در پایان اجلاس گروه جی 7 در سال 2018 میلادی که به میزبانی کانادا برگزار شد، ترامپ زودتر از دیگران کانادا را ترک کرد و در حالی که به تعبیر مصطلح، هنوز جوهر امضای ترامپ در پای بیانیه پایانی خشک نشده بود، رئیسجمهور آمریکا به بهانه بیصداقتی کانادا، رسماً اعلام کرد که امضای خود را پس میگیرد و در اجلاس سال 2019 گروه جی ۷ برای اولین بار، این سازمان بدون صدور بیانیه مشترک به کار خود پایان داد تا مشخص شود که دامنه اختلاف و عدم هماهنگی بین اعضای این گروه تا چه حد شدید و البته عیان و آشکار است. اگر اندک توجهی به وضعیت کنونی کشورهای عضو جی 7 شود، مشخص خواهد شد که این کشورها که داعیه تصمیمگیری برای جهان را دارند، در چه وضعیت نامناسبی به سر میبرند. وضعیتی که قدرت و توانایی تصمیمگیری و هماهنگی در امور خودشان را از آنان سلب میکند.
انگلستان با بحران برگزیت مواجه است و نخستوزیر این کشور در نزد افکار عمومی فاقد اعتبار و مشروعیت لازم است. در حال حاضر حزب مخالف تلاش دارد رأی عدم اعتماد برای بوریس جانسون صادر و انتخابات زودهنگام در بریتانیا برگزار شود. بوریس جانسون چهرهای است که بر موضوع برگزیت به هر قیمت حتی بدون توافق تأکید دارد و همین امر باعث شده که مخالفان او، با اشاره به تبعات سنگین این اتفاق به مخالفت همهجانبه با او بپردازند. شخصیت متزلزل و توأم با رفتارهای سخیف بوریس جانسون امری است که همگان بر آن اتفاق نظر دارند.
دولت ایتالیا با وضعیت عدم ثبات مواجه است. بحران سیاسی در این کشور که در نهایت منجر به استعفای نخستوزیر ایتالیا گردید، هنوز به پایان نرسیده است. رئیسجمهور ایتالیا با پذیرش این استعفا از جوزپه کونته خواسته تا تشکیل دولت جدید این کشور، وی انجام امور جاری ایتالیا را بر عهده بگیرد اما اختلاف در بین سیاسیون این کشور همچنان، دامنه وسیعی دارد. اختلاف بین اعضا در ائتلاف دولت ایتالیا، زیان چند میلیارد یورویی به اقتصاد ایتالیا که چهارمین اقتصاد برتر اروپا است تحمیل نموده است.
دولت فرانسه با موضوع دامنهدار و گسترده جلیقه زردها مواجه است. این اعتراضات که از آبان ماه سال گذشته آغاز شده، همچنان ادامه دارد و برخورد خشن پلیس با معترضین باعث کشته و معلول شدن برخی از معترضین شده است. معترضین، این اجلاس را فرصتی مناسب برای اعلام حضور خود و مخالفت با برنامههای کشورهای صنعتی که منجر به از بین رفتن طبقه ضعیف جامعه میشود، دانسته و همزمان با اجلاس جی 7 با برگزاری چهل و یکمین شنبه و البته این بار یکشنبه اعتراضی، بر گستره اعتراض خود افزودند. وضعیت کنونی باعث شده که پیشبینی شود رشد اقتصادی این کشور از میزان برآورد شده، کمتر خواهد بود و تأثیر منفی این موضوع بر اقتصاد فرانسه باعث بدتر شدن اوضاع فرانسه خواهد شد.
کشور ژاپن درگیر جنگ اقتصادی با کره جنوبی شده است. دو کشوری که متحد آمریکا هستند و تهدید کره شمالی را یک عنصر مؤثر برای اتحاد نظامی قلمداد میکردند، اکنون نهتنها اتحادی ندارند بلکه دامنه اختلاف خود را از موضوعات اقتصادی، به مسائل اطلاعاتی، امنیتی و نظامی گسترش دادهاند تا مشخص شود اوضاع در این منطقه از جهان که به قطب فناوری روز دنیا مشهور است، چندان آرام نیست و طوفانهای بزرگ در راه هستند. درگیری دو کشور که منجر به ایجاد جریانات اجتماعی و ملی با راهکار تحریم کالای ساخت طرف مقابل شده بود اکنون به لغو تعهدات و موافقتنامههای امنیتی و اطلاعاتی رسیده است. از سوی دیگر شینزو آبه که قصد داشت بهعنوان میانجی و واسطه بین آمریکا و ایران عمل کند، بدون دستاورد، تهران را ترک کرد تا دیگران متوجه شوند که وزن این کشور برای دخالت در مسائل بینالملل چقدر سبک و ناچیز است.
اقتصاد آلمان با بحران رکود مواجه است و اقتصاددانان هشدار میدهند که ممکن است وضعیت کنونی، آغازی برای یک سقوط وحشتناک باشد. پیشبینیها حکایت از آن دارد که رشد اقتصادی آلمان در سال 2019 در بهترین وضعیت کمتر از نیم درصد باشد که در مقایسه با رشد یک و نیم درصدی در سال 2018 کاهش محسوس را دارد.
اوضاع دیگر اعضا نیز چندان تعریفی ندارد و آمریکا بهعنوان بزرگترین کشور جی 7 با پدیدهای به نام ترامپ، یکی از بیاعتبارترین دورانهای عمر سیاسی خود را پشت سر میگذارد. تذبذب در سخنان و تزلزل در تصمیمات یکی از وجوه مشخص در رفتارشناسی رئیسجمهور آمریکا است و همین مسئله باعث شده که هیچ کشوری برای سخنان ترامپ ارزش و اعتباری قائل نباشد.
این مسائل و مسائل دیگری که مجال پرداختن به آن نیست در کنار تفرق راهبردها و نگرشهای این کشورها به موضوعات بینالملل و از سوی دیگر، تولد ائتلافهای اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی همتراز و بلکه برتر از اجلاس جی 7 باعث شده که گروه جی 7 نتواند همانند گذشته به نقشآفرینی در مسائل جهانی بپردازد. بیجهت نیست که ترامپ از ایده پیوستن مجدد روسیه به این گروه و تبدیل جی 7 به جی 8 سخن میگوید. ترامپ آگاه است که بدون جذب و بهکارگیری عنصری مؤثر از جناح مقابل، امکان اتخاذ و عملیاتیسازی تصمیمات راهبردی در گروه جی 7 وجود ندارد.
زمانی که خروجی امسال اجلاس جی 7 به تصاویر خالهزنکبازی برخی روسای این کشورها و همسران ایشان ختم میشود، مشخص است که وزن و اعتبار تصمیمات این گروه تا چه حد، ضعیف و حقیر شده است و البته با توجه به روند کنونی، این تضعیف جایگاه و موقعیت گروه جی7 همچنان ادامه خواهد داشت.
علی اکبری