کابینه دوازدهم، که بدون نام وزیر علوم به مجلس دهم معرفی شده بود، تنها با عدم اعتماد نمایندگان به حبیب الله بیطرف راهی پاستور شد، تا فقط تکلیف وزارت علوم که هنوز حسن روحانی در انتخاب فرد مورد نظر خود برای اداره این وزارت خانه به جمع بندی نرسیده و وزارت نیرو که نتوانست نظر و اعتماد نمایندگان را جلب کند نا مشخص بماند، اما آنچه در متن پیش رو به آن خواهیم پرداخت پیام ها و معانی سیاسی نحوه چینش کابینه دوازدهم از سوی حسن روحانی و چگونگی برخود مجلس با لیست معرفی شده است.
چینش مناقشه آمیز
درباره نحوه چینش و نحوه گزینش افراد از سوی حسن روحانی برای حضور در هیئت دولت، سخنان بسیاری مطرح است اما مهم ترین و شاخص ترین موضوع در این میان فاصله گذاری رئیس دولت دوازدهم با اصلاح طلبان در چینش کابینه است، روحانی، بی تفاوت از کنار فشارها و خواست های اصلاح طلبان عبور کرد و افرادی را که خود صلاح می دانست در لیست کابینه قرار داد ، موضوعی که اگرچه از سوی نزدیکان رئیس جمهور و حتی شخص او در سخنرانی اش در صحن علنی مجلس در دفاع کابینه پیشنهادی رد شد؛ اما واقعیت را نمی توان به همین سادگی و با بیان چند جمله ساده کتمان کرد!
برای اثبات این موضوع ادله ها و اتفاقات متعدد وجود دارد، اتفاقاتی که نشان می دهد اصلاح طلبان از هر ابزاری برای افزایش سهم خود در کابینه سود جستند اما موفقیت در خور توجیهی به دست نیاوردند؛ فشارهای رسانه ها و تیتر های پر تعداد روزنامه های متعلق به این طیف، درز خبر قهر اسحاق جهانگیری از دولت به خاطر نحوه چینش کابینه و تامین نشدن نظر اصلاح طلبان، انتقادات صریح و بی سابقه خانواده هاشمی به خاطر بی تفاوتی حسن روحانی به چهره های اصلاح طلب و فراموش کردن سفارشات مرحوم هاشمی، انتشار خبر گلایه سید محمد خاتمی از حسن روحانی درباره انتخاب اعضای کابینه ، بی توجه به درخواست رئیس دولت اصلاحات برای قرار دادن نام هایی چون حاجی، مهرعلیزاده، توفیقی و.. در کابینه دوازدهم، اعتراض جریان های اصلاح طلب به ویژه بخش هایی از این جریان که گرایشات فمینستی دارند درباره حضور زنان در کابینه، هجمه بی سابقه به چهره هایی چون علی لاریجانی و وارد ساختن اتهام دخالت در چینش کابینه به رئیس قوه مقننه ، تلاش برای حذف نام هایی چون رحمانی فضلی و جهرمی از لیست کابینه و... تنها بخشی از نشانه های اختلاف میان حسن روحانی و اصلاح طلبان است؛ جریانی که مدعی است پیروزی حسن روحانی در انتخابات مدیون حمایت آنها است.
موضوعی که البته پس از رای اعتماد مجلس به ۱۶ وزیر پیشنهادی دولت دوازدهم هم همچنان ادامه دارد و با شدت بیشتری در حال پیگیری است چنانچه رئیس روزنامه قانون در تیتری عجیب صبح روز۳۰ مرداد ماه با انتخاب تیتر «کابینه ۱۶ میلیونی» تعداد آرای سید ابراهیم رئیسی اصلی ترین رقیب حسن روحانی در انتخابات می نویسد؛ این سئوال را مطرح می کند که این ترکیب فعلی آیا پاسخگوی اعتماد ۲۴ میلیونی مردمی که به حسن روحانی رای دادند خواهد بود؟ یا این گفته رسول منتجب نیا که با انتقاد از کابینه دولت دوازدهم می گوید اشتباه ما این بود که از حسن روحانی به خاطر حمایت از او تعهد نگرفتیم!
