یک سخنگوی بلند پایه اتحادیه اروپا روز شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا، برجام را عنصر مهمی از معماری بین‌المللی عدم اشاعه تسلیحات اتمی خواند که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد به تائید رسیده و برای امنیت منطقه و جهان حیاتی است.
این سخنگو که طبق رویه‌های خبری اتحادیه اروپا خواست نامش فاش نشود، افزود: همان‌طور که در مقاطع مختلف تصریح کردیم اتحادیه اروپا تازمانی که ایران به اجرای کامل و مؤثر تعهدات هسته‌ای‌اش در برجام عمل کند به این توافق وفادار می‌ماند.
ایرنا با اشاره به 14 گزارش پی‌درپی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره تائید پایبندی ایران به برجام، تعهدات طرف اروپایی را در کنار رفتارهای ضد ایرانی آمریکا به چالش کشید و پرسید که اتحادیه اروپا چه گام‌هایی را برای حفظ توازن برجام برداشته است؟
وی این‌گونه پاسخ داد که اتحادیه اروپا به‌عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام پس از تحولات اخیر (اقدامات آمریکا) با اعضای کمیسیون و ایران دائماً در تماس است و با واشنگتن هم بر سر مسائل موردعلاقه و نگرانی‌های دو طرف تعامل دارد.
این سخنگو درعین‌حال، تعهدات مربوط به لغو تحریم‌ها در برجام را یکی از ابعاد مهم و کلیدی این توافق خواند و در این رابطه افزود: بخشی از تعهد اتحادیه اروپا در برجام حمایت دائم از فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان سهامداران اولیه ثبت و عملیاتی کردن اینستکس، سازوکار ویژه‌ای که برای تسهیل تجارت مشروع میان فعالان اقتصادی با ایران راه‌اندازی شده، می‌باشد.
وی افزود: زمانی که این سازوکار عملیاتی شود، به صادرکنندگان و واردکنندگان اروپایی که به دنبال تجارت قانونی با ایران، مطابق با قوانین بین‌المللی، داخلی و قوانین اتحادیه اروپا هستند کمک می‌کند.
این سخنگوی بلند پایه اتحادیه اروپا تصریح کرد: اینستکس علیه آمریکا طراحی نشده اما با قوانین بین‌المللی و اتحادیه اروپا و استانداردهای پول‌شویی و مقابله با حمایت مالی از تروریسم همسو است.
وی در ادامه به تشریح گام هایی که اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام برای حفظ این توافق برداشته ( قانون مسدودسازی ) اشاره کرد که به گفته وی، در سال 1996 به تصویب رسید و نسخه آن در سال 2018 به‌روزرسانی شد.
این سخنگو توضیح داد که قانون مسدودسازی تلاش می‌کند تا از فعالان اقتصادی اروپایی در برابر برخی تأثیرات فرامرزی ناشی از محدودیت‌های یک‌جانبه آمریکا حمایت کند.
وی یادآور شد که اتحادیه اروپا در اوت 2018 هم نسخه به‌روز شده «مجوز وام خارجی» بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) را برای همکاری با ایران به تصویب رسانده است.
به گزارش ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا 8 می 2018 ( 18 اردیبهشت‌ماه سال 97 ) تحت تاثیر فشار لابی صهیونیسم، خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و چهاردهم آبان همان سال نیز دوره تازه تحریم‌های ضد ایرانی که عمدتاً صادرات نفت ایران، صنایع هوایی، کشتیرانی و بانکی را شامل می‌شد به اجرا گذاشت.
سایر کشورهای امضاکننده برجام یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه ضمن محکوم کردن خروج این کشور از این توافق چندجانبه بین‌المللی، تأکید کردند که به برجام پایبند مانده و از تجارت شرکت‌هایشان با ایران حمایت می‌کنند.
در همین پیوند، وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس بهمن ماه گذشته از ثبت کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران تحت عنوان «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا (اینستکس - INSTEX) خبر دادند که در گام نخست، تجارت کالاهای اساسی(مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار می‌دهد و به‌تدریج دامنه آن گسترش خواهد یافت.
نورمن لامونت رئیس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران راه‌اندازی این سازوکار را گواهی دانست که 'اروپا به‌رغم فشارهای آمریکا در این زمینه موضع خود را حفظ کرده است '.
'جک استراو' وزیر امور خارجه اسبق انگلیس هم گفت، این برای اولین بار است که طی سال‌های اخیر سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه تصمیم گرفتند که موضع متفاوتی را در قبال آمریکا در حوزه سیاست خارجی اتخاذ کنند.
همچنین مایکل توکاس رئیس اتاق بازرگانی آلمان و ایران دراین‌باره تصریح کرد که شرکت‌های آلمانی از هم اکنون برای استفاده از سازوکار مالی اروپا لحظه شماری می‌کنند.
دولت آمریکا هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که معافیت خریداران نفت ایران را دیگر تمدید نمی‌کند و به عبارتی هیچ کشوری حق ندارد از ایران نفت بخرد. این تصمیم بازهم موردانتقاد کشورهای عضو برجام و اتحادیه اروپا و همچنین برخی از خریداران عمده نفت ایران ازجمله هند و ترکیه قرار گرفت. اقدام یک‌جانبه آمریکا موجب نگرانی در بازارهای جهانی شد و بازار نفت با واکنش منفی به این تصمیم، شاهد افزایش سه درصدی بود که بیشترین میزان افزایش در سال 2019 است .
مایا کاسیانچیچ سخنگوی امور خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا طی اظهاراتی ضمن ابراز تأسف از تصمیم آمریکا تصریح کرد: این اقدام بیش‌ازپیش اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را تضعیف می‌کند. بااین‌حال اتحادیه اروپا تا زمانی که ایران به اجرای کامل و مؤثر برجام پایبند بماند، به پایبندی به این توافق ادامه خواهد داد.
