دُرّ غلتان دادیم و آبنبات گرفتیم. این توصیفی بود که علی لاریجانی درباره مذاکرات هستهای ایران با اروپاییها در اوایل دهه 80 مطرح کرد. گویا تاریخ در حال تکرار است و حفظ برجام با اروپاییها دوباره همان ماجرای دادن دُرّ غلتان و گرفتن آبنبات شده است.
تحریم شرکتهای اروپایی که به خاطر تحریمهای آمریکا از ایران بروند؛ این آخرین وعده اروپاییها به ایران برای حفظ برجام است.
ناتالی توچی، مشاور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه با شبکه بیبیسی گفت: اگر شرکتهای اروپایی به دلیل ترس از تحریمهای آمریکا روابط خود با ایران را متوقف کنند توسط اتحادیه اروپا تحریم خواهند شد. وی بار دیگر تاکید کرد اتحادیه اروپا با تمام توان از شرکتهای اروپایی دربرابر آمریکا حمایت خواهد کرد.
این وعده اروپاییها فعلا شفاهی مانده است، چراکه در چند ماه اخیر شرکتهای اروپایی مثل توتال، ایرباس، پژو، رنو، شل و دایملر خروج خود از ایران را اعلام کردهاند.
توتال پروژه عظیم فاز 11 پارس جنوبی را رها کرده، رنو و پژو که بعد از برجام دوباره به بازار خودروی ایران بازگشتند، توقف همکاری خود را اعلام کردهاند و دست خودروسازان ایرانی را در پوست گردو گذاشتهاند. خودروسازی دایملر آلمان هم اعلام کرد در راستای اجرایی شدن تحریمهای آمریکا، فعالیتهایش در ایران را متوقف میکند. ایرباس که قرارداد سنگین فروش صد هواپیما به ایران را بسته بود، پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کرد دیگر هواپیما به ایران نمیفروشد. شرکتهای اروپایی شل و توتال هم به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت، به دلیل تحریمها، خرید نفت از ایران را متوقف کردهاند زیرا این شرکتها نمیتوانند از آمریکا نسبت به تحریمهای ایران معافیت بگیرند تا از ایران نفت بخرند. با توجه به موارد فوق، طبیعی است اگر اروپاییها در اظهارات خود درباره تحریم شرکتهایی که با فشار آمریکا از ایران خارج شدهاند، جدی هستند. باید فورا توتال، ایرباس، پژو، رنو، شل و دایملر را تحریم کنند. پیش از این مسئولان دولت کشورمان به اروپاییها هشدار داده بودند که اقدام عملی آنها برای مقابله با تحریمهای آمریکا باید قبل از شروع تحریمهای آمریکا در 15 مرداد باشد، اما هنوز اروپاییها جز تصویب برخی اقدامات، کار عملی انجام ندادهاند.
درحالی که در روزهای اخیر مسئولان ارشد دولت آلمان بارها وعده داده بودند که این کشور از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی نخواهد کرد؛ اما دولت آلمان در مقام عمل، کاملا مطابق میل آمریکاییها رفتار میکند که نمونه اخیر آن مخالفت برلین با درخواست تهران برای انتقال 300 میلیون یورو از سهام بانک تجارتی ایران و اروپا است. پیش از این روزنامه بیلد آلمان گزارش داده بود که دولت ایران پیش از به اجرا درآمدن دور جدید اقدامات آمریکا و مسدود شدن حسابهای بانکی، درصدد است سرمایه خود را از بانک تجارتی ایران و اروپا خارج کند. اما دولت آلمان تاکنون به بهانه بررسی موضوع، با انتقال پول ایران مخالفت کرده است.