حجتالاسلام حسن روحانی رئیسجمهور صبح امروز در مراسم سیوپنجمین دوره جایزه کتاب سال که در تالار وحدت برگزار شد، طی سخنانی اظهار داشت: تاریخ انقلاب اسلامی ما در واقع یک نقطه و آغاز جدید فصلی بین قبل و بعد انقلاب است.همانطور که ورود اسلام به ایران نقطه ممتازی هست برای تقسیم تمدن و فرهنگ ایران به قبل از اسلام و بعد از اسلام. نمیخواهم انقلاب اسلامی ایران را هم وزن دین مبین اسلام قرار دهم، اما در عین حال یک نقطه عطف بسیار مهمی بود.
وی افزود: انقلاب اسلامی ایران به فکر و اندیشیدن مردم و هویت دینی و ملی ما عزت بخشید.
رئیس جمهور گفت: در تحول انقلاباسلامی کتاب، مکتوب، سخن و صوت نقش بسیار اساسی داشت و در حوزه فرهنگ و هنر ما را وارد عالم جدیدی کرد.
روحانی با بیان اینکه بدون تعارف باید بگوییم بخش بزرگی از جامعه ما که جامعه مذهبی، متدین و اهل مسجد و عبادت بودند در آن زمان به دلایلی از هنر فاصله میگرفتند، ادامه داد: گاهی نیز از هنر فرار میکردند. از هنرهای تجسمی گرفته تا نقاشی، موسیقی، تئاتر فاصله میگرفتند. حتی درباره دانشگاه نیز نگاه خوبی نداشتند. جامعه متدین آن زمان محیطهایی مانند دانشگاه را محیط مناسبی برای جوانان خود نمیدید. زمانی این محیط به معنای محیط بیدینی به حساب میآمد اگر فردی از حوزه به دانشگاه میرفت، همه نگاه دیگری به آن داشتند و برای طلبهای که به دنبال علوم جدید بود، وارد شدن به محیط دانشگاه بسیار سخت بود.
وی با بیان اینکه انقلاب یک فضای جدیدی را به روی ما باز کرده است، گفت: الان چون معما حل شده آسان شده است. آن زمان این مسائل خیلی پیچیده بود. انقلاب اسلامی یک گام جدیدی برای ورود متدینین جامعه به عرصه فرهنگ به ویژه به عرصه هنر بود. کتاب و کتابخوانی و حتی گوش کردن نوار هر کدام مسائلی داشت.
رئیسجمهور با بیان اینکه انقلاب اسلامی اقشار و گروههای مختلف را به هم متصل کرد و انسجام درست کرد، تصریح کرد: اگر آن زمان را در نظر بگیرید شاید باورتان نشود در تمام حوزه علمیه قم شاید چند عدد رادیو آن هم مخفی داشتند. رادیو داشتن در آن زمان با عدم تدین و اعتقاد مساوی بود.برای اولین بار که سرود "خمینی ای امام" سروده شد، خود امام هم آن زمان در نوفللوشاتو بود یک آقایی گفت این غنا است یا غنا نیست.حتی یک سرود محل بحث بود.اگر داخل سرود نوازنده یا موسیقی هم بود که "وا حسینا" کار سخت میشد.
وی تصریح کرد: انقلاب اسلامی یک فضای جدیدی را به روی ما باز کرد.گام جدیدی برای ورود متدینین جامعه به عرصه فرهنگ و به ویژه عرصه هنر بود. برای ما در انقلاب اسلامی خیلی مهم است که متفکران و فرهیختگان درباره پایههای انقلاب وارد بحث شوند. تا سال 56 کسی فکر نمیکرد که حکومت اسلامی درست شود.همه بحثها این بود که مبارزات به این شکل باشد که رژیم را قانع کنند از برخی از کارهایش دست بردارد و با دین مبارزه نکند.اما سال 56 شرایط مقداری عوض شد و این زمزمه به گوش میرسید که طبل نهایی پایان رژیم سلطنتی زده شد.
رئیسجمهور با بیان اینکه در این زمان این بحثها مطرح شد که اگر رژیم سقوط کرد نامش چه باشد و مردم در آن چه نقشی دارند، افزود: دهها جلسه برگزار شد.در تهران جلساتی بود که شهید مطهری، بهشتی، آیتالله موسوی اردبیلی، شهید مفتح و آیتالله امامی کاشانی و دیگران حضور داشتند. بحث این بود که در حکومت آینده مردم حضور دارند یا خیر؟همه این بحثها به یک نحوی وقتی امام در پاریس بود خدمتشان مطرح میشد.
وی اظهار داشت: امام در یک مقطعی در پاریس اعلام کرد که حکومت ما جمهوری اسلامی خواهد بود، حکومت جمهوری اسلامی دنباله دهها و صدهای ساعت جلسه و بحث عمیق است. من هنوز هم بعد از 40 سال بعضی از آن بحثها را میشنوم، یعنی هنوز بعضی نسبت به آن نکات همان تردیدهای چهل سال پیش را دارند. نظر و اندیشهها کامل و یکسان نشده است اما در عین حال همه جمهوری اسلامی، قانون اساسی و رای مردم را پذیرفتهایم.
روحانی با بیان اینکه در تمامی مباحث یک پشتوانه نظری، علمی، فقهی و حتی کلامی وجود دارد،گفت: با یک سطر نوشته شیرازی بزرگ در 150 سال گذشته یک تحول بزرگ در جامعه اسلامی ایجاد شد و اینکه علم در کنار سیاست و مرجعیت در کنار مسائل سیاسی جامعه است.بعد میبینید کتاب "اسرار امام" جزو کتابهای اولیه بود که بین طلبهها وجود داشت از آن گرفته تا کتابهایی که شهید بهشتی، مطهری به آن پرداختند.
وی با اشاره به اینکه ساواک وقتی به خانهای وارد میشد اول به سراغ کتابخانه کوچک آن خانواده میرفت، تاکید کرد: کتاب نقش اساسی در تحول جامعه، نسل جوان و انقلاب ما داشت. اساسا انقلاب از اندیشه درست میشود، اندیشهای نو است که حرکت نو ایجاد میکند که شرایط نو ایجاد و محیط جدید میآفریند که در آن محیط جدید عقل و آیندهنگری برای مردم ترسیم میکند.
روحانی با اشاره به شرایط آن زمان یادآور شد: کسی باورش نمیشد که در دستههای عزاداری سیاست وارد شود. این مسئله مرسوم نبود. نقش نویسندگان و مقالات در روزنامهها، کتابها و اعلامیهها همان معجزه تبیین اسلام بود. اساسا اتصال ما به دنیای دیروز و دنیای فردا با اندیشه بشری امکانپذیر است و اندیشه تبدیل به سخن و کلام و یا به مکتوب شود.
وی تصریح کرد: اساس نظر انسان، علم و اندیشه است.اساس قدرت بشر درک،فهم و بیان مسئله است.انقلاب اسلامی ما انقلاب کتاب، بیان، قرائت و سخن است و معجزه ما همان معجزه الهی، شبه آن و در همان مسی شبیه قرآن است.
رئیس جمهور تاکید کرد: کاری که امروز اندیشمندان و دانشمندان ما انجام میدهند، علاوه بر رشد و پرورش انسانها، علم و دانش؛حرکت جامعه ما را به گذشته و آینده متصل میکند. پس کتاب آیینه تمامنمای اندیشه و فکر یک ملت در یک برهه تاریخی است که دوام مییابد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در این مراسم اظهار داشت: امروز بار و رسالت سنگینی بر دوش نویسندگان و مولفان ما قرار دارد.برای اینکه بتوانند هر آنچه برای جامعه مفید و لازم است را از طریق بیان، کتابت و تبیین زبان واقعی ها بیان کنند و این فرصت نامحدود است.همه ما فرصت عمری به اندازه 60 الی 70 ساله و گاهی 100 ساله داریم که این محدود است و زمان نشاطی که میخواهیم یاد بگیریم محدودتر است.
