداتشان را کاهش داده یا زیر پا گذاشته است، آنها هم اجازه دارند، اقدامات جبرانی را انجام دهند. به عبارت دیگر واکنشی که ایران در قالب کاهش تعهدات خود در توافق هسته ای نشان می‌دهد، اقدامی جبرانی در مقابل نقض تعهدات طرف‌های مقابل برجام است.
اخبار سیاسی- او افزود: در برجام پیشبینی نشده که در واکنش به اقدامات جبرانی امضاء کنندگان توافق هسته ای می‌توانند اقدامات دیگری انجام داد، به عبارت دیگر کاهش تعهدات ایران در توافق هسته ای یک اقدام جبرانی در برابر عدم اجرایی شدن تعهدات طرف های مقابل است. تصمیم اروپا برای خروج از برجام در مقابل با اقدام تهران در حقوق بین الملل تعریف نشده و براین اساس وزیر امور خارجه کشورمان آن را دنبال می‌کند.
مسعودی همچنین در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به پیگیری حقوقی ایران درباره جبران خسارت ناشی از نقض برجام توسط آمریکا، خاطرنشان کرد: مکانیسم حل اختلاف در برجام بیرون از قطعنامه‌های شورای امنیت و تصمیمات جمیع کشور‌های امضاء کننده برجام گرفته نشده و مبنای حقوقی آن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است، بنابراین اگر قرار باشد شکایتی داشته باشیم آن را توافق کشور‌های امضاء کننده یا مرجع شورای امنیت حل و فصل می کند که در شرایط فعلی با توجه به خروج و مخالفت آمریکا از برجام امکان ناپذیر است.
کارشناس مسائل اروپا ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران برای اخذ خسارات ناشی از نقض برجام، موضوع نقض تعهد آمریکا در برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه علی‌رغم توافق انجام شده را در دادگاه بین‌المللی دادگستری لاهه طرح کرد، اما به نظر می‌رسد برای پیگیری شکایت مکانیسمی غیر از شورای امنیت کارآمد نیست کما اینکه در رابطه با معاهدات دیگری که با کاخ سفید داشتیم هم شرایط چندان امیدوار کننده نبود.برای مثال قرار بود دادگاه لاهه اختلافات معاهده را حل کند ولی ترامپ مشروعیت دادگاه را زیر سوال برد، بنابراین من امیدوار نیستیم که پیگیری شکایت‌های ایران بیرون از مکانیسم‌های پیشبینی شده در برجام به دستاورد روشنی برسد.
او با اشاره به خروج اروپا از برجام، گفت: خروج از برجام به منافعی که کشور‌ها برای خودشان متصور هستند،وابسته است، به عبارت دیگر خروج اروپا از توافق هسته ای نسبتی است بین هزینه ماندن آن در برجام با منافعی که از خروج از این توافق به دست می‌آورد.
مسعودی ادامه داد: به عقیده من موضع اتحادیه اروپا در شرایط فعلی بیش از آنکه نشانگر تصمیم جدی آنها برای خروج از برجام باشد، جنبه تلاش برای بازگرداندن طرف‌های مقابل به تعهداتشان بر اساس توافق هسته ای را پیدا کرده است. در واقع اروپا می‌خواهد آمریکایی‌ها به تعهدات خود در قالب ۱+۵ باز گردند و ایران کاهش تعهدات خود را متوقف کند و با بیان این موضوع که قصد خروج از برجام را دارد به دنبال ایجاد یک فشار دیپلماتیک بین المللی برای حفظ این توافق هسته ای است و قصد خروج از برجام را ندارد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان روز یکشنبه ۱۴ مهر در جلسه علنی مجلس گفت که سه کشور اروپایی عضو برجام «در موقعیتی نیستند» که بتوانند از این توافق خارج شوند و «از نظر حقوقی حق این کار را ندارند».
