مدتی بود که زمزمه طرح تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان اصل نود شنیده میشد تا آنکه چند روز پیش «ولی داداشی» سخنگوی کمیسیون اصل نود از نهایی شدن این طرح و ارائه آن از سوی کمیسیون آییننامه داخلی به صحن علنی مجلس خبر داد.
شاید برای بسیاری این سوال پیش آید که چه ضرورتی دارد کمیسیون اصل نود به دیوان تبدیل شود؟ «فرهاد تجری» نایب رئیس کمیسیون اصل نود در این باره میگوید: با وجود آنکه در قانون اساسی ظرفیت بالایی برای کمیسیون اصل 90 در جهت تامین حقوق عمومی مردم در نظر گرفته شده است ساختار این کمیسیون شبیه دیگر کمیسیونهای تخصصی مجلس است و برای تصمیمات و احکامی که صادر میکند، ضمانتی وجود ندارد.
تجری معتقد است که با تصویب این طرح تداخلی در وظایف دیوان اصل 90 با قوه قضاییه ایجاد نمیشود چرا که قوه قضاییه مرجع تخصصی است اما دیوان اصل 90 تنها به طرز کار قوای سهگانه ورود پیدا میکند.
به گفته «محمدرضا امیرحسنخانی» عضو هیئترئیسه کمیسیون اصل 90 برای تشکیل این دیوان هماهنگیهای لازم با قوه قضائیه انجام شده است؛ هر چند که برای تشکیل دیوان اصل 90 نیازی به مجوز قوه قضائیه نیست و مجلس میتواند تشکیل این دیوان را خود مصوب کند.
همچنین «بهرام پارسایی» دیگر عضو کمیسیون اصل نود میگوید تاکنون پروندههای زیادی در کمیسیون اصل 90 رسیدگی و به قوه قضاییه ارسال شده است اما اغلب دیده میشود که این پروندهها در همان جا باقی میمانند و امید است که نمایندگان برای تقویت بازوی نظارتی مجلس و تسریع در رسیدگی به پروندههای تحقیق و تفحص، به این طرح رای دهند.
پارسایی با اشاره به یکی از مهمترین مشکلات کمیسیون اصل نود برای به نتیجه رساندن پروندههای ارجاعی میگوید: کمیسیون اصل 90 امکان صدور رأی ندارد اما با تبدیل کمیسیون به دیوان ما میتوانیم بر اساس اطلاعات و گزارشهای جمعآوری شده به نتیجهای برسیم و آن نتایج را برای تعیین تکلیف زودتر پروندهها، به قوه قضائیه ارