«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران به دعوت «ماشابانه» همتای خود در آفریقای جنوبی و به منظور شرکت در سیزدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی، در رأس یک هیأت عالیرتبه سیاسی و اقتصادی عصر یکشنبه وارد پرتوریا پایتخت این کشور شد. وی در این سفر ضمن شرکت در مجمع تجاری ایران و آفریقای جنوبی و افتتاح این مجمع، در دیداری دوجانبه با خانم ماشابانه وزیر خارجه این کشور ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را بررسی کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران پس از آن به همراه وزیر خارجه آفریقای جنوبی سیزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور را افتتاح و ضمن ایراد سخنرانی در این نشست بیانیه نشست مذکور را به همراه خانم ماشابانه امضا کرد و در پایان در نشستی خبری به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با ماشابانه وزیر خارجه آفریقای جنوبی در پرتوریا در واکنش به اظهارات «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا که گفته نیروهای ایران و دیگر کشورها عراق را ترک کنند، عنوان کرد: در خصوص اظهارات آقای تیلرسون که گفته کسانی که در برابر داعش مقاومت کردند به خانه هایشان برگردند، باید بگویم آنها در خانه شان هستند و منتظر دستور کسی نبودند و نخواهند بود چرا که اگر تاکنون منتظر دستور تیلرسون و دولت آمریکا بودند امروز ما داعش را در بغداد و اربیل داشتیم.
وی افزود: خوشحالیم که آنها هیچگاه به جز دستور مرجعیت، به دستور هیچ‌کس دیگری گوش نکردند و از خانه و کاشانه خودشان دفاع کردند.
وزیر امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به سوالی درباره تشکیل شورای هماهنگی روابط عراق و عربستان در پی سفر نخست وزیر عراق به این کشور عنوان کرد: روابط عراق با همسایگانش امری است که به دولت عراق مربوط می‌شود. جمهوری اسلامی بر خلاف ایالات متحده که منافع خود را در اختلاف و تفرقه در منطقه می‌بیند، منافع خود را در همکاری و همراهی کشورهای منطقه می بیند ولذا همراهی و همکاری عراق با همسایگان عرب این کشور به هیچ وجه برای منافع ایران مضر نیست بلکه ما آن را در جهت منافع خودمان ارزیابی می کنیم.
وی در این نشست خبری از مواضع آفریقای جنوبی در حمایت از حق ایران در استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و همچنین حمایت این کشور از برجام قدردانی کرد.
پس از پایان این نشست ظریف در ضیافت ناهار همتای خود شرکت کرد.
دیدار با «جاکوب زوما» رئیس جمهور آفریقای جنوبی و گفت‌وگو درباره مناسبات دوجانبه و اوضاع منطقه و عرصه بین‌الملل از دیگر برنامه‌های ظریف در این سفر بود.
وزیر خارجه ایران همچنین دوشنبه شب در جمع ایرانیان مقیم آفریقای جنوبی حضور یافت و ضمن دیدار با آنها از نزدیک در جریان مشکلات آنها قرار گرفت.
وزیر خارجه کشورمان طی سخنانی در جمع ایرانیان مقیم این کشور عنوان کرد: ایران کشوری است که امنیتش را وامدار هیچ کس جز مردمش نیست، ایران کشوری است که پیشرفت اقتصادی و علمی و فناوری خودش را وامدار هیچ جا جز مغز ایرانی نیست.
وی گفت: شما امروز به دور و اطراف کشورتان نگاه کنید یک کشور را پیدا کنید که امنیت ایران را دارد و آن وقت یک کشور را پیدا کنید که علیرغم همه فشارهای خارجی امنیت دارد. تمام کشورهای دور و اطراف ما زیر چتر حمایتی یک یا چند ابرقدرت هستند. همه کشورهای دور و اطراف ما یا خود سلاح هسته ای دارند یا زیر چتر هسته ای یک ابرقدرت یا حتی چند ابرقدرت قرار دارند.
ظریف یادآور شد: اما هیچکدام از این کشورها امنیتی مانند امنیت ایران را ندارند. همه کشورهای دور و اطراف ایران را نگاه کنید میلیاردها دلار سرمایه خارجی به آن کشورها سرازیر شده است. ثروت‌های عظیم نفتی کشورهایشان را روانه بازارهای سرمایه خارجی کردند. به قول آقای ترامپ صدها میلیارد دلار وسایل زیبای نظامی خریداری کردند که با این وسایل مردم یمن را به خاک و خون بکشند. اما کدامشان امروز قدرت ایران را دارند؟ کدامشان می‌توانند با افتخار بگویند که ما امنیتمان درون زاست و ما پیشرفتمان درون زاست.
