سعدالله زارعی کارشناس مسائل بین‌الملل، با اشاره به اقدامات اخیر اروپا در حوزه برجام و اینستکس، اظهار کرد: اروپایی ها موظف بودند که بر اساس توافق برجام که نزدیک به سه سال پیش به امضای کشورهای ایران و 1+5 رسید، روابط تجاری اقتصادی ایران را عادی سازی کنند، به شکلی که ما بتوانیم همچون گذشته نفت مان را بفروشیم و از درآمدهای نفتی بهره مند باشیم و حتی به گونه ای تنظیم کنیم که ترتیبات فروش و خرید نفت و انتقال پول و امثال اینها در چارچوب طبیعی قرار داشته باشد.
اخبار سیاسی_ وی ادامه داد: در این میان اروپایی ها به جای تعهدات شان از فرمولی صحبت کردند که این فرمول تا کنون نتوانسته کمکی به اجرای برجام کند. اروپاییان خود به خود موظف بودند تا روابط بین بانکی ایران و کشورهای اروپایی را عادی سازی کنند و بدهی هایی که در حوزه نفتی به ایران دارند را بپردازند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به زمان خروج آمریکا از برجام گفت: زمانی که ترامپ اردیبهشت سال گذشته از برحام خارج شد، آنها نه تنها متعهد بودند که کارهای خودشان را در حوزه بانکی و نفتی در مقابل ایران انجام دهند، بلکه تعهد جدیدی را ایجاد کردند مبنی بر اینکه خلأ خارج شدن آمریکا را اروپایی ها پر می کنند، به همین جهت از ما زمان خواستند و ما بیش از یکسال به آنها زمان دادیم تا اینها شرایط بانکی و نفتی را در ارتباط با ایران تسهیل و روان کنند و در نهایت این کار را نکردند و عملا از اینستکس حرف زدند که هیچ ارتباطی به برجام نداشت و خود آن طرح هم پر از ابهام بود.
وی به بخش هایی از اینستکس اشاره کرد و گفت: اینستکس اکثر نیازهای ایران را تأمین نمی کند؛ چراکه وابسته به تعداد بسیاری از شروط است. این طرح به دارو و غذایی محدود شده که مورد تأیید اینستکس باشد.
زارعی اظهار کرد: در طرح اینستکس، ایران را واردار می کنند تا تمام درآمدهای نفتی خود را که در دنیا بدست می آورد را به شماره حساب خاصی در بانک اروپایی واریز کند و در اختیار اروپایی ها باشد تا از این درآمدهای ایرانی در اندازه ای که اروپاییان می خواهند، برای دارو و غذا هزینه شود.
وی اینستکس را برجام جداگانه ای دانست و تصریح کرد: در اینستکس تعهدات سنگینی متوجه ایران می شود و از آن طرف اروپاییان هیچ هزینه ای را نمی پردازند. اروپاییان قصد داشتند تا ما پول نفت مان را در بانک اروپایی قرار دهیم و این پول در آن جا بلوکه شود و اروپاییان از مواهب پول بلوکه ما استفاده کنند و ماهم هیچ اختیاری روی پول مان نداشته باشیم و در نهایت آنها از این به عنوان یک اهرم علیه ما استفاده کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: اگر قلب اینستکس را بشکافیم متوجه می شویم که این طرح ایجاد یک تحریم، محدودیت و حکمرانی جدیدی بر اقتصاد ایران است.
وی با اشاره به تصور برخی از کارشناسان مبنی بر اینکه اروپاییان به دلیل وابستگی به آمریکا، از اجرای طرح اینستکس جا زدند، افزود: گمان می کنم عده ای از داخل جامعه به اروپاییان کمک می دهند تا اروپا زیر سوال نرود، یعنی از اروپا دفاع می کند. سوال ما این است که آیا روزی که انگلیسی ها، فرانسوی ها و آلمانی ها زیر برگه برجام را امضا می کردند، از میزان اختیارات و توانایی شان آگاهی نداشتند و امروز اروپا متوجه شده است که نمی تواند مقابل آمریکا بایستد؟ و یا روزی که برجام نوشته می شد، اروپایی ها از میزان توانایی ها و استقلال شان آگاهی نداشتند؟
زارعی اظهار کرد: مسلما اروپا طی یکسال گذشته از بلوک مستقل به بلوک وابسته تبدیل نشده است.به هرحال اروپایی ها بایستی پاسخگو باشند. دیپلمات ما باید از آنها سوال کند که اگر توانایی ندارند، چرا تعهد داده اند و در چرخه مذاکرات شرکت کرده اند. ما بر این تصور بودیم که اروپاییان مستقل و توانمند هستند، اگر این موضوع صحت ندارد، آنها اعلام کنند و ما هم امضای اروپایی ها را پس گرفته بدانیم.
وی بیان کرد: این موضوع مبنی بر اینکه اروپایی ها از آمریکا می ترسد، حرف منطقی نیست و برخی از افراد به اروپا کمک می کنند و این جمله را در دهان اروپاییان می گذارند. برخی ها باید بپذیرند که این بلوک اروپا دارای چه خلل ها و چه ضعف های درشتی در حوزه قانونی و اخلاقی دارد.
