دغدغه‌ای که این روزها از سطح روابط بین الملل خارج و به سفره های مردم کشیده شده است؛ آیا می توان باز هم تحریم و روابط بین المللی و بهانه کمبود بودجه کافی برای دولت را بر سر نیزه کرد یا این بار باید دید را جزئی‌تر کرد و نوک پیان را سمت مسئولان برای مدیریت اجرایی کشور گرفت؟
اتفاقات اخیر در اقتصاد ایران نه تنها صدای منتقدان جبهه مخالف دولت را، بلکه صدای حامیان اصلی دولت را هم در آورده است؛ طوری که چند روز گذشته محمدرضا عارف نماینده مردم تهران در مجلس و رئیس سیاست گذاری شورای اصلاح‌طلبان و یکی از حامیان روحانی در روزهای انتخابات، از دولت و وزرایی که به دنبال لابی هستند انتقاد کرد.
رئیس شورای سیاست گذاری اصلاح‌طلبان گفت: "دولتی که به صورت جزایر جدا از هم به نظر برسد دولت کارآمدی نخواهد بود، دولتی که وزیر آن برخلاف لایحه دولت در مجلس لابی می کند نمی تواند موفق باشد، در این سه سال متاسفانه در امر نظارت کم کاری شده؛ چه نظارت بر فراکسیون امید که باید جدی انجام می شد و چه نظارت بر دولت؛ چرا که بالاخره دولت هم در سال 92 و هم به طور مشخص در سال 96 با حضور اصلاح‌طلبان پیروز شد."
به همین منظور با برخی از مجلس‌نشین‌ها گفت‌وگویی کردیم و نظر آنها را در این باره جویا شدیم.احمد مازنی، نماینده مردم تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، او جزء لیست 30 نفری اصلاح‌طلبان و حامیان دولت یازدهم در انتخابات دهمین دوره مجلس بود، یکی از کسانی که در انتخابات نامش در لیست ائتلاف فراگیر اصلاح طلبان دیده می شد و به همراه تمامی افراد لیست امید به مجلس راه یافت. وی در گفت‌وگو با رسالت به تشریح مشکلات پیش آمده اقتصادی پرداخت.
باتوجه به گرانی‌ها و وضعیت کنونی اقتصاد کشور؛ دلیل این شرایط را چه می دانید؟
هم آقای روحانی و هم سران سایر قوا، باید به یک سوال پاسخ دهند و آن این که میزان سهم عوامل مختلف در بروز این وضعیت چیست، به عنوان مثال این یک واقعیت است که نوسانات روابط بین‌المللی حتما یکی از عوامل تاثیر گذار در وضعیت اقتصادی ماست اما باید مشخص شود که این عامل چند درصد موثر است. همچنین عامل تدبیر مدیریت اجرایی آن؛ باید دید آثار مدیریت های گذشته، دولت کنونی و نقش مجلس و قوانین چقدر بوده است.
فکر می کنم منصفانه این است که سهم این عوامل مشخص شود، من به عنوان رئیس شورای هماهنگی اقتصادی نامه ای به رئیس جمهور نوشتم و از ایشان درخواست کردم کمیته حقیقت یاب برای شفاف سازی تشکیل شود، آقای واعظی طی نامه ای، درخواست ما را به آقای جهانگیری ارجاع دادند اما تاکنون که بیش از یک ماه می گذرد نمی دانم تا چه حدی به این مسئله توجه شده است.
