«مارکوس پاپادوپولوس»، تحلیلگر انگلیسی مسائل بینالمللی در مصاحبهای اختصاصی گفت نمایندگان آمریکا در گفتوگوهای محرمانه به او گفتهاند اروپا با هر گونه اقدام نظامی علیه ایران مخالف است.
متن کامل این مصاحبه با این تحلیلگر در زیر آمده است:
در ماههای اخیر بین آمریکا و نزدیکترین متحدانش تنش بر سر مسائل مختلف از جمله ایران افزایش یافته است. مناقشه بر سر ایران، در همایشی که اخیراً در خصوص خاورمیانه در لهستان برگزار شد و بسیاری از دولتهای اروپایی آن را نادیده گرفتند بارز بود. شما درباره سیاست خارجی رئیسجمهور دونالد ترامپ که روابط دو سوی آتلانتیک را وارد مخمصه کرده چه نظری دارید؟
پاپادوپولوس- مسئله این است که دونالد ترامپ قطعاً هم آمریکا و هم اروپا را قطبی کرده و برای دو قاره، هم سیاست داخلی و هم سیاست خارجیاش را قطبی کرده. در عرصه سیاست خارجی، تا آنجا که به مواضع خصمانه ترامپ در قبال ایران مربوط میشود، اروپا نمیخواهد دنبالهروی او در سیاستهایی باشد که در نهایت ممکن است به راهاندازی یک جنگ صلیبی به رهبری آمریکا علیه ایران ختم شود. جدیدترین نمونه بیمیلی اروپا برای حمایت از مواضع ترامپ در خصوص ایران، کنفرانسی در لهستان بود که از نظر ما صرفاً همایشی علیه ایران بود. این همایش، شکستی حقارتبار و رقتانگیز بود چون تنها کشورهای که نمایندگان بلندپایه خود را به آن فرستادند دیکتاتوریهای کشورهای خلیج [فارس] مثل عربستان سعودی بودند. نمایندگان حاضر در آنجا، سطح پایین بودند و اروپاییها در جلسات این را مشخص کردند. در جلسات محرمانه با نمایندگان آمریکایی به من گفته میشود که اروپا از هیچ نوع اقدام نظامی علیه ایران یا هر اقدامی که هدف آن تلاش برای خفه کردن اقتصاد ایران باشد حمایت نمیکند. میزبان همین کنفرانس یعنی لهستان گفت که دولت این کشور از توافق هستهای ایران حمایت میکند. این ترامپ را در وضعیت دشواری قرار میدهد چون ایشان از حمایت دیکتاتوریهای خلیج [فارس] علیه ایران برخوردار است و از حمایت اسرائیل علیه ایران برخوردار است، اما حمایت اروپا را ندارد.
پس او چه کاری میتواند انجام بدهد؟ چند راه پیش پایش قرار دارد و شاید قدرتمندترین گزینهای که در اختیار او است تهدید کردن شرکتهای مستقر در اروپا مثلاً شرکتهای آلمانی و فرانسوی برای باز داشتن آنها از تجارت با ایران است و در این زمینه میتواند موفق عمل کند. چطور؟ نمایندگان آمریکایی در محافل خصوصی و بیچونوچرا به آن شرکتهای اروپایی که تجارت گستردهای با ایران دارند میگویند میتوانند بین تجارت با ایران و تجارت با آمریکا یکی را انتخاب کنند. اگر آنها تجارت با ایران را ادامه بدهند ممکن است خیلی راحت دسترسیشان به بازار آمریکا را به خطر بیندازند. البته این تاکتیک قلدرمابانهای است که منطبق با قوانین بینالمللی و منشور ملل متحد نیست، اما وقتی که فشار اعمال شود، ترس و ظن من این است که بسیاری از این شرکتهایی که مثلا در آلمان فعالیت میکنند تصمیمشان این است که بازار آمریکا برایشان بسیار مهمتر از بازار ایران است. معنای این حرف بیاحترامی به بازار ایران نیست. اقتصاد ایران، اقتصاد مستحکمی است که فرصتهای زیادی برای تجارت پیش روی سایر کشورهای دنیا قرار میدهد. با وجود این نمیتوان بازار ایران را با بازار آمریکا مقایسه کرد. اقتصاد آمریکا ابرقدرت است. بازار آمریکا 300 میلیون نفر دارد. بنابراین، اروپا از موضع ترامپ علیه ایران حمایت نمیکند. بسیار بعید است که اروپا از عملیاتهای نظامیای که ترامپ بتواند علیه ایران راهاندازی کند، حمایت کند، اما اروپا در برابر فشارهای آمریکا جهت توقف تجارت با ایران آسیبپذیر است.
سیاست خارجی ترامپ مورد مذمت مقامهای ارشد آمریکایی هم قرار دارد. اخیراً نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا رویکرد کلی دولت در قبال ایران، از جمله خروج واشنگتن از توافق هستهای سال 2015 را اقدامی «بسیار اشتباه» توصیف کرد. فکر میکنید مقامهای آمریکایی با دولت ترامپ برای اجرای این سیاستها همکاری خواهند کرد؟
پاپادوپولوس- برای من روحیهبخش است که میبینم هنوز افرادی در کنگره آمریکا هستند که سرسختانه حامی توافق هستهای ایران هستند. اگرچه این آدمها عاشق ایران نیستند اما هنوز از توافق هستهای ایران حمایت میکنند و علیه مواضع ستیزهطلبانه ترامپ موضعگیری میکنند. این چیزی است که باید از آن خوشحال شد. به نظرم این اتفاق مثبتی است. اما اگر- این صرفاً یک احتمال است- ترامپ قرار باشد اقدام خرابکارانهای در ایران انجام دهد و اگر رسانههای آمریکا به این بهانه که این عملیات مخفیانه و این عملیات خربکارانه قرار است آزادی را به مردم ایران برگرداند از ترامپ حمایت کنند، گمانم من این است که همین حامیان توافق هستهای در کنگره از اقدامات ترامپ علیه ایران در چنین سناریویی حمایت خواهند کرد. در واقع، معتقدم یکی از چیزهایی که دموکراتها و جمهوریخواهان را متحد میکنند، خصومتورزی آنها در قبال ایران است. معتقدم، هر دو حزب، در صورتی که فرصت در اختیارشان قرار داده شود فرصت سرنگون کردن حکومت ایران را غنیمت خواهند شمرد تا انقلاب ایران را نابود کرده و آن را به روزهای زمان شاه، یعنی به وضعیت دولتی دستنشانده برگردانند؛ چون این حالت، نفوذ آمریکا در خاورمیانه را افزایش داده و سلطه آن را بر خاورمیانه تقویت خواهد کرد و البته، این نوع سناریو، لبخند رضایت را بر لبان عربستان سعودی و اسرائیل خواهد نشاند. بنابراین، بله، اتفاق خوبی است که افرادی در کنگره حضور دارند که هنوز حامی توافق هستهای ایران هستند، اما آیا من وقتی بحث احترام به استقلال و حاکمیت ایران مطرح است به آنها اعتماد میکنم؟ نه، اعتماد نمیکنم. آیا هنگامی که بحث از مخالفت آنها یا رأی منفی آنها به تلاشها برای جلوگیری از دخالتهای مستقیم و غیرمستقیم در ایران مطرح میشود به آنها اعتماد دارم؟ نه اعتماد ندارم. به آمریکا هنگامی که بحث ایران مطرح است نمیتوان اعتماد کرد. در واقع، هرگز نمیتوان به آمریکا در مسئله ایران اعتماد کرد.
کاخ سفید با بیان این ادعا که سران کشورهای اروپایی پس از شنیدن نام ترامپ از زبان مایک پنس، معاون رئیسجمهور [آمریکا] در یک سخنرانی او را تشویق کردند مرتکب خطایی بزرگ شد. پنس در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان سخنرانی میکرد و گفت که حامل سلام ترامپ به مدعوان است. معاون 59 ساله ترامپ لحظاتی سخنانش را قطع کرد و منتظر پاسخ ماند، اما جمعیت ساکت باقی ماند. آیا فکر میکنید این نشانه دیگری از ایجاد تنش در روابط دو سوی آتلانتیک است؟ واکنشهای آتی کشورهای اروپایی به سیاستهای متناقض اتحاذ شده توسط دولت ترامپ را چه پیشبینی میکنید؟
پاپادوپولوس- ماجرا این است که کنفرانس مونیخ برای آمریکاییها خوب پیش نرفت. این همایش، برای مایک پنس، یک تجربه شرمآور از آب درآمد و در میان مخاطبان، تنشهای زیادی به ویژه از طرف نمایندههای اروپایی ایجاد شد چون اروپا دوست ندارد ترامپ بگوید چه کاری انجام دهد.
اروپا تاکتیکهای قلدرمأبانهای را که ترامپ در پیش گرفته دوست ندارد. اروپا نمیخواهد تجارت پرجاذبهاش با ایران را به مخاطره انداخته و یا به آن لطمه وارد کند و البته، اروپا نسبت به آمریکا بسیار به ایران نزدیکتر است و میداند که وقوع جنگی به رهبری آمریکا علیه ایران منطقه را به آتش خواهد کشید و تبعات دهشتناکی برای اروپا خواهد داشت. بنابراین، سران اروپا نمیخواهند شاهد تهدید امنیت اروپا به خاطر چنین سناریویی باشند. کنفرانس مونیخ تذکر دیگری به کاخ سفید بود که اوضاع در روابط میان آمریکا و اروپا مناسب نیست؛ اما وقتی که در همینجا کار به ونزوئلا میرسد، اروپا تا اندازه زیادی از مواضع آمریکا و تلاش آن برای راهاندازی کودتا علیه یک رئیسجمهور منتخب مردم حمایت میکند. بنابراین، در موضوع ایران بایستی اروپا را تحسین کرد؛ اما وقتی مسئله به کشورهای دیگر دنیا مربوط میشود اروپا روابط نزدیکی با آنها ندارد و به همین خاطر متأسفم بگویم که به اروپا نمیتوان اعتماد کرد چون اگر اروپا به منشور ملل متحد و در کل قوانین بینالمللی پایبند بود از مواضع آمریکا در خصوص ونزوئلا حمایت نمیکرد و از خوان گوایدو که کاملاً سیاسی و غیرقانونی [خودش را رئیسجمهور معرفی کرده] حمایت نمیکرد و از نیکلاس مادورو حمایت میکرد. بنابراین، برایم سخت است این را بگویم که اروپا بار دیگر نقشی اساسی در نقض قوانین بینالمللی و دامن زدن به تنشها در کشوری دیگر بازی میکند.