«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا در جمع هوادارانش در ایالت کانزاس بار دیگر ادعاهای اثباتنشده علیه ایران را تکرار کرد.
او گفت: «من ایالات متحده را از توافق هستهای وحشتناک و یکجانبه ایران خارج کردم. قبل از اینکه من رئیسجمهور شوم، ایران داشت خاورمیانه را میگرفت. داشتند سوریه را میگرفتند، یمن را میگرفتند، داخل عراق سرک میکشیدند، داشتند همه چیز را میگرفتند. حالا فقط میخواهند دوام بیاورند. در تمام شهرهایشان شورش است.»
ترامپ، بار دیگر ادعای نادرست خود درباره اینکه دولت «باراک اوباما»، رئیسجمهور سابق آمریکا برای حصول برجام ۱.۷ میلیارد دلار (یا به قول ترامپ ۱.۸ میلیارد دلار) پول نقد به ایران داده را تکرار کرد.
او گفت: «دولت قبل به ایران ۱۵۰ میلیارد دلار پول داد؛ از آن هم احمقانهتر، ۱.۸ میلیارد دلار پول نقد دادند! پول نقد! پول نقد!. هواپیماهای پر از پول نقد!»
رئیسجمهور آمریکا اضافه کرد: «وقتی من آمدم، پرسیدم رئیسجمهور آمریکا چنین اختیاری دارد که ۱.۸ میلیارد دلار پول نقد بدهد؟ میدانید چه پاسخی میدهند؟ جواب نه است، رئیسجمهور چنین اختیاری ندارد. کاری که آنها کردند، شرمآور است. آنها ۱.۸ [میلیارد دلار] برای داشتن یک توافق وحشتناک پول دادند.»
ترامپ، در ادعای تأییدنشدهای دیگر، همانند گذشته پرداخت این مبلغ پول به ایران را با توافق تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا که سال ۱۳۹۴ اعلام شد هم مرتبط دانست.
او گفت: «آنها ۱.۸ میلیارد دلار برای [آزادی] گروگانها دادند. میتوانید تصورش را بکنید؟ ما گروگانهایمان را از کره شمالی برگرداندیم.»
پیش از این، کارشناسان این نکته را گوشزد کردهاند مبلغ ۱.۷ میلیارد دلار که ترامپ آن را ذکر میکند، در واقع پولی نیست که آمریکا به ایران به عنوان پیشکش داده باشد، بلکه پول خود ایران است که آمریکا از پرداخت آن امتناع کرده بود.
ایران و آمریکا روز ۲۶ دیماه سال ۱۳۹۴، مصادف با روز «اجرای برجام»، اعلام کردند به توافقی برای تبادل زندانیان دست پیدا کردهاند. در این توافق مقرر شده بود در ازای آزادی چهار زندانی از ایران، چند تن از ایرانیان بازداشت شده در آمریکا آزاد شوند.
همزمان با این توافق، دولت آمریکا اعلام کرد با پرداخت ۱.۷ میلیارد دلار به ایران برای حل و فصل یک دعوای حقوقی قدیمی هم موافقت کرده است. هرچند در ظاهر تبادل زندانیان از اتمام این مناقشه حقوقی مستقل بود اما این همزمانی شاید نشانگر آن بود که دو موضوع بههم بیربط نبوده و در چارچوبی مشترک دنبال شدهاند.
ماجرای ۱.۷ میلیارد دلار
ایران و آمریکا سال ۱۳۵۷، در بحبوحه تحولات انقلاب اسلامی توافق کرده بودند تمامی پرداختهای مربوط به قراردادهای تسلیحاتی فیمابین را متوقف و بسیاری از خریدهای باقیمانده را لغو کنند.
در این توافق همچنین مقر شده بود وجه هزینهنشده مربوط به برنامه فروشهای نظامی خارجی آمریکا در یک حساب بانکی که سود به آن تعلق میگیرد قرار داده شود.
دولت «جیمی کارتر»، رئیسجمهور وقت آمریکا در همان سال پس از تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیرو خط امام (ره) تمامی داراییهای ایران در آمریکا را مسدود کرد.
ایران در سال ۱۹۸۲ شکایتی را علیه آمریکا در ارتباط با وجه امانی مربوط به برنامه فروشهای نظامی خارجی آمریکا در یک دادگاه بینالمللی مطرح کرد تا مناقشات مالی و بازرگانی سردرگم میان دو طرف در ارتباط با قراردادهای خرید سلاح حل و فصل شود.
بخشی از بدهیهای دولت آمریکا به ایران بابت لغو یک قرارداد تسلیحاتی ایران از آمریکا در دهه ۱۹۷۰ بود که مبلغ اصلی آن چهارصد میلیون دلار بود. دولت آمریکا پس از حدود ۳۷ سال از گذشت این پرونده مالی سال ۲۰۱۶ موافقت کرده بود که اصل این پول به همراه سود بانکی آن را که جمعا حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برآورد شده بود به ایران پرداخت کند.
اخیراً جان کری، وزیر خارجه سابق آمریکا در فصل هجدهم کتاب خود که به موضوع ایران و مذاکرات با این کشور اختصاص دارد درباره پرداخت مبلغ ۱.۷ میلیارد دلار به ایران توضیح داده و تصریح کرده در صورتی که این مبلغ پرداخت به ایران پرداخت نمیشد ممکن بود واشنگتن به پرداخت ۱۰ میلیارد دلار محکوم میشد.