رضا مظفری‌نیا معاون صنعتی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح دو روز پیش و همزمان با سفر امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع به استان لرستان، برای اولین بار از دستور کار جدید وزارت دفاع در حوزه زرهی پرده برداشت.
آن طور که معاون وزیر دفاع خبر داده، "ارتقا و تولید 700 تا 800 تانک" در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد که بخش عمده‌ای از آن در صنایع زرهی دورود انجام خواهد شد.
به‌گفته رضا مظفری‌نیا، طبق این برنامه "سالانه 50 الی 60 تانک ساخته می‌شود و اعتبار خوبی برای آن گذاشته می‌شود چراکه نیاز شدید ارتش و سپاه است".
اظهارات مهم معاون وزیر دفاع در حوزه تولید تانک‌های جدید، دارای دو بخش است، 1 ــ ارتقاء تانک‌های فعلی 2 ــ تولید تانک‌های جدید؛ در ذیل، به‌اجمال معنای این دو بخش را بررسی خواهیم کرد.
- پروژه ارتقاء تانک‌های فعلی به استاندارد کرار
مهمترین برنامه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در حوزه ارتقاء پلت‌فرم و به‌روزرسانی تانک‌ها، برنامه ارتقای تانک‌های T-72 موجود در ارتش و سپاه "به استاندارد کرار" است.
"کرار"، نام پروژه‌ای مهم در وزارت دفاع است که 22 اسفند ماه سال 95 برای اولین بار توسط ودجا رونمایی شد. این تانک در واقع ارتقاء اساسی و تجهیز همان تانک‌های تی ــ 72 موجود در ارتش و سپاه است.
خط تولید تانک کرار
وزارت دفاع اعلام کرده که کلیه مراحل طراحی و تولید این تانک، در صنایع زرهی بنی‌هاشم دورود وابسته به سازمان صنایع دفاع وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انجام شده و به مرحله تولید رسیده است.
تانک کرار به امکانات بسیار بهتر و به‌مراتب پیشرفته‌تری به‌نسبت تانک‌های قدیمی تی ــ 72 مجهز است. سامانه فاصله‌یاب لیرزی، رایانه بالستیک، قابلیت شلیک به اهداف ثابت و متحرک در شب و روز، قابلیت شلیک موشک هدایت لیزری بسیار دقیق، امکان شلیک توسط توپچی و فرمانده از دو سایت موازی، دارا بودن سامانه اتوماسیون تیربار برای شلیک از داخل دهلیز جنگی در شرایط مختلف، توانمندی عبور از مناطق ذوعارضه، گودال، رودخانه و حرکت زیر آب، تجهیز به سامانه ناوبری و نمایش آن برای راننده تانک، حفاظت زرهی مقاوم در برابر انواع سلاح‌های ضدزره، مخابرات و مدیریت صحنه نبرد دیجیتال و توانمندی در مقابله با جنگ‌های الکترونیکی و . . . از مهمترین ویژگی‌های برتری بخش کرار به‌نسبت تی ــ 72های قدیمی است.
پیش از رونمایی از تانک کرار، مسئولان ارتش و وزارت دفاع بارها اعلام کرده بودند که قصد خرید تانک تی90 را داشته‌اند. در همین زمینه امیر سرتیپ پوردستان فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش، از اعزام کارشناسان نزاجا به روسیه برای بررسی تانک تی90 و نهایتاً امضای قرارداد خرید این تانک، خبر داده بود.
اما نهایتاً مسئولان ایرانی از تولید یک تانک پیشرفته در ایران که همطراز یا برتر از تانک تی90 روسیه باشد، خبر داده و نام آن را "کرار" اعلام کردند و سرانجام در اسفند ماه سال 95، این تانک رونمایی شد.
- تولید تانک جدید
بخش دوم از اظهارات معاون وزیر دفاع، معطوف به تولید تانک در ایران است. او مشخص نکرده که منظور از تولید تانک در ایران چیست اما آنچه مشخص است، دو تانک در ایران تولید شده و یا هم‌اکنون در خط تولید است.
1 ــ تانک ذوالفقار
تاکنون 3 نمونه از تانک ذوالفقار توسط ارتش ساخته شده و غیر از این سه نمونه، یک نمونه هم که به‌عنوان آخرین نسخه از این تانک شناخته می‌شود با نام ذوالفقار به‌روزرسانی شده، به‌طور غیررسمی رونمایی شده است.
پیشتر و در سال 94، امیر سرتیپ پوردستان فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش گفته بود که این تانک به‌منظور تولید انبوه تحویل وزارت دفاع شده است.
امیر پوردستان گفته بود: در نیروی زمینی ارتش انواع اسلحه تک‌تیر‌انداز شامل شاهر، باهر و ... تولید و همچنین تانک ذوالفقار طراحی و ساخته شده و برای تولید انبوه تحویل وزارت دفاع هم شده است. صنعت دفاعی به این قابلیت رسیده که تجهیزات دفاعی را متناسب با نیاز ما را تولید انبوه کرده و تحویل دهد و این خواست رهبری در اقتصاد مقاومتی است. (لینک)
او همچنین گفته بود که تولید انبوه تانک ذوالفقار تصویب و این تانک تولید انبوه شده و در اختیار یگان‌های زرهی قرار خواهد گرفت.
آنچه مشخص است، این است که هنوز معلوم نیست که این تانک در چه وضعیتی قرار داشته و تولید انبوه خواهد شد یا خیر، اما می‌توان ذوالفقار را یکی از گزینه‌های مورد نظر معاون وزیر دفاع برای تولید تانک، در نظر گرفت.
2 ــ تانک تی ــ 72
در حال حاضر، تانک‌های تی72 در ایران تولید می‌شوند و کشورمان فناوری تولید این تانک از زره و تجهیزات داخلی تا موتور و تجهیزات فنی را اختیار دارد.
از آنجایی که تانک‌های کرار در واقع ارتقاء تانک‌های تی ــ 72 قدیمی است، این احتمال وجود دارد که منظور معاون وزیر دفاع در بخش تولید تانک، توقف تولید تانک تی ــ 72 و تبدیل خط تولید این تانک، به خط تولید تانک‌های کرار باشد.
آنچه مشخص است، این است که در مجموع اتفاق و تحول بسیار مهمی در حوزه زرهی در ایران در حال رخ دادن است، چیزی که با کرار آغاز شده و قاعدتاً با جدیتی که در وزارت دفاع در این زمینه وجود دارد، به سرانجام هم خواهد رسید.
به‌نظر می‌رسد، این موضوع در آینده نه‌چندان دوری، بیش از پیش گسترش یافته و وارد فاز جدیدی هم شود. مشخصاً همین تانک کرار هم که در حال حاضر در دست تولید است، نیاز به تجهیزات جدیدی هم دارد، از جمله نصب "دفاع فعال" و یا ارتقاء موتورها.
جمهوری اسلامی ایران جزو تولیدکنندگان سامانه‌های دفاع فعال به‌شمار رفته و در حال حاضر طبق اعلام مسئولان امر، چند سامانه دفاع فعال نیز در کشور تولید و با موفقیت تست شده است.
اولین سامانه دفاع فعال ایران روی تانک ذوالفقار با موفقیت تست شده که نویدبخش اتفاقات مهمی در این حوزه است. سامانه‌ای که تست شده، از رادار پالس داپلر بهره می‌برده اما صنایع الکترونیک سامانه دیگری با رادار "آرایه فازی" نیز تولید کرده که در مراحل تست قرار دارد.
کار سیستم حفاظت فعال این است که توسط رادارهایی که دارد، موشک‌های ضدزرهی را که به‌سوی تانک یا خودروی زرهی شلیک می‌شود شناسایی می‌کند و پس از تعیین مختصات دقیق، اطلاعات ثبت‌شده توسط رادار به سامانه سلاح منتقل شده و سامانه سلاح به دو صورت "ایجاد دیواری از گلوله‌های کوچک ساچمه‌ای" در مقابل موشک و نهایتاً برخورد و انفجار موشک قبل از رسیدن به زره‌پوش و یا شلیک "تک‌پرتابه‌های دفاعی" به‌سوی موشک ضدزره، آن موشک را قبل از رسیدن به هدف منفجر می‌کند.
تانک پیشرفته و بومی کرار که احتمالاً در آینده شاکله اصلی بدنه تانک‌های ایران خواهد شد، با استقبال ارتش و سپاه مواجه شده و نیروهای زمینی ارتش و سپاه هر دو سفارش خرید این تانک را به وزارت دفاع داده‌اند که احتمالاً با تحویل انبوهی از این تانک‌ها (شاید همان 700 الی 800 عراده تانکی که معاون وزیر دفاع اعلام کرد) به ارتش و سپاه، توان تهاجمی و زمینی کشورمان تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد.
