نشست سالیانه بنیاد پلاشرز درمورد سیاست هستهای در جهان در هتل ویلارد واشنگتن، پایتخت آمریکا تشکیل شد. در این نشست دو پنل درمورد برجام و بحران هستهای کره شمالی برگزار شد.
در پنل مربوط به برجام، سید حسن موسویان، از دیپلماتهای پیشین کشورمان که چندسالی است مقیم آمریکا شده است در سخنانی با اشاره به دو موضوع رابطه با آمریکا و برجام آنها را چالشبرانگیزترین موضوعات سیاسی داخلی ایران بعد از انقلاب توصیف کرد.
به گفته موسویان، «همچون دموکرات و جمهوریخواه، ما هم در ایران دوجناح اصلی سیاسی داریم. هر دو جناح متفقند که آمریکا دنبال تغییر رژیم درایران است و قابل اعتماد نیست. درعین حال یک تفکر معتقد است که میتوان با آمریکا مذاکره و براساس احترام متقابل، منافع متقابل، عدم مداخله و معیارهای بینالمللی حداقل در مورد برخی از موضوعات به توافق رسید. تفکر دیگر معتقد است که آمریکا قابل مذاکره نیست و نباید با اوتوافق کرد به چهار دلیل:
- آمریکا احترامی برای مقررات و نرمهای بینالمللی قائل نیست و گزینشی برخورد میکند و استاندارد دوگانه دارد.
- تا زمانیکه هدف آمریکا تغییر رژیم است، اصولی مثل احترام یا منافع متقابل و عدم مداخله معنی ندارد.
- سیاست آمریکا درمورد ایران و خاورمیانه، در تلآویو تعیین میشود و نه در واشنگتن.
- نقش بعدی درسیاستهای آمریکا راجع به ایران و خاورمیانه را دلارهای نفتی شیوخ عرب دارد که در واشنگتن هزینه لابیها میکنند.
به باور موسویان، سیاست های ترامپ نشان داد که آمریکا اولا برای امضای خود هیچ احترامی قائل نیست. برجام را مذاکره و امضاء کرده و حالا زیرش میزند. در ثانی، احترامی برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی قائل نیست چون آژانس انجام تعهدات برجامی ایران را تایید کرده و ترامپ محترم نمیشمارد. آمریکا همچنین احترامی برای مصوبات شورای امنیت سازمان ملل قائل نیست چون برجام مصوبه این شوراست و ترامپ آن را نقض میکند. و نهایتا متن سیاست اعلامی ترامپ درمورد ایران، دیکته شده تلآویو و ریاض است زیرا:
- نتانیاهو در سخنرانی سازمان ملل در شهریور گفت که «برجام را لغو کنید و اگر نمیتوانید تغییر دهید». او سه مورد «دائمیکردن محدودیتهای فعلی»، «منع سانتریفیوژهای پیشرفته» و «فعالیتهای موشکی ایران» را مطرح کرد. یکماه بعد هم ترامپ دقیقا همین موارد را مطرح و به کنگره ارجاع داد.
- عادل الجبیر وزیرخارجه عربستان دومقاله یکی در تاریخ های 19 ژانویه 2016 در نیویورک تایمز و دیگری در 19 سپتامبر 2016 در وال استریت ژورنال علیه ایران نوشته است. مایکل اورن معاون وزیر خارجه اسراییل هم مقالهای مورخ 6 اکتبر 2016 در نیویورک تایمز علیه ایران نوشته است. شما سخنرانی ترامپ در مورد سیاست جدید کاخ سفید درمورد ایران را با متن این سه مقاله مقایسه کنید خواهید دید که مطالب ترامپ کپیبرداری محض از این سه مقاله است. لذا جایی که سیاستهای آمریکا را ریاض و تلآویو مینویسند، چطور میشود با آمریکا در مورد سایر موضوعات مذاکره کرد.
با توجه به رفتار آمریکا درمورد برجام، اکنون هر دو جناح بزرگ سیاسی ایران، اجماع دارند که مذاکره و توافق با آمریکا بیفایده است.
به گفته این دیپلمات پیشین ایرانی، ایران با احدی در مورد قدرت دفاعی خود مذاکره نخواهد کرد. ایران در منطقهای زندگی میکند که 80 درصد از بحرانهای جهان آنجاست. بحران و ناامنی در سرتاسر مرزهای ما وجود دارد. ایران یکبار مورد تجاوز صدام قرار گرفته که آمریکا و اعراب و سایر کشورها از تجاوز حمایت کردهاند. ایران مورد حمله سلاحهای شیمیایی عراق قرار گرفته که آمریکا در آن دخیل بوده است. صدها هزار ایرانی کشته و زخمی شدهاند. آمریکا سیاست تغییر رژیم را روی میز دارد. تروریسم تکفیری اطراف مرزهای ایران را فراگرفته است. آمریکا صدها میلیارد دلار اسلحه پیشرفته به همسایگان دشمن ایران صادر میکند. اینها واقعیاتی است که ایران در مورد قدرت دفاعی و موشکی خود هیچگاه مذاکره و معامله نخواهد کرد.
