بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت صبح امروز در صحن علنی مجلس در پاسخ به سوال علیرضا محجوب نماینده مردم تهران مبنی بر مشکلات ایمنی در صنعت نفت و گاز گفت: خیلی خوشحال هستم که امروز می‌توانم توضیحاتی درمورد مساله ایمنی و اهمیت آن بدهم چون بخش مهمی از مساله ایمنی فرهنگی است.
وی ادامه داد: البته جا دارد ابراز تاسف کنم از حوادثی که رخ داده به خصوص در پالایشگاه تهران که یکسال پیش بوده و تسلیت مجدد به خانواده کسانی که جانشان را در این حادثه از دست داده اند.
وزیر نفت اضافه کرد: صنعت نفت تقریبا با همه عوامل خطرساز روبرو است. شاید هیچ صنعتی به اندازه صنعت نفت با ریسک و خطر روبرو نباشد. ما با مواد آتش‌زا مثل بنزین سروکار و با مواد سمی سروکار داریم که یک استنشاقش ممکن است به مرگ منجر شود. ما با مواد فشار بالا نیز سروکار داریم.
زنگنه اظهار داشت: من از لحاظ گستردگی خدمتتان عرض می‌کنم که فقط 6 هزار جایگاه فروش سوخت مایع و CNG در کشور داریم که روزانه میلیون‌ها نفر مردم به آنها رجوع کرده و از آنها خدمات می‌گیرند. ما بیش از 27 میلیون مشترک گاز داریم که مرتب مردم از گاز طبیعی در خانه‌هایشان استفاده می‌کنند. ما بیش از 60 واحد پتروشیمی بزرگ بالادستی داریم و 10 پالایشگاه عظیم داریم، بیش از 90 میلیون لیتر بنزین در روز توزیع می‌شود و 80 میلیون لیتر گازوئیل توزیع می‌شود. این کار بسیار مهمی است که از نظر من در سطح خوب ایمنی دارد انجام می‌شود.
وی بیان داشت: معنی این جمله این نیست که درمورد ایمنی مشکلاتی نداریم، چرا مشکلات زیادی داریم که من به آن اشاره می‌کنم. اگر آسیب‌شناسی کلان بخواهیم بکنیم اولین مشکلی که داریم واقعیت این است که با تشکیل وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و انحلال و ادغام وزارت کار که طیف وسیعی از فعالیت‌های متنوع و جذاب اقتصادی به آن داده شد توجه به ایمنی در این وزارتخانه کم شد.
زنگنه تصریح کرد: بدون شک مسئول قانون از حفاظت کار، وزارت کار است و ما یک شورای عالی حفاظت و بهداشت کار داریم که زیر نر وزارت کار است و سازمان استاندارد هم در یک بعد دیگری کار می‌کند که اینها مسئولیت حکومتی و حاکمیتی در این موضوع دارند.
وزیر نفت اضافه کرد: تمام کارخانه‌ها و تاسیساتی که متعلق به وزارت نفت هم است از نظر ایمنی نظارت عالی بر ایمنی و کار آنها با وزارت کار است. وزارت نفت از لحاظ مالکیت باید نظارت بر آنها داشته باشد و آنهایی که وزارت نفت نظارتی بر آنها ندارد از لحاظ ایمنی نیز مسئولیت نخواهند داشت.
وی ادامه داد: نکته بعدی انجام خصوصی‌سازی‌هایی است که بدون حساب و کتاب انجام شده است و مشکلات زیادی ایجاد کرده است. هیچ سازوکاری برای نظارت در زمان خصوصی‌سازی انجام نشده است. به عنوان مسائل بعضا افرادی عهده‌در مسئولیت‌ها می‌شوند که تخصص‌های کافی را در مورد این کار ندارند و یا به دلیل سود کوتاه مدت تعمیرات اساسی پالایشگاه و پتروشیمی‌ها را به تاخیر می‌اندازند و این خطرات بزرگی را ایجاد می‌کند. ما فقط یک ابزار داریم و آن این است که خوراک اینها را قطع کنیم.
