محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در همایش «آیت الله هاشمی رفسنجانی و 8 سال دفاع مقدس» که عصر امروز در کتابخانه ملی برگزار شد، اظهار کرد: بعضی از خاطرات بنده از آیت الله هاشمی در دوران مذاکرات جنگ، قطعنامه 598 و بعد از آن است که هنوز امکان طرح ندارد.
وی با بیان اینکه جنگ تحمیلی ما یکی از پرونده‌های تاریک سازمان ملل و شورای امنیت است افزود: شورای امنیت سازمان ملل 7 روز بعد از حمله صدام به ایران قطعنامه صادر کرد اما بعد از حمله عراق به کویت تنها 6 ساعت بعد از حمله قطعنامه صادر شد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در قطعنامه شورای امنیت حتی صحبت از حمله نظامی عراق به ایران نبود بلکه اشاره به وضعیت بین عراق و ایران داشت اضافه کرد: در قطعنامه شورای امنیت حتی صحبت از خروج نیروهای اشغالگر و بازگشت به مرزهای شناخته شده بین‌المللی نشد.
ظریف گفت: مک هنری سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل در مذاکرات محرمانه، مناطق اشغالی ایران توسط عراق را مناطق مورد اختلاف که نیاز نیست درباره خروج نیروها از آن نیز صحبت شود، اعلام کرد.
وی ادامه داد: شورای امنیت نخستین بار بعد از آزادی خرمشهر در مورد خروج نیروها از مناطق اشغالی صحبت کرد.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه شورای امنیت 2 سال تمام در مورد جنگ ایران و عراق سکوت کرد تصریح کرد: ادامه چنین جنگی در صحنه بین‌الملل در برابر این میزان بی‌توجهی به مقررات بین‌المللی کار بسیار شاقی است.
وی تاکید کرد: باید به تمام مسئولان و در راس آن امام راحل، مقام معظم رهبری و مرحوم هاشمی برای مدیریت این جنگ آفرین گفت.
ظریف با بیان اینکه در سال 63 اولین بار در نیویورک اعلام کردند که عراق از سلاح شیمیایی استفاده کرده است افزود: در سال 64 سراغ رئیس وقت شورای امنیت رفتم و به او گفتم که در جنگ تحمیلی علیه ما سلاح شیمیایی استفاده شده است.
وزیر امور خارجه اظهار کرد: کشورهایی که امروز صدای خط قرمز بودن سلاح شیمیایی آنها گوش فلک را کر کرده است آن موقع اجازه صحبت در این زمینه را نمی‌دادند.
وی ادامه داد: رئیس شورای امنیت سازمان ملل در آن موقع به من گفت که من اجازه ندارم در مورد استفاده از سلاح شیمیایی با تو صحبت کنم.
ظریف اضافه کرد: دبیر کل سازمان ملل در همه گزارش‌های خود درباره استفاده از سلاح شیمیایی بدون تردید اعلام کرد که عراق از سلاح شیمیایی استفاده کرده است.
وزیر امور خارجه ادامه داد: شورای امنیت برای یک بار هم حاضر نشد که عراق را محکوم کند. تنها در قطعنامه‌ای که صادر شد استفاده از سلاح شیمیایی علیه سربازان ایرانی را تقبیح کرد و حاضر نشد بگوید چه کسی از سلاح شیمیایی استفاده کرده است .
وی با بیان اینکه شجاعت به معنای تندروی نیست افزود: همه ما قرار است فدای نظام، کشور و انقلاب شویم نه اینکه کشور، نظام و انقلاب را فدای خودمان کنیم.
ظریف گفت: اگر مدیریت، شجاعت و از خود گذشتگی مرحوم هاشمی رفسنجانی نبود هیچگاه نمی‌توانستیم محکومیت صدام حسین برای حمله به ایران را از سازمان ملل بگیریم.
وی با بیان اینکه در بسیاری از موارد شجاعت به معنای انتخاب‌های تلخ، آینده‌نگری و ترجیح منافع ملی بر منافع شخصی است گفت: احساس می‌کنم در تمام برهه‌های زندگی مرحوم هاشمی رفسنجانی نموداری از این واقعیت بود که بسیار شجاع بود اما شجاعت را در منافع کشور و اسلام هزینه می‌کرد.
ظریف با بیان اینکه اوج درک دیپلماسی مرحوم هاشمی رفسنجانی در مدیریت قطعنامه 598 بود افزود: دیپلماسی آیتالله هاشمی در جنگ بود که به تعیین متجاوز توسط دبیر کل سازمان ملل انجامید.
وی افزود: نحوه مدیریت و برخورد با قطعنامه 598 درسی بود که من از مرحوم هاشمی یاد گرفتم و آن اینکه شجاعت همیشه به معنای تندروی نیست.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: تدبیر سران نظام مانع از این شد که قطعنامه 598 تبدیل به اولین تحریمی شود که شورای امنیت می‌توانست علیه ایران اعمال کند.
وزیر امور خارجه گفت: بعضی حرف‌هایی که بعضی‌ها می‌زنند توجه نکنید، اینها علاقه‌ای به دیدن واقعیات ندارند. برخی واقعیات امروز را نادیده می‌گیرند چه برسد به 30 سال قبل.
ظریف افزود: نامه‌نگاری‌هایی که مرحوم هاشمی رفسنجانی با صدام حسین داشت یک صفحه زرین از نحوه نگرش وی یعنی فدا شدن برای نظام و پذیرش اینکه شجاعت تندروی نیست، می‌باشد.
وی ادامه داد: درایت، سیاست و دقت مرحوم هاشمی رفسنجانی را در نامه‌هایی که با صدام حسین رد و بدل کرده‌اند درس تاریخی برای کسانی است که تاریخ جنگ را مرور می‌کنند.
