«ناتالی توچی»، مشاور فدریکا موگرینی اقدام دولت آمریکا در خروج از توافق هستهای را نقض «توافقی بینالمللی» خوانده و گفته نیت ترامپ مذاکره با ایران برای رسیدن به توافق جدید نیست.
متن کامل این گفتوگو در زیر آمده است:
همانطور که میدانید دونالد ترامپ سه ماه بعد از خروج از توافق هستهای ایران روز دوشنبه یک فرمان اجرایی را برای اعمال مجدد تحریمها علیه ایران امضا کرد. او گفت سیاست آمریکا وارد آوردن "فشار اقتصادی حداکثری» روی این کشور برای آوردن مجدد ایران به میز مذاکره است. موضع شما درباره بازگشت تحریمهای ایران چیست؟
توچی: خروج آمریکا از برجام، مصداق نقض توافقی بینالمللی است که از طریق یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در قوانین بینالمللی گنجانده شده است. این اقدام، بهعلاوه مصداق تلاش برای تضعیف "قرارداد اجتماعی" زیربنای توافق هستهای است که هدف آن مهار برنامه هستهای ایران بهازای تخفیف تحریمها است، بنابراین، بازگرداندن تحریمها، تا جایی که ایران همانند اکنون و بهگواه 11 دور گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی به توافق پایبند مانده، نقض یکی از اصول بنیادین قوانین بینالمللی یعنی "اصل لزوم قراردادها" محسوب میشود.
فراتر از این، بازگرداندن تحریمها بهعنوان یک اقدام سیاسی برای آوردن ایران پای میز مذاکره، منطق اندکی دارد. مذاکرات برای موفق شدن مستلزم حداقلی از حسن نیت بین طرفهای متخاصم است و نقض برجام توسط آمریکا، اندک اعتمادی را که با صبوری ظرف 12 سال مذاکره ایجاد شده بود از بین برد، بهعلاوه بهنظر من اینطور میآید که نیت دولت ترامپ نه مذاکره با ایران برای رسیدن به یک توافق جدید بلکه وادار کردن ایران به تسلیم است.
ترامپ در یک هشدار ظاهری به اتحادیه اروپا گفت "هر کسی که با ایران تجارت کند با ایالات متحده تجارت نخواهد کرد."، نظر شما در این مورد چیست؟
توچی: متأسفانه، این بیانیه اظهار واقعیتی است که بهصورت پایهای آثار تحریمهای ثانویه آمریکا را توضیح میدهد. این مسئله در گذشته هم برای اروپاییها مسئلهساز بوده (به همین دلیل نسخه اصلی قوانین مانعساز تحریمی در دهه 1990 تدوین شد)، اما هیچگاه ما با دولت آمریکایی مواجه نبودهایم که بخواهد نزدیکترین متحدانش را بابت پایبندی به توافقی که آمریکا هم آن را امضا کرده و جزو جداییناپذیر قوانین بینالمللی است، تنبیه کند. وضعیت بیسابقهای ایجاد شده و اروپاییها تازه دارند با آن مواجه میشوند. بهروزرسانی قانون مانعساز تحریمی اولین گام در این جهت است.
اخیراً هیثر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت واشنگتن مایل به گفتوگو با ایران در راستای تلاش برای رسیدن به «توافق جامع جدید» است. او گفت: "ایالات متحده مایل به ورود به گفتوگوهایی با حکومت ایران است، اما ما بهدنبال تعهدی هستیم مبنی بر اینکه آنها مایل هستند تغییراتی بنیادین در رفتارشان ایجاد کنند." شما چه فکر میکنید؟ آیا ایران واقعاً میتواند وقتی که همزمان با برجام تحت تحریم قرار دارد، وارد مذاکرات جدید شود؟
توچی: این تصمیمی است که دولت ایران باید بگیرد، ولی من با توجه به پاسخی که در بالا دادم بهشدت به اینکه انتظار آمریکا محقق شود، شک دارم.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیراً گفته است: "ما داریم بیشترین تلاشمان را انجام میدهیم تا ایران را در توافق هستهای نگاه داریم و مزایای اقتصادی این توافق برای مردم ایران را نگاه داریم، چون معتقدیم که این در راستای منافع امنیتی نهتنها منطقه بلکه دنیا است. اگر یک توافق بینالمللی در زمینه منع اشاعه وجود دارد که کارکرد دارد، بایستی آن را حفظ کرد."، آیا اروپا میتواند خودش را از آمریکا جدا کند؟
توچی: اتحادیه اروپا مشخصاً تصمیمش را گرفته است: اتحادیه اروپا در برابر تصمیم نامبارک دووجهی همراهی با آمریکا در برابر پایبند ماندن به برجام، هیچگاه در انتخاب گزینه دوم تزلزلی نشان نداده است. این موضوع بهخاطر آن است که اتحادیه اروپا کاملاً معتقد است که برجام توافق خوبی است که کارآیی دارد و توافقی است که ثابت میکند چندجانبهگرایی، دیپلماسی و قوانین بینالمللی بهعنوان سه اصل زیربنایی سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تنها دستور العملهای محققسازی صلح و امنیت بینالمللی هستند.
شما اخیراً در مصاحبه با رادیو بیبیسی4 گفتید که شرکتهای اروپایی که بهدلیل تحریمها تجارت با ایران را متوقف کنند، ممکن است توسط اتحادیه اروپا تحریم شوند، میتوانید درباره این توضیح بیشتری بدهید؟
توچی: کاری که قانون مانعساز تحریمی انجام میدهد از یک طرف این است که به شرکتها اجازه میدهد زیانهای ناشی از تحریمهای ثانویه آمریکا را جبران کنند و از طرف دیگر شرکتها را از پایبندی به آن تحریمها منع میکند. از این لحاظ، میتوان این قانون را بهعنوان قانون تحریم شرکتهایی دانست که با سیاستهای تحریمی آمریکا همراه باشند.