مهره‌های دولت روحانی یکی یکی می‌روند . بعد از استعفای وزرای میلیاردی مسکن و بهداشت، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه هم با کارنامه ای پرابهام و پر خسارت دولت را ترک کرد. گویا فرار از پاسخگویی در دولت به یک سنت رایج تبدیل شده است. در این رابطه چند گمانه زنی وجود دارد:
۱- استعفای ظریف، نوعی فرار به جلوست. او بارها برای بدست آوردن منافع جناحی از جایگاه خود سوء استفاده کرد و برجامی را به ملت تحمیل کرد که امروز کاملا روشن شده چیزی بیش از یک تعهد یکجانبه خسارت بار نبوده است. ظریف که توسط حامیان خود قهرمان دیپلماسی ایران خوانده می شد چندی پیش اعلام کرد که در اعتماد به آمریکا اشتباه کرده است و توافق برجام حتی ارزش جوهر خودکارش را هم نداشته است! این یعنی شکست گفتمان سازش و ناتوانی جریان سازشکار در اداره کشور که در ازای اعتماد به ادعاهای شفاهی آمریکایی‌ها ، عقب نشینی از منافع ملی و نابودی صنعت هسته ای کشور را بر ما تحمیل کرد.
۲- استعفای ظریف در بحبوحه مهمترین تحولات جبهه مقاومت و آن هم چندساعت پس از سفر تاریخی بشار اسد به عنوان بازوی مهم و پرقدرت جریان مقاومت به تهران؛ مفهومی واضح دارد . این حرکت ظریف، اعتراض به نقض روحِ برجام یعنی همان حمایت از جریان مقاومت است.
3- ترکیب مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان می دهد که تصویب FATF عملا به بن بست خورده است. کنار رفتن ظریف می تواند نشانه هماهنگی و تک صدایی شدن نیروهای غربگرا برای فشار بر حاکمیت باشد! همچنان که برخی استعفای ظریف را "پیوست عملی" نامه برخی وزرا به رهبری و فشار به نظام برای پذیرش هزینه های کمرشکن الحاق به کنواسیون پالرمو و تصوی cft قلمداد نموده اند.
4- در شرایطی که کشوربا افول اعتماد عمومی مواجه است، آینده نگری جریان رو به افول غربگرا ایجاب می کند تا با مظلوم نمایی و مقصر تراشی ، فضای عمومی را قانع کرده و با فاصله گرفتن از بدنه دولت خود را برای انتخابات آینده ریاست جمهوری آماده کند.
5- گمانه زنی دیگر از استعفای ظریف واهمه جریان دولت از محاکمه حسین فریدون و به نوعی اعلام جنگ و فرار رو به جلو جریان غربگرا برای جلوگیری از محاکمه برادر رییس جمهور است.طبیعتا موج خبری استعفای معمار برجام چنین پتانسیلی را در خود دارد که مسایل دیگر را به حاشیه براند.
6- گمانه زنی دیگر آن است که استعفای ظریف در کنار مظلوم نمایی؛ اقدامی در جهت ایجاد نارضایتی عمومی و اعتراضات مردمی می باشد. بدیهی است با رفتن ظریف که شریک برجامی و علمدار دولت به شمار می آید ؛ رئیس جمهور می ماند و تبعات خسارت برجام که روز به روز بیشتر نمایان می شود. بر این اساس برخی استعفای ظریف را در کنار ناکارآمدی حسن روحانی برای رفع مشکلات کشور، به معنای فروپاشی و ورشکستگی دولت حسن روحانی می دانند.
هرچند برخی نیز از وجود اختلاف بین رییس جمهور و وزیر امور خارجه سخن گفته اند باید دید این استعفا چقدر جدی می شود و در صورت تحقق چه تاثیراتی بر امور کشور می گذارد. اما به طور مسلم دستگاه قضایی باید ظریف را ممنوع الخروج و به نقش وی در نابودی صنعت هسته ای، تحمیل تحریم های جدید ، اتهام پولشویی وسیع در کشور، همچنین حضور عناصر جاسوس در تیم وی رسیدگی کند.
محمّد عبداللهی