اعتماد بی نظیر
علی رغم همه نارضایتی ها از سوی اصلاح طلبان و حرف و حدیث های پیرامون معرفی کابینه، شاهد اعتماد بی نظیر نمایندگان مجلس شورای اسلامی به کابینه پیشنهادی بودیم و حتی علی رغم همه فضا سازی های گسترده افرادی چون رحمانی فضلی نیز توانستند رای مناسبی را به دست آورند، چنانچه کابینه پیشنهادی تنها با یک عدم اعتماد و مجموع ۳۷۴۰ رای موافق که به طور میانگین ۲۲۰ رای موافق برای هر فرد پیشنهادی می شود از صحن علنی پارلمان راهی هیئت دولت شد؛ در این باره نیز باید به چند نکته اشاره ویژه داشت؛
۱.تنها وزیری که موفق به جلب آرای نمایندگان نشد؛ حبیب الله بیطرف برای وزارت نیرو بود، فردی که رسانه ها وی را تنها نماینده رئیس دولت اصلاحات در کابینه دوازدهم می دانستند! و سابقه حضور در دولت اصلاحات را نیز در کارنامه خود داشت. رای نیاوردن گزینه سفارشی محمد خاتمی در مجلسی که اصلاح طلبان مدعی اکثریت در آن هستند نکته قابل تاملی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. و لذا مبالغه آمیز نیست اگر بگوییم اصلاح طلبان بازنده بزرگ فرایند تشکیل کابینه دوازدهم هستند.
۲.رای گیری برای کابینه در حالی در مجلس شورای اسلامی برگزار شد که فراکسیون امید با ۱۵۸ عضو اعلام کرده بود به چهره های نزدیک به اصولگرایان در کابینه پیشنهاد رای مثبت نخواهد داد، اما حتی رحمانی فضلی که شاخص ترین چهره در این میان بود؛ تنها با ۲۵ رای مخالف به عنوان وزیر کشور توانست اعتماد نمایندگان را جلب کند تا معلوم شود اصلاح طلبان در درون مجلس در ایجاد یک فراکسیون منسجم و تاثیر گذار ناتوان بوده اند و عملا فراکسیون امید به تشکیلاتی تشریفاتی بدل شده است.
۳.رای کم نظیر مجلس به وزرای پیشنهادی حسن روحانی فارغ از مسایل سیاسی و موضوعات جناحی نشان از همکاری و اعتماد متقابل قوه مجریه و خانه ملت برای پیش برد برنامه های کشور است. و راه را بر هرگونه بهانه جویی و کندی در مورد اجرایی کردن وعده های انتخاباتی و پیشبرد مسائل کشور به ویژه در حوزه اقتصاد می بندد.
کلام آخر
اگرچه کابینه آقای روحانی با دریافت رای خوب و قابل توجهی از مجلس آماده آغاز فعالیت در دوره جدید است و انتقادات درباره ترکیب کابینه را باید به مهلت دیگر موکول کرد، اما واقعیت این است که نمی توان بر روی ضعف های این کابینه چشم بست، انتظار از دولت دوم جناب روحانی به مراتب بالاتر از آن بود که امروز در ترکیب کابینه شاهد آن هستیم. سن بالای کابینه به جز وزیر ارتباطات و استفاده از وزرایی که عملا نا کارآمدی خود را در دولت یازدهم نشان دادند نقطه ضعف بزرگی است که در ادامه می تواند کشور را با چالش های جدی مواجهه کند و توقع این بود که هم رئیس جمهور و هم مجلس شورای اسلامی با وسواس بیشتری با این مسئله برخورد کنند و به چرخه بسته مدیریت ارشد کشور پایان دهند. اما مع الاسف، کابینه دوازدهم نیز بر این تسلسل مهر باطل نزده تا همچنان شاهد آن باشیم چون نام های تکراری در کابینه حضور دارند، برای مثال؛ بیژن نامدار زنگنه با توجه به رای اعتماد مجدد که مجلس به وی داده است، اگر تا پایان دولت در این سمت باقی بماند، سابقه حضور وی در راس وزارت نفت بیش از ۲۰ سال خواهد بود، آیا در کشوری که امروز پروژه های بزرگ نفتی را به اجرا در می آورد و یکی از بزرکترین بازیگران بازار نفت جهان است هیچ مدیر دیگری وجود ندارد که بتواند این مجموعه را اداره کند!؟