وی یادآور شد: این به معنی انزواطلبی و جدا بودن از جهان خارج نیست، چرا که در عین درون زایی ما برونگرا هستیم، ما خواهان صلح و ثبات منطقه هستیم. ما خواهان تعامل گسترده با تمام جهان هستیم. ما مثل کشورهای حاشیه خلیج فارس نیستیم که به محض دیدن یک اخم از سوی آمریکا سراسیمه روانه کمپ دیوید شدند. ما مثل آن کشورها نیستیم که به محض دیدن لبخند در رقص شمشیرهای آقای ترامپ مست این حمایت شویم و ندانیم چه کار کنیم و این اهمیت تاکید بر نقش مردم را برای همه دولتمردان زنده می‌کند.
ظریف ادامه داد: هر چه داریم از این مردم داریم، اگر امنیت و پیشرفت داریم به خاطر مردم است. اگر قدرت دفاعی داریم، بیش از همه چیز به خاطر مقاومت مردم داریم و اگر ابزار دفاعی داریم باز هم به خاطر همین مردم داریم و توسط همین مردم این ابزار دفاعی را تولید کردیم. اگر در اقتصاد، علم و فناوری پیشرفت کردیم اگر بعضی داروهایی که امروز شرکت سیناژن ما می سازد و در رتبه اول و دوم جهان است نه به خاطر این است که کسی به ما تکنولوژی صدقه داده، بلکه به این خاطر است که ذهن فعال و پویای ایرانی توانسته این داروها را در عالیترین مرتبه علم و فناوری تولید کند.
وزیر خارجه افزود: این نشانگر این واقعیت است که ما مشروعیت و قدرتمان و پیشرفتمان را از مردم می گیریم و نشانگر این واقعیت است تا زمانی که شما (مردم) همراه کشور و نظام و انقلاب خود هستید هیچ لجن پراکنی توسط افرادی مثل ترامپ نمی‌تواند ذره‌ای در استقامت، پیشرفت، دفاع و مقاومت و در سربلندی و افتخار مردم ما خدشه وارد کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پایان این سفر راهی کامپالا پایتخت اوگاندا شد تا در دیدار با مقامات این کشور ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه را مورد بحث و بررسی قرار دهد.
«بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان پیش از سفر ظریف در گفت‌وگویی با خبرنگار فارس با بیان اینکه وزیر خارجه پس از آفریقای جنوبی در دومین مقصد سفرش راهی اوگاندا خواهد شد، عنوان کرد: وزیر خارجه در اوگاندا با مقامات عالیرتبه این کشور دیدار و درباره همکاری‌های دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به رایزنی خواهد پرداخت.
قاسمی همچنین گفت که در سفر ظریف به اوگاندا بیمارستان 50 تختخوابی که توسط جمهوری اسلامی ایران از بودجه کمک‌های توسعه‌ای احداث و تکمیل شده و بیمارستانی بسیار پیشرفته است، افتتاح خواهد شد.
وی ادامه داد: رئیس دستگاه دیپلماسی و هیأت همراه پس از اوگاندا به سمت نیجر حرکت می‌کنند و قرار است دیدارهایی در سطح عالی در این کشور انجام و رایزنی‌هایی حول مسائل دوجانبه و بین‌المللی و همکاری‌های هر چه بیشتر دو کشور صورت پذیرد.
سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: در دو کشور اوگاندا و نیجر برای شرکت‌هایی که هیأت را در این سفر همراهی می‌کنند این فرصت وجود دارد تا بتوانند در نشست‌های مشترک با شرکت‌های طرف مقابل رایزنی کرده و برای شناخت متقابل و چگونگی آغاز همکاری‌های بیشتر بحث و تبادل‌نظر کنند.
وی در ادامه این گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: این تور آفریقایی که اولین تور و سفر از نوع خودش در دولت دوازدهم است گویای توجه ویژه ایران به آفریقا است و نشانگر آن است که ایران علاقه‌مند است با توجه به سیاست‌های خودش و اقتصاد مقاومتی که در جمهوری اسلامی دنبال می‌شود، در زمینه صادرات غیرنفتی و سایر همکاری‌‌ها با آفریقا تلاش‌هایی را به عمل آورد.
قاسمی گفت: در حال حاضر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس یک اصل مهم یعنی تعامل هر چه بیشتر با کشورهای جهان عمل می‌کند و بر همین اساس، سعی دارد روابط خارجی خود را به صورت متعادل و متوازن با همه نقاط جهان افزایش دهد و از همه امکاناتی که در اقصی نقاط جهان وجود دارد استفاده کند و در چارچوب و روند این تعامل هر چه بیشتر، علاوه بر آفریقا باید روابط خود را با سایر حوزه‌های جغرافیایی جهان مثل آمریکای لاتین، کشورهای آسیایی و اروپا توسعه بدهد.
وی در پایان عنوان کرد که این آمد و شد و رفت‌ها در دستور کار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و در حال برنامه‌ریزی است.
نیجر مقصد سوم سفر ظریف در اولین تور آفریقایی وزیر خارجه در دولت دوازهم است.