زنگنه افزود: اگر خوراک پالایشگاه تهران را قطع کنم اول خودم جریمه می‌شوم و تولید بنزین، گازوئیل و نفت سفید خودمان متوقف می‌شود. باید یک قدرت حاکمیتی وجود داشته باشد که در دست وزارت کار است و در دست وزارت نفت نیست. شرکت پالایشگاه تهران متعلق به چه کسی است. من می‌گویم متعلق به خدا است یعنی صددرصد متعلق به سهام عدالت است. سهام عدالت یعنی هیچ مالکیت و کنترلی ندارد. در یک مقطع زمانی به ما گفتند اجبار کردند و یا خواستند از ما که شما هیات مدیره آن را تامین کنید، هیات مدیره تامین کردن به معنای مجمع نیست. هیات مدیره یعنی عزل و نصب افراد اما مجمع چیزی دیگری است که بودجه‌ها را تخصیص و تامین منابع برای تعمیرات می‌دهد. من از چند ماه پیش هم برای اقای وزیر اقتصاد و دارایی هم نوشتم که از ماه اردیبهشت من نمی‌توانم چنین مسئولیتی را قبول کنم و خودتان مدیریت کنید.
وزیر نفت خاطرنشان کرد: مساله بعدی استهلاک شدید تاسیسات نفت است. همین پالایشگاه تهران را که آقای محجوب اشاره کردند بیش از 55 تا 56 سال از عمرش می‌گذرد ما واحدهای 80 تا 90 ساله داریم. عمراستهلاک یک واحد پتروشیمی و صنعتی حداکثر 30 سال است ا ینها مستهلک شده‌اند. تاسیساتی که در جنوب کشور داریم واقعا مستهلک شده. به طور متوسط روزی 10 مورد سوراخ شدن لوله داریم. هیچ منابعی هم برای نوسازی اینها نداریم. واقعا باید از کارکنان پالایشگاه‌ها که از صنایع پتروشیمی قدیمی‌تر هستند تشکر کنم و آنها را به خوبی اداره می‌کنند.
وی افزود: یک مساله دیگر عدم ایفای نقش موثر بیمه‌ها است همه دنیا ایمنی را از طریق بیمه اعمال می‌کنند، اگر خودروی خود را بیمه بدنه کنید و در سال چندین تصادف داشته باشید یا خودروی شما را بیمه نمی‌کنند و یا حق بیمه را بالا می‌گیرند و اگر تصادف نکرده باشید این حق بیمه را کاهش می‌دهد. بیمه‌های ما بر رفتار شرکت‌هایی که بیمه می‌کنند نظارت نمی‌کنند یعنی به دلایل منافع کوتاه مدت و حداقل درآمد آنچنان که باید به آنها نمی‌رسند.
زنگنه با اشاره به جلسه پارسال خود با رئیس‌کل بیمه مرکزی و مدیران عامل بیمه‌ها در دفتر خودش گفت: در این جلسه خواهش کردم که در بیمه شرکت‌های مربوط به نفت و پتروشیمی سختگیری کنید تا اینها مقررات را رعایت کنند و بتوانند کار کنند. از اینکه بگذریم اگر بخواهیم یک ایمنی را در شرکت یا واحدی اعمال کنیم یک مراحلی باید انجام دهیم اولین کار از طراحی واحد است. سپس تجهیز واحد به امکانات کافی است، بهبودسازی دائمی استانداردهای ایمنی ، توجه به آخرین دستاوردهای صنعت، آموزش استاندارد به افراد از دیگر موارد است.