موسویان در پاسخ به پرسش رابرت اینهورن درباره اینکه آیا ایران فرمول «بیشتر برای بیشتر» را خواهد پذیرفت. یعنی محدودیتهای فعلی برنامه هستهای خود را طولانیتر و بیشتر کند و در مقابل امتیازات بیشتر بگیرد.
به گفته وی، ایران بالاترین سطح شفافیت و بازرسی در بین کلیه اعضاء معاهده انپیتی را پذیرفته است. محدودیتهایی که ایران به مدت 8 تا 25 سال و صرفا برای اعتمادسازی پذیرفته، همه فراتر از معاهده انپیتی است و هیچ کشور دیگری هم نپذیرفته است. لذا ایران «بیشترین ها»را اکنون پذیرفته است. انچه که ترامپ میگوید، دائمیکردن محدودیتهای موقتی است. یعنی ایران بهعنوان تنها عضو انپیتی برای همیشه مورد تبعیض قرار گیرد. ایران هیچگاه زیر بار نخواهد رفت.
موسویان میگوید که ایران همیشه با همه کشورها از جمله اروپا و روسیه و چین در مورد مسایل منطقه گفتگو کرده و الان هم میکند. منتهی با آمریکا، خیر! مقام معظم رهبری ایران فرمودند که برجام ملاک خواهد بود. اگر آمریکا صادقاته اجرا کند، آنگاه ممکن است ایران گفتگو راجع به سایر مسایل را بررسی کند. لذا آمریکا اول باید صداقت خود را با اجرای کامل و دقیق برجام نشان دهد.
باربارا لی عضو مجلس نمایندگان آمریکا در ادامه این نشست، در سخنانی با اشاره به رفتار رئیس جمهوری آمریکا گفت: «ترامپ خطرناک است. سیاستهای او ضد منافع ملی آمریکاست. او افزایش بودجه 10 میلیاردی برای توسعه سلاحهای هستهای را در دستور کار قرار داده که ضد صلح است. ما باید برای نابودی کل سلاحهای هستهای در جهان بسیج شویم و این تلاش نباید محدود به ایران و کره شمالی شود. ترامپ سیاست جنگطلبی در پیش گرفته است. من باارائه لایحهای، دنبال سلب اختیار از ترامپ برای دستور حمله بیشگیرانه هستهای هستم که در کمیته اولیه هم تصویب شده است. تصمیم او برای عدم تایید اجرای برجام وانداختن توپ در زمین کنگره اقدام غیرمنطقی بود. من از ابتدا دنبال گفتگو با ایران بودهام و حامی اوباما در سیاست تعامل با ایران بودم.هر تغییری در متن برجام، نقض برجام است و باعث انزوای امریکا میشود.هیچ ماموریتی مهمتر از نابودی کل سلاحهای هستهای در کل جهان نیست».
سناتور داین فاین اشتاین نیز در سخنانی طی این نشست تخصصی تصریح کرد که «جهان به سمت تسلیحات هستهای پیش میرود. برجام یک توافق جهانی است که ترامپ تایید نکرد در حالیکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی و نهادهای امنیتی ما تایید کردهاند که ایران به تعهداتش عمل کرده است.اگر آمریکا نمیتواند عضو توافق جهانی برجام بماند، چگونه کره شمالی به ما اعتماد خواهد کرد؟ راه حل با کره و ایران، دیپلماسی است. ترامپ باید توهین به رهبران این کشورها را متوقف کند. انزوای کشورها خاصیتی ندارد. من در کنگره از برجام حمایت خواهم کرد. من ١٥ سال است آقای ظریف را میشناسم. سعی کردهام سالی دو بار او را ملاقات کنم. او صادق است. اما مذاکره با ایران ساده نیست. بااین وجود برجام به نتیجه رسید. اگر 60 رای در کنگره برای خروج از برجام داده شود، یعنی آمریکا قابل اعتماد نیست. سیاستهای هستهای ترامپ خطرناک است.لطفا کمک کنید و با کنگره و افکار عمومی صحبت کنید تا کل سلاحهای هستهای در جهان نابود شود».