«فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جلسه‌ای در بخشی از سخنان روز سه‌شنبه خود در پارلمان اروپا مدعی شد که رازی را درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 افشا کند.
راز ادعایی موگرینی درباره مذاکرات هسته‌ای
موگرینی ادعا کرد که در بخش مقدمه (PREAMBLE) توافق هسته‌ای ایران «نیم‌جمله‌ای» با این مضمون وجود دارد که خواستار قرار دادن برجام به عنوان زیربنایی برای گفت‌وگو درباره مسائل دیگر است. او ادعا کرد که این جمله به درخواست ایران در بخش مقدمه برجام گنجانده شده است.
وی گفت: «در بخش مقدمه این توافق 104 صفحه‌ای، نه در یکی از بندهای آن- من الان آن را حفظ شده‌ام- یک ارجاع در حد یک نیم‌جمله با این مضمون وجود دارد؛ این توافق می‌تواند مسیر را برای نوع دیگری از تعامل یا تعاملی سازنده‌تر در منطقه فراهم کند و زیربنای آن را ایجاد کند. آن جمله- شاید الان دارم یک راز را افشا می‌کنم- به درخواست ایران گنجانده شد.»
جستجوی خبرنگار تسنیم در بخش «مقدمه و مفاد عمومی» (PREAMBLE AND GENERAL PROVISIONS) متن برجام حاکی از آن است که جمله‌ای با مضمون مورد اشاره خانم موگرینی در این قسمت وجود ندارد.
علی‌رغم این مقام‌های دولت ایران بارها گفته‌اند که توافق هسته‌ای ایران را زیربنایی برای ورود به مذاکره درباره مسائل دیگر می‌دانند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در روز اجرایی شدن توافق هسته‌ای برجام گفت: «برجام می تواند به عنوان یک راه حل برای حل و فصل مسایل منطقه‌ای هم مورد استفاده قرار بگیرد. برجام یعنی دو طرفی که اختلافی با هم دارند از طریق منطق و مذاکره می توانند به حل و فصل و مرحله اعتمادسازی برسند.»
وی یادآور شد: «منطقه مشکلات فراوانی دارد و متاسفانه بعضی از کشورهای منطقه با معضل تروریسم مواجه هستند و اختلافاتی بین کشورهای منطقه وجود دارد که در منطقه ما باید برداشته شود. از امروز با اجرای برجام شرایط برای روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای منطقه بهتر از گذشته خواهد بود و در سایر این روابط هم می توانیم مسائلی را که در منطقه داریم حل و فصل کنیم.»
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران هم در چندین مصاحبه گفته که دولت ایران به توافق هسته‌ای به عنوان زیربنایی برای همکاری‌های بیشتر و نه سقفی برای آن می‌نگرد.
وی به عنوان مثال در مصاحبه‌ای با نشریه نیویورکر در روز 16 جولای گفت در صورتی که آمریکا در اجرای برجام حسن نیت نشان دهد، ایران در حوزه‌های دیگر با آمریکا همکاری خواهد کرد.
ظریف در آن مصاحبه گفت: «در صورتی که شاهد حسن نیت از طرف آمریکا در اجرای توافق هسته‌ای باشیم، این توافق، زیربنایی (برای همکاری) خواهد بود و نه سقف آن و امکان دارد که در حوزه‌های دیگر هم تعامل کنیم.»
دولت ایران برجام را برای مناقشات داخلی می‌خواست
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه اظهارات خود در پارلمان مدعی شد دولت ایران قصد داشته از توافق هسته‌ای با گروه 1+5، در چارچوب منازعه سیاسی خود با جناح‌های رقیب به عنوان ابزاری برای کسب مجوز جهت «تعامل با دنیا» استفاده کند.
موگرینی گفت: «زیرا، مسئولان ایران در آن زمان،- که همچنان هم روی کار هستند- قصد داشتند از این توافق به عنوان روشی برای درخواست مجوز از مردم خودشان و افکار عمومی خودشان جهت تعامل با سایر جهان استفاده کنند و آنها این کار را در چارچوب یک منازعه سیاسی انجام می‌دادند که به خوبی می‌دانیم داخل ایران جریان داشته و هنوز هم جریان دارد. بعضی از شما به این واقعیت اشاره می‌کنید که تضعیف اجرای کامل توافق هسته‌ای، آن کسانی در صحنه سیاسی ایران که به روش خودشان - که با روش ما فرق دارد- در تلاش برای گشایش و تعامل با سایر دنیا هستند را نیز تضعیف خواهد کرد.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه از لفظ «تندروها» برای اشاره به منتقدان برجام در ایران استفاده کرد و گفت که تضعیف اجرای برجام، مواضع آنها را تقویت خواهد کرد.
