برنامه جهان آرا دوشنبه شب با حضور حمیدرضا آصفی سفیر اسبق ایران در امارات و سخنگوی وزارت امورخارجه دولت اصلاحات و با موضوع بررسی ابعاد حمله انصارالله به پالایشگاه آرامکو عربستان از شبکه افق پخش شد.
اخبار سیاسی- آصفی در ابتدای این برنامه با بیان اینکه یمن تقریبا ضعیف ترین و فقیرترین کشور عربی است اما مردمی با فرهنگ و با رفتار متمدنانه دارد، گفت: برخی فکر می کنند دخالت های عربستان در یمن ظرف چند سال اخیر شروع شده اما دخالت عربستان در یمن سابقه ای چهل ساله و تقریبا به اندازه عمر انقلاب دارد.
وی افزود: قبلا یمن به دوبخش شمالی و جنوبی تقسیم شده بود و همه از دخالت های عربستان در یمن گلایه می کردند و می گفتند دخالت عربستان در یمن موجب انشقاق در کشور های عربی شده است. اتفاقاتی که در یمن افتاد و موجب دخالت بی مهابای سعودی و امارات در این کشور شد، پیروزی حوثی ها در انتخابات یمن بود. الان اختلافات سعودی ها با حوثی ها کمتر از اختلافات آنها با اماراتی ها نیست و امروز جنگ و درگیری بین اماراتی‌ها و سعودی‌ها نیز عیان شده است.
سفیر اسبق ایران در امارات تصریح کرد: سعودی‌ها با تسلیحات انگلیسی و آمریکایی و آلمانی به یمن حمله کردند هرچند آلمانی‌ها بعدا متوجه ابعاد کار خود شدند و از حمایت تسلیحاتی عربستان دست کشیدند. سعودی‌ها برای همین جنگ قراردادی با آمریکا به مبلغ ۳۰۰ میلیارد دلار بسته اند و روزانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار هزینه جنگ می‌کنند. در این بین توازن قدرتی بین یمن و عربستان وجود نداشت. امروز حدود۹۹.۹ درصد از صادرات نفت یمن کاهش یافته و تقریبا صفر شده است. البته عربستان قصد تشکیل یک ائتلاف داشت و برخی کشورها هم در ابتدا با او همراهی کردند اما بعدا عقل به خرج دادند و از این میدان خارج شدند.
سخنگوی وزارت امورخارجه دولت اصلاحات با اشاره به اوضاع امارات اظهار داشت: بعد از فوت شیخ زاید که حکمران فهیمی بود و در خلال جنگ تحمیلی هم بی طرف بود و بعضا بیشتر به ما کمک می کرد، جوانان بلند پروازی روی کار آمدند که سعودی ها آنها را به دنبال خود کشیدند. در عربستان هم بعد از ملک عبدالله افرادی ناپخته سرکار آمدند که در فرنگ درس خوانده بودند و در حقیقت سعودی ها می خواستند ادای صدام را در بیاورند. در این بین یکسری جوان بودند که فکر می کردند به راحتی می توان جنگ به راه انداخت و پیروز شد. در نتیجه همین جنگ ذخایر استراتژیک نفت سعودی حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و نشان دهنده آن است که در نتیجه یک تصمیم ناپخته چه اتفاقاتی می تواند بیافتد.
وی ادامه داد: امروز طبق آمار سازمان ملل ۸۵ درصد مردم یمن زیر خط فقر هستند و نیمی از آنها آواره شدند و ۲ میلیون مبتلا به وبا هستند و ۱۰۰ هزار کشته داده اند و در هر ۱۰ دقیقه یک کودک می میرد. فاجعه انسانی رخ داده در یمن بی سابقه است. در این چند سال یمنیها پیشنهادهای مکرر آتش بس را پیشنهاد دادند و گفتند راه حل مشکلات یمن مذاکرات یمنی _ یمنی است. خوب وقتی آنها از همه جا نا امید می شوند باید چه کار کنند؟ خوب می‌رود از همه اسلحه می‌گیرد و خودش را قوی می کند. فشارهای بی رحمانه با حمایت آمریکا و دار و دسته اش و عملکرد سعودی کاسه صبر یمن را لبریز کرد. کاری که یمنی ها کردند یک عکس العمل طبیعی در مقابل یکسری جنایات سعودی است.