روحانی با بیان اینکه مهم است چه کتاب یا مطلبی بنویسیم و چه موردی نیاز اصلی زمان امروز ما است، تصریح کرد: ممکن است یک نوشته بحث خوبی باشد. ولی برای کلاس دوم یا سوم دبستان به درد نخورد یا برای اول و دوم دانشگاه به درد بخور نباشد.بلکه باید زمان، موقعیت، انقلاب،تاریخ، دوستان، دشمنان، منطقه و جهان همه شرایط را در نظر بگیریم و اهداف و آرمان های بلند را مدنظر قرار دهیم.
رئیس جمهور تصریح کرد: باید ببینیم، بهترین نیاز چیست تا بر آن اساس بنویسیم و منتقل شود.چرا بعضی از کتابها جاودانه و برخی در چاپ اول دچار مشکل میشود.کتاب حافظ، سعدی و مولانا را هر چه میخوانیم کهنه نمیشود. این چه اندیشهای است که قرنها نورافشانی میکند. البته بیشتر اندیشه این افراد از اسلام، قرآن، حدیث و کلام پیامبر (ص) و معصومین (ع) گرفته شده است.
روحانی با بیان اینکه بخشی از مسئله نخریدین کتاب تقصیر ماست، گفت: باید به گونهای بنویسیم که مردم تشنه آن هستند و باید بر اساس نیاز مردم نوشت. در دنیا کتابهایی چاپ می شود که مردم برای آن صف میبندند زیرا منطبق بر نیاز جامعه است. حال ممکن است این نیاز سیاسی، حزبی، فرهنگی و علمی باشد که اگر منطبق بر نیاز جامعه چیزی نوشتیم حتما مورد استقبال قرار میگیرد.
وی با اشاره به نقش دولت در این زمینه افزود: دولت باید تسهیلگر و کمک کننده مولفان و نویسندگان باشد.گاهی کتابی نوشته می شود و در جای دیگر برای ممیزی میآید که معلوم نیست چه کسانی در ممیزی هستند. اگر از من بپرسید میگویم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ممیزی را به انجمنهای اندیشمندان، فرهیختگان و ناشران بزرگ واگذار کند که امور را دقیقتر انجام دهند.
رئیس جمهور با بیان اینکه اگر امور را به اهلش واگذار کنیم، موفقتر خواهیم بود، تصریح کرد: زمانی میخواهیم یک نفر را نامزد مجلس یا ریاست جمهوری کنیم، فرد را وزارت کشور، کمیته، نظارت و اجرائیات یا به مقامات بالاتر میبریم که باید از این فیلترها عبور کند.دنیا همین فیلترها را دارد با این تفاوت که دو حزب بزرگ هستند که برای حیثیت و دوام خود تمام فیلتر را درون حزب خود میگذارند و در نهایت یکی را انتخاب و معرفی میکنند. هر دو فیلتر است و فرقی ندارد، یکی طبیعی در اختیار جمعی در حزب و فکر جمعی است و دیگری در یک اتاق تصمیم میگیرند و فرق آن در اتاق و سالن است.
وی در همین زمینه گفت:به نظر من در سالن بهتر تصمیم گرفته میشود تا در اتاق. باید بهترین راه را برای همه امور از جمله کتاب انتخاب کنیم.وزارت ارشاد و رسانهها به مولفین و ناشران کمک کنند تا جامعه کتابخوان شود. کتابخانه، لذت بخشترین مکانهاست.کلاسهای درس باید کتابخوانی ترویج کنند
روحانی تاکید کرد: ارتباطات دوسویه امروز، مفید است و باید برای خلاقیت و رشد بیشتر، ایران عزیز حمایت شود.