وضعیت اقتصادی کشور خوب نیست؛ به همین دلیل انتقادهای بسیاری به دولت آقای روحانی وارد است؛ به طور مثال چند روز گذشته آقای عارف از لابی کردن دولت و وزرا انتقاد کردند و گفتند دولتی که به صورت جزایر جدا از هم به نظر برسد دولت کارآمدی نیست، انتقاد افرادی مانند آقای عارف که یکی از حامیان اصلی آقای روحانی بودند و گفتند که دولت اول و به طور مشخص دولت دوم آقای روحانی با حضور اصلاح‌طلبان سرکار آمدند، ضمن این که خودشان هم به ناموفق بودن دولت اشاره کردند، به نظر شما این انتقادها می تواند نشان از ناکارآمدی و موفق عمل نکردن دولت باشد؟
فارغ از نگاه های سیاسی و خطای هاله ای، یعنی تحت تاثیر موضوع خاصی آن را قضاوت کنیم، به نظر بنده باز هم باید سهم این عوامل مشخص شود تا بتواینم قضاوت کنیم؛ آقای عارف شخصیت دلسوزی هستند، هم حامی و هم منتقد دولت هستند، طبیعی است که ایشان هم مانند تمام حامیان دولت از وضع موجود گلایه داشته باشند، اما اگر بخواهیم واقعا برای دولت سهمی قائل شویم باید علمی باشد، من با یکی از مقامات اقتصادی دولت نهم و دهم که صاحب نظر هم هستند در این مورد صحبت کردم ایشان گفتند سهم تحریم در وضعیت اقتصادی کم نیست؛ چه در دولت نهم و دهم و چه یازدهم و دوازدهم، زمانی که در دولت نهم و دهم نفت به راحتی و گران فروخته می شد و تحریم نبودیم وضع اقتصادی با اواخر این دولت فرق داشت، در اواخر دوره آقای احمدی نژاد، زمانی که نفت نمی خریدند یا می خریدند و پول نمی دادند شرایط طوری شد که همه چیز قفل شده بود؛ یادم هست که آقای احمدی نژاد در گلایه ای که به آقای لاریجانی داشت می گفت:" برای چه می گویید تحریم تاثیر نگذاشته، پس شاید قوانینی که وضع کرده اید تاثیر گذاشته است.
زمانی انسان سکوت می کند، اما انتظار دارد کسانی که در حاشیه به موضوعات نظارت می‌کنند و حداقل می دانند این عوامل چقدر تاثیر‌گذار است، همدردی کنند و فشار را مضاعف نکنند. درعین حال بخشی از این عوامل به مجلس و بخشی هم به عوامل نظارتی و دولت برمی‌گردد؛ و طبیعی است که مدیریت سران هم در وضعیت موجود تاثیر‌گذار است، نمی دانم واژه ناکارآمدی را به کار ببرم یا نه، اما من معتقد هستم که تاثیر‌گذار است. با چنین وضعیتی که دولت در جنگ اقتصادی است باوجودی که باید به دولت تذکر و انتقاد کنیم نباید پشتش را خالی کنیم.
همچنین شکور پورحسین، عضو کمیسیون اجتماعی و نماینده پارس آباد، کسی که در لیست ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان حضور داشت، در گفت‌وگو با رسالت درخصوص این موضوع گفت: گرانی‌ها و فشارهایی که اکنون به مردم وارد است موضوع جدیدی نیست، این موضوع از دوره دوم آقای روحانی شروع شد، ایشان در 4 سال اول ریاست جمهوری خود تورم را ایجاد کرده بود اما در واقع در دور دوم تورم افسار گسیخته و لجام گسیخته امان مردم را برید. معتقدم یکی از مسائلی که در زندگی مردم تاثیر مستقیم دارد اولین آن تورم است؛ قیمت ها طوری سرسام آور افزایش پیدا کرده که مردم توان و تحملش را ندارند.
وی با تشریح این که نرخ رشد اقتصادی منفی است، افزود: مسئله دوم رکود است؛ طبق آمار و ارقامی که منتشر شده درحال حاضر نرخ رشد اقتصادی منفی است و این نرخ منفی رشد اقتصادی در تار و پود زندگی مردم تاثیر دارد. مسئله سوم نوسانات ارز در کشور است؛ که شاهد بودیم ارزش پول ملی به بیش از یک سوم کاهش یافت و به دلیل این است که ما در بسیاری از حوزه ها به محصولات کشورهای خارجی وابستگی داریم باعث شد که در تمام حوزه ها این افزایش قیمت اتفاق بیفتد.
پورحسین دلیل گرانی مرغ و سایر محصولات را به دلیل وارداتی بودن بیش از 70 درصد آنها دانست و بیان کرد: به طور مثال نهادهای دامی 70 درصدش از واردات تامین می شود به همین دلیل قیمت مرغ متاثر از آن است، همچنین قطعات خودرو و تمام محصولاتی که می بینیم به نوعی افزایش نرخ ارز بر آن ها هم تاثیر گذاشته است.
این نماینده در پاسخ به این که با توجه به انتقاداتی که در این خصوص به دولت وارد است،عامل موثر این تورم، گرانی و رکود چیست؟ گفت: بحث اعتراض مطرح نیست، بحث نظارت است، یکی از ماموریت های ذاتی و اختیارات مجلس در حوزه نظارت است و این طبیعی است که نمایندگان مردم به این مشکلات واکنش نشان دهند یا حتی اقدامی بیشتر از نظارت و واکنش انجام دهند، چند ماه پیش بود که مجلس با یک سوال و 5 محوریت اقتصادی، جناب آقای روحانی را به دلیل همین مسائل به مجلس کشاند. در آن سوال بحث رکود، تورم و دیگر مولفه های اقتصادی بود و این واکنش هایی بود که مجلس انجام داد.
شکور پورحسین ضمن تاکید بر این که متاسفانه نظارت های مجلس بر دولت و طرح سوال از رئیس جمهور نتوانست گره‌ای از مشکلات باز کند، توضیح داد: اعتقادمان این بود که شاید این اهرم های نظارت بتواند گره ای از کار و مشکلات مردم را حل کند که متاسفانه این اتفاق نیفتاد و منصفانه اگر این مسائل را تحلیل کنیم بسیاری معتقدند بخش اعظمی از این مشکلات به مدیریت اجرایی کشور برمی گردد.
وی با اشاره به این که گزارش های مرکز پژوهش‌های مجلس درخصوص عوامل موثر بر وضعیت کنونی اقتصاد مبنی بر این است که بیشتر مسائل مربوط به مدیریت اجرایی کشور است، تشریح کرد: در گزارش هایی که مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه داد، عده ای می گفتند بخشی تحریم و بخشی مدیریت اجرایی چنین تاثیری بر اقتصاد گذاشته است، اما خود مرکز پژوهش‌های مجلس به عنوان بازوی کارشناسی مجلس در گزارشی که داده بود گفت بیشتر مسئله مربوط به مدیریت اجرایی کشور است.
عضو کمیسیون اجتماعی افزود: درست است که تحریم ها هم به نوعی تاثیر گذار هست، اما من اعتقادم این است که باید وضعیت فعلی ما هم دولت و هم مجلس و مجموعه ارکان حاکمیت با اتحاد و همکاری بتوانند تصمیم هایی بگیرند که مشکلات مردم حل شود.
این نماینده در پایان با بیان این که تورم 70 درصد نشان از ناکارآمدی دولت است، گفت: تصمیم گیری دولت در بسیاری از حوزه ها موثر است، اگر دوره اول ریاست جمهوری آقای روحانی را با دوره دومش مقایسه کنیم این سوال پیش می آید که چه تفاوت ها و اتفاق‌هایی در جامعه ما و جامعه جهانی رخ داده است؟ با یک تحلیل می شود گفت، شاهد هستیم که تورم از 10 درصد، 70 درصد می شود، ضمن این که ارقام دولتی مورد قبول ما نیست و سر انگشتی هم حساب کنیم مشخص است که تورم چه مقدار افزایش پیدا کرده است، بنابراین تورم 70 درصد نشان می دهد که دولت در دوره دوم کاملا ناکارآمد بوده و نتوانسته تصمیمات درستی بگیرد و اکنون مردم این فشار را با جانشان حس می‌کنند.