آصفی گفت: سعودی ها در مقابل یک کشور ضعیف مانند یمن کم آورده اند در حالیکه حمایت جهان غرب را هم دارند. حال اگر بخواهند به یک جنگ بزرگ‌تر وارد شوند اینقدر عاقل هستند که قدری فکر کنند. ممکن است خود آمریکایی‌ها جلوی بن سلمان را بگیرند چون آمریکایی ها در سال انتخابات دنبال تنش نیستند. گزینه نظامی علیه ما چهل است که روی میز است ولی گزینه نظامی بیشتر یک چماق است. سعودی درحال حاضر دو راه بیشتر ندارند. یک راه این است که قبول کند شکست خورده است. یمنیها گفته اند تا زمانیکه سعودی ها یمن بمباران نکنند ما هم عربستان را نمی زنیم. اما این برای سعودی خیلی هزینه دارد آنها هم باید اشتباه سیاسی و نظامی را بپذیرند که من این را در کله کوچک بن سلمان نمی بینم.
وی با بیان اینکه ما چهل سال است که موضوع همکاری های منطقه ای را مطرح کرده ایم، عنوان کرد: در مقابل این پیشنهاد ما، اینها شورای همکاری های خلیج فارس را راه انداختند. امروز هم آقای روحانی می خواهد همان طرح همکاری منطقه‌ای را زنده کند. در این بین اولین سوالی که پیش می آید موضوع پایگاههای آمریکایی در منطقه است. خوب اگر یک همکاری منطقه‌ای شکل بگید کسی قبول نمی‌کند که آمریکا در منطقه پایگاه داشته باشد و آنها باید از منطقه بروند.
سخنگوی اسبق وزارت خارجه درباره احتمال وقوع جنگ فراگیر در منطقه اظهار داشت: عربستان می داند در یک جنگ فراگیر حریف ما نیست و اروپایی ها و آمریکایی ها هم خواهان جنگ فراگیر نیستند اما آمریکایی ها خواهان تنش کنترل شده برای منطقه هستند تا بتوانند تسلیحات خود را بفروشند. بر اساس آمارها آنها ۲ هزار میلیار دلار پول لازم دارند تا ورشکسته نشوند. امروز آمریکا آمریکای جنگ نیست زیرا دوره بزن در رو تمام شده است. من فکر می کنم وضعیت موجود ادامه پیدا می کند و یمن ویتنام سعودی ها خواهد شد. در همین قضیه حمله به آرامکو آمریکا به لحاظ حیثیتی باخت اما سعودی ها هم به لحاظ حیثیتی و هم به لحاظ امنیتی و اقتصادی باختند و بین مردم خودشان هم سرشکسته شدند.
وی بااشاره به چرخش مواضع امارتی‌ها در چند وقت اخیر عنوان کرد: امارات یک کشور کوچک است که حدود ۱۰ میلیون جمعیت دارد که بسیاری از آنها اماراتی نیستند. کارگرانی از سایر کشورها هستند البته هایرانی ها در امارات از منزلت اجتماعی خوبی برخوردارند و جزء قشر فرهیخته و متمول این کشور هستند. این کشور بسیار متکی به امنیت خود است زیرا نیازمند سرمایه گذار و جذب توریسم است. توریسم، نفت و مناطق ازاد اقتصادی شاهرگ افتصاد امارات است.
یک تحلیل این است که اماراتی ها سعودی ها را به وادی یمن کشاندند و یک تحلیل هم برعکس این را می گوید. اما حسنین هیکل سی سال پیش گفته بود بین عربستان و یمن جنگ می شود و یمن پیروز می شود. او این را به این خاطر می گوید که دخالت های سعودی از سی سال پیش را می دیده است. اگر این فرض را قبول کنیم می توانیم بگویم که سعودی ها امارات را به دنبال خود کشیدند. اماراتی هم بسیار جاه طلب هستند و این باعث شد تا در کنار سعودی بمانند. دلیل چرخش امارات اختلافاتی بود که با عربستان پیدا کردند و دیدند که اگر حملات حوثی ها به سوی امارات بیاید دچار مشکل اقتصادی و فرار سرمایه و توریسم می شوند. همین الان روند جذب سرمایه خارجی در امارات کم شده است و امارات متوجه شد که آمریکا تا ته خط با آنها نیست.
سفیر اسبق ایران در امارات عنوان کرد: چند کشتی در بنادر امارات مورد حمله قرار گرفت که معلوم نشد چه کسی این کار را کرده است. پس از آن ما پهپاد آمریکایی را زدیم. بعد از حمله به آرامکو هم آمریکایی ها گفتند کار ایران بوده اما اقدامی نکردند. اماراتی‌ها وقتی این اتفاقات را که کنار هم گذاشتند دیدند آمریکا پشت سر آنها نیست اما باید در همسایگی ایران تا ابد زندگی کنند. اما روش آنها هنوز مناسب با آنچه ما از یک همسایه انتظار داریم نیست. حملات اخیر که حوثی ها اعلام کردند آنها انجام دادند نشان داد کشورهای منطقه نه می توانند و نه باید به خارج از منطقه اتکا کنند. حوادث اخیر نشان داد کشورهایی که ادعا می کنند بزرگ هستند در مقابل کوچکترین ضربات آسیب پذیرند. این حملات همچنین نشان داد کشورهایی که متکی به توان داخلی باشند در ای. رویارویی برنده اند و در این شرایط سخت مقاومت و صبر و تسلیم نشدن و ارزیابی زودهنگام نداشتن موجب پیروزی کشورها است.
سخنگوی اسبق وزارت امورخارجه با اشاره به موضوع برجام و طرح احتمالاتی برای مذاکره مجدد ایران و آمریکا گفت: جمهوری اسلامی وارد یک مذاکرات ۱۴ ساله شد که فراز و فرودهایی هم داشت و طرف مقابل حق ما را تا وقتی که ما قوی نشدیم نداد. بعد از یک سری مذاکرات طولانی یک کشور خیلی غیر اخلاقی میز را ترک می کند لذا ما باید برای احقاق حقمان بجنگیم اما به این معنی نیست که هرچه تخم مرغ داریم در این سبد(برجام) بگذاریم و حیات و ممات خودمان را به یک کشور خارجی گره بزنیم. کشورهایی که بقای خود را به خارج گره زدند نابود شدند و شما این سرنوشت را در قبال سعودی خواهید دید. شاید بهتر بود که ما بهتر از این عمل می کردیم و همه چیز را به برجام گره نمی زدیم. در برجام ما بنا به یک ضرورت نیاز داشتیم پای میز مذاکره برویم و بالاخره باعث شد یک اجماع جهانی در مقابل ایران شکسته شد و اروپایی ها آمریکا را نقد کنند و این از جمله امتیازاتی بود که برجام داشت. ما برجام را قبول کردیم تا با برداشتن تحریم ها قوی شویم اما معلوم بود که برجام شکست می خورد چون توافق با آمریکایی ها آسان تر از اجرای آن است.
آصفی ادامه داد: من از اول هم بر اساس عملکرد آمریکایی ها نسبت به عملیاتی شدن برجام بدبین بودم و اما می گفتم این مذاکرات دو سر سود است یعنی اگر تحریم‌ها برداشته شود به سود ما است و اگر برجام هم عملی نشود باز به عنوان یک تجربه گران بها به نفع ما است. امروز برجام به این صورت در آمده است و برخی هم این شرایط را پیش بینی می کردند ولی این وضعیت را نباید به پای جمهوری اسلامی گذاشت بلکه باید پای بد اخلاقی طرف آمریکایی و بی عرضگی اروپایی ها بگذاریم. اروپا اگر می خواست می توانست جلوی اقدام آمریکا را بگیرد اما این کار را نکرد. شما اگر می خواهید بزرگی کنید باید خطر پذیر باشید و الا باید مانند سایر کشورها زندگی معمولی داشته باشید.
وی افزود: تعبیر رهبر انقلاب مبنی بر لزوم توبه کردن ترامپ یک نوع تحقیر آمریکا و نشان دهنده این بود که ترامپ و پمپئو نیستند که شرایط را تعیین می‌کنند.اگر ما گام سوم را بر نمی داشتیم که البته من معتقدم می توانست این گام عمیق تر برداشته شود، آنها حاضر نبودند هیچ کاری بکنند. الان آقای مکرون می خواهد کاری بکند اما من خیلی شک دارم که بتواند کاری کند. ما باید با اروپا گفت و‌گو ها را ادامه دهیم اما امید ما باید به ظرفیت های داخلی باشد تا طرف مقابل فکر نکند که ما باب گفت و گو را بسته ایم. اما اروپایی ها نه مایل اند نه می توانند کاری کنند.
سخنگوی اسبق وزارت خارجه با اشاره به سفر رئیس جمهور به آمریکا اظهار داشت: به نظر من خیلی خوب شد که این سفر انجام شد و خیلی خوب است که آقای روحانی مدت کمی آنجا می مانند. از اول هم روشن بود که آمریکایی ها به تیم ایرنی ویزا می دهند اما این تعللی که انجام دادند نتیجه رفتار ترامپ است که بگوید همه کاره من هستم. اگر قرار بود من نطق سخنرانی روحانی را بنویسیم اصلا به خودمان و برجام نمی پرداختم و به موضوع یمن و فلسطین، جهان اسلام و عربستان و موضوع صلح هرمز می پرداختم.
وی با بیان اینکه من تصور نمی کنم مذاکره ای بین ایران و آمریکا در نیویورک صورت بگیرد، تصریح کرد: این اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه آقای ترامپ بیاید و آویزان تیم ما شود که از ترامپ بر می‌آید این کار را بکند زیرا مذاکره با ما را دوست دارد. در این شرایط مذاکره را به سود ایران نمی بینیم چون معلوم نیست که آمریکا به تعهداتش عمل کند و مذاکره با آنها وجهه ما در جهان اسلام را پایین می آورد و منافع ملی ما را هم تامین نمی کند.
