موشکهای ضدزره کشورمان توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طراحی، توسعه و ساخته شده است. کاربرد آنها در هدف قراردادن جنگ افزارهایی نظیر نفربر، تانکها و سایر تجهیزات نظامی زرهی دشمن است و می تواند به راحتی آنها را نابود کند.
موشکهای ضد زره نقش بسیار مهمی در درگیریهای زمینی دارد، زیرا این موشکها توانایی نابودی و از بین بردن تجهیزات زرهی دشمن را داراست.
از آغاز دوران دفاع مقدس نیروهای نظامی ایران در مقابل توان بالای نیروهای زرهی ارتش بعث عراق از سلاح دوش پرتاب (آرپی جی) استفاده میکردند. این سلاح با وجود کارآمدی و آسانی استفاده، قدرت چندان بالایی نداشت و بعضی اوقات در نابودی اهداف خود ناکام میماند، به همین دلیل بود که کارشناسان عرصه دفاعی و نظامی کشورمان در طول دوران جنگ تحمیلی و پس از پایان دوران دفاع مقدس، طراحی و ساخت سلاحهای ضد زره کارآمد و با تکنولوژی جدید نسبت به سلاحهای قبلی را آغاز کردند.
موشک ضد زره و ضد تانک طوفان
خانواده موشک طوفان شامل دربرگیرنده موشکهای طوفان-۱، طوفان-۲، طوفان-۳ و طوفان-۵ است. در ابتدای بررسی خانواده موشک طوفان به بررسی موشک طوفان-۱ میپردازیم.
خانواده موشک ضد زره طوفان در واقع نسخه بومی سازی شده موشکهای تاو هستند. این موشکها از یک کلاهک جنگی با وزن ۳.۶ کیلوگرمی بهره میبرد، کلاهک موشک طوفان-۱ از نوع کلاهکهای ضد تانک با قدرت انفجار بالاست که قادر است حدود ۵۵۰ میلیمتر به درون زرههای فولادی نفوذ کند. نهایت برد این موشک حدود 4 کیلومتر و نهایت سرعت آن ۳۱۰ متر بر ثانیه میباشد.
موشک طوفان-۲ با سرجنگی دو مرحلهای طراحی و ساخته شد. طوفان-۲ به دلیل بهره گیری از یک میله نفوذگر، ۱۴۵ سانتیمتر طول دارد. جرم کلی طوفان-۲، ۱۹.۱ کیلوگرم بود که ۴ کیلوگرم از این جرم مربوط به کلاهک موشک است. میزان نفوذ سرجنگی این موشک ۷۶۰ میلیمتر بوده که نسبت به نسل گذشته رشد ۴۰ درصدی داشته، البته سایر مشخصات این طوفان- نسبت به نسل اول هیچ تغییری نکرده است. دقت برخورد و اصابت هر دو نسل طوفان، در حدود ۹۵ درصد عنوان شده و این موشکها قابلیت بکارگیری در شب را با برد کمتر دارند.
موشکهای نسل سوم و چهارم طوفان در مرحله طراحی و تحقیق اولیه باقی مانده و هنوز به تولید انبوه نرسیدند.
موشک طوفان-۵ که پیشرفتهترین و توسعه یافتهترین نسل این موشک است قابلیت هایی، چون هدایت لیزری و قابلیت مقابله با جنگال را دارد. طراحی این موشک نیز با نسلهای قبلی متفاوت بوده و تفاوتهایی نظیر سر جنگی دو مرحلهای و میله نفوذگر جمع شونده برخورداراست.
موشک صاعقه
موشک صاعقه، نوعی موشک ضد زره سبک است که وزن کلی این موشک به همراه پرتاب گر مخصوص آن در حدود ۱۵ کیلوگرم تخمین زده شده، این موشک با مدل نیمه خودکار فرمان به خطِ دید هدایت شده و برد آن بین ۶۵ تا ۱۰۰۰ متر ارزیابی شده است.
سر جنگی این موشک ۳ کیلوگرم وزن داشته و جرم کلی این موشک به طور کلی ۶ کیلوگرم است. موشک ضد زره صاعقه سرعتی در حدود ۱۰۰ متر بر ثانیه داشته و به علت سرعت بالا قدرت نفوذ بالایی در انواع زرهها را داراست و تا عمق ۵۰۰ میلی متری در زرهها نفوذ میکند که معمولا موفقیتی در حدود ۹۰ درصدی دارد.
نسل دوم موشک صاعقه، اما با اضافه شدن یک نوک میلهای شکل برای مقابله و نفوذ بهتر در زرههای انفجاری دو مرحلهای طراحی و ساخته شد که به همین دلیل وزن آن به حدود ۷.۵ کیلوگرم و قدرت نفوذش در زرهها نیز به حدود ۶۵۰ میلی متر افزایش یافته است.