وی تصریح کرد: «تضعیف برجام یا ابراز تردید در آن راهی برای تقویت تندروها در صحنه سیاسی ایران است. آیا این برای ما مناسب است؟ مطمئنا برای ما مناسب نیست.»
موگرینی تأکید کرد: «اگر برجامی در کار نبود، چه اتفاقی می‌افتاد؟ تصور کنید فردا، برجام در کار نباشد. آیا وضع حقوق بشر در ایران بهتر خواهد شد؟ احتمالاً نه. بر عکس، تندروها قوی‌تر خواهند شد. رفتار منطقه‌ای ایران بهتر می‌شود؟ مطمئناً نه. آیا برنامه هسته‌ای ایران، همچنان تحت نظارت خواهد بود؟ نه. آیا آژانس ابزارهای لازم برای حضور در این کشور را خواهد داشت؟ خیر. مطمئن خواهیم بود که برنامه هسته‌ایی که ایران توسعه می‌دهد صلح‌آمیز خواهد بود؟ یقیناً نه و غنی‌سازی دوباره از سر گرفته می‌شود، از همین فردا.»
آمریکا خودش خواست مذاکرات صرفاً به مسئله هسته‌ای محدود باشد
وی گفت: «هدف توافق هسته‌ای با ایران، همان‌طور که از نامش به صراحت برمی‌آید، صرفاً هسته‌ای است. این تصمیم درستی بود یا خیر؟ تصمیمی بود که 14 سال پیش در آغاز مذاکرات گرفته شد.»
موگرینی تصریح کرد: «فکر نمی‌کنم با گفتن این حرف من رازی را افشا کرده باشم: این تصمیم کشورهای حاشیه خلیج [فارس] و دولت وقت آمریکا در آن زمان بود که مذاکرات را صرفاً به مسائل هسته‌ای محدود کنند.»
وی اضافه کرد: «در آن زمان ایران بود که بر انجام مذاکره در حوزه‌های دیگر اصرار داشت. آیا این تصمیم علاقلانه بود یا خیر؟ من و شما الان در جایگاهی نیستیم که درباره آن قضاوت کنیم، ولی این تصمیم آن موقع گرفته شد.»
موگرینی با یادآوری اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها نهاد مسئول راستی‌آزمایی اجرای تعهدات هسته‌ای ایران ذیل برجام است گفت که این نهاد بین‌المللی تا کنون همواره پایبندی ایران به برجام را تأیید کرده است.
تضعیف اعتبار آژانس عاقلانه نیست
مسئول سیاست خارجی اروپا گفت با توجه به اینکه جامعه بین‌المللی ممکن است در سال‌های آینده به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای نظارت بر برنامه هسته‌ای سایر کشورها نیاز خواهد داشت زیر سوال بردن اعتبار آن «عاقلانه نیست.»
موگرینی گفت: «وقتی که آژانس بعد از ارزیابی‌های کاملاً فنی 9 بار تأیید می‌کند که ایران به تعهدات هسته‌ای خود پایبند بوده، این یعنی اینکه توافق، کارآمد است.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه، در ادامه سخنان خود بار دیگر به تکرار ادعاها درباره ایران پرداخت و گفت بیان کارآمد بودن توافق هسته‌ای به معنی اعتماد به ایران نیست.
وی تصریح کرد: «آیا این به معنی داشتن نگرش مثبت درباره ایران یا به معنی خوش‌بینی درباره فضای موجود است؟ دقیقاً چون مسئله به کشوری مانند ایران مربوط می‌شود لازم است شما با این کشور توافق هسته‌ای داشته باشید. چون نمی‌خواهیم کشوری مانند ایران به سلاح‌های هسته‌ای در منطقه دست پیدا کند.» موگرینی گفت: «اگر با سوئیس طرف بودیم، مسئله فرق می‌کرد. بنابراین، موضوع به ساده‌انگاری مربوط نیست، نبودن اعتماد است که این توافق را ضروری می‌کند.»