وی ادامه داد: باید گواهی سلامت حرفه‌ای به افراد داد همانطور که برای رانندگی که حداقل صلاحیت حرفه‌ای است شما از پلیس گواهینامه می‌گیرید نمی‌شود یک تاسیسات و ماشینی که میلیون‌ها دلار قیمت آن است کسی که آن را اداره می‌کند صلاحیت حرفه‌ای نداشت باشد.
زنگنه گفت: موضوع بعدی آمادگی حرفه‌ای میدانی برای مقابله با حوادث است. ببینید ما حوادثی که اتفاق می‌افتد فرمانده میدان نداریم که بتواند خوب عملیات کند. ما بعد از جریان آتش سوزی بوعلی‌سینا که اتفاق افتاد تصمیم گرفتیم فرمانده میدان تربیت کنیم،45 نفر انتخاب و دوره‌هایی را در ایران و خارج از کشور دیدند تا بتوانیم فرمانده میدان داشته باشیم. موضوع آخر تحلیل هر حادثه و برخورد با عوامل متخلف بدون ترهم است.
وزیر نفت تصریح کرد: اقدامات زیادی در این موضوع انجام شده که شورای عالی HSEدر سال 93 راه افتاده است. ما با وزارت کار یک موافقتنامه امضا کردیم که مسئولیت آنها روشن باشد و ما چگونه با آنها کمک کنیم. اما اینکه گفتند حوادث در نفت نسبت به جاهای دیگر بیشتر است این را باید بگویم که پس از هر حادثه نشستیم و با آنها که تخلف داشتند برخورد کردیم سپس ارزیابی انجام دادیم و اگر ارزیابی لازم بوده است استانداردها را اصلاح کرده‌ایم. همه این کارها را بعضی وقت‌ها شخصا برای آنها دهها ساعت وقت گذاشتم
وی با اشاره به نمودارهایی که در صحن علنی مجلس نشان داد بیان داشت: این نمودارها نشان می‌دهد کاهش وقوع آتش‌سوزی‌ها در صنعت نفت اتفاق افتادهخ است که در 5 الی 6 سال از سال 90 این رقم 9.5 آتش‌سوزی بزرگ در سال بوده اما در سال 96 این رقم به 7 کاهش پیدا کرده است. نمودار بعدی کاهش تکرارپذیری وقایع بوده که در سال90 ، 0.9 بوده و در سال95، 0.6 بوده است. شاخص‌های حوادث قابل ثبت در سال 95،5.2 و در سال 97، 2 شده است. ضریب تکرار حوادث بوده است که در سال 95، 1.5 بوده و رد سال 97 به 0.57 کاهش پیدا کرده است. ضریب شدت حوادث در سال 95، 174 بوده است و در سال 97 تا 6.44 کاهش پیدا کرده است.
زنگنه تاکید کرد: تلاش ما این است که با آموزش و ابلاغ استانداردها و با نظارت‌ها حوادث را کم کنیم البته پارسال در مرداد ماه آیین‌نامه‌ای تصویب کرد که چطور بر جایگاه‌ها نظارت و ایمنی بشود و مسئولیت‌های وزارت کار و سازمان استاندارد روشن شد و در آنجا می‌گوید که در صورتی که ادارات کل وزارت کار استان‌ها بهره‌برداری از یک جایگاه سوخت را پرخطر با خطر متوسط یا کم‌خطر تشخیص دادند و نظر خود را در این خصوص حتما به شرکت پخش ابلاغ کردند، شرکت پخش مکلف است آنها را اجرا کند و سوخت آنها را قطع کند. ما باید سیر را که گفتم انجام دهیم تا خطری برای مردم نداشته باشد.
وی در خاتمه خاطر نشان کرد: ما تمام تلاشمان بهبود ایمنی در واحدها است وضع ما از انگلستان بهتر است البته نمی‌توانم به این آمار استنباط کنم . با بی انضباطی باید به شدت برخورد کنیم و نگوئیم پسر خوبی است چون امکان دارد حوادث جانش را بگیرد.