موشک توسن
موشک توسن، موشک هدایت شونده و ضد تانک است که هدایت پذیر بوده و توانایی انهدام زرههای واکنشی، استحکامات بتنی، اهداف هوایی در ارتفاع پائین و اهداف دریایی را داراست.
توسن سرجنگی دو مرحلهای داشته و با توجه به جرم کم، قابلیت استفاده آسان و آماده سازی سریع از روی پرتابگرهای زمینی و یا خودروهای زرهی را دارد.
موشک توسن در مجموع ۲۶.۵ کیلوگرم وزن دارد که بیش از ۳ کیلوگرم آن مربوط به سرجنگی این موشک است. کمینه برد این موشک ۷۰ متر و بیشینه برد آن ۴ کیلومتر اعلام شده که البته در هنگام تاریکی و یا مه آلود بودن هوا، برد این موشک به ۲۵۰۰ متر میرسد. این موشک سوخت جامد دارد و بیشینه سرعت آن در حدود ۲۰۰ متر بر ثانیه است و دقت بالایی در حدود ۹۵ درصد دارد.
هدایت این موشک نیمه خودکار بوده و کنترل آن از طریق بالکهای دماغه صورت میگیرد. در ضمن، ساختار پرتابگر موشک توسن امکان مخفی شدن در عوارض طبیعی را دارد.
موشک تندر
تندر دیگر موشک ضدزره ایرانی است که برای استفاده در لوله ۱۲۵ میلی متری توپ تانک تی-۷۲ طراحی و ساخته شده است. این موشک علاوه بر توانایی در هدف قراردادن اهداف ثابت زمینی، اهداف هوایی که سرعت پایینی نیز دارند را نیز دارد. نحوه هدایت این موشک، نیمه خودکار و سوار بر پرتو لیزر است. در این نوع از پرتاب موشک، اصطلاحا بر روی یک خط فرضی که توسط لیزر مشخص شده به سوی هدف حرکت کرده و هدف را منهدم می کند.
وزن موشک تندر در مجموع ۱۷.۲ کیلوگرم بوده که ۳.۵ کیلوگرم آن مربوط به سرجنگی دو مرحلهای آن است. عمق نفوذ تندر در زره تا ۷۰۰ میلیمتر ارزیابی شده و محدوده برد آن ۱۰۰ تا ۴۰۰۰ متراعلام شده است. بیشینه سرعت تندر ۳۷۰ متر بر ثانیه و میانگین سرعتی آن ۳۱۰ متر بر ثانیه است. این موشک توانایی رزمی تانک تی-۷۲ در مقابله با اهداف زرهی متحرک و بالگردها را بسیار افزایش داده است.
دهلاویه
جدیدترین موشک ضد زره ساخت صنایع دفاع ایران که برای گرامیداشت شهید چمران به نام محل شهادت وی بدین گونه نامگذاری شده است. تکنولوژی هدایت این موشک مانند موشک تندر هدایت لیزری بوده، پس دقت بالایی دارد. دهلاویه نه تنها بالاترین میزان نفوذ را در میان موشکهای ایرانی دارد، بلکه در بین موشکهای جهانی نیز یکی از پرنفوذترین موشکهای ضد زره است. دهلاویه طبق ارزیابیهای انجام شده بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی متر در انواع زرهها نفوذ میکند.
میزان نفوذ موشک دهلاویه نسبت به اولین موشک ایران یعنی طوفان-۱ رشد بیش از ۳۰ درصدی و نسبت به طوفان-۵ رشدی بالغ بر ۵۸ درصد را نشان میدهد. پرتابگر این موشک شباهت بسیار زیادی به پرتابگر موشک توسن دارد، ولی ویژگیهای منحصر به فردی نظیر حفاظت از خدمه موشک و اختفای بهتر خدمه نسبت به آتش موشک داراست.
قدرت موشکی ایران اکنون یکی از دستاوردهای بزرگ جمهوری اسلامی در عرصه فناوریهای نظامی و قدرت دفاعی کشور است که نقطه شروع این پیشرفت را میتوان دوران جنگ تحمیلی و محاصره همه جانبه در آن زمان توسط سایر کشورها دانست. امروز با تکیه بر توانمندی داخلی و استفاده حداکثری از ظرفیتهای موجود در فواصل زمانی کوتاه، موشکهای جدید و مدرنی توسط نیروهای مسلح کشور رونمایی میشود که با معرفی هرکدام از آنها دشمنان از پیشرفت ایران در عرصه دفاعی عصبانیتر شده و توانایی جمهوری اسلامی در عرصه دفاعی نمایانتر میشود.
امروز در میدان نبرد زمینی هیچ کدام از ادوات زرهی دشمنان از چنگال موشک های ضدزره ایرانی در امان نیستند، موشک هایی که خیلی وقت است جزو گزینه های روی میز جمهوری اسلامی ایران است و مهر محکمی بر این سخن که دوران بزن در رو به پایان رسیده است. بزن در رویی که سال ها خط مشی دشمنان بود، اما امروز باید آن را فراموش کنند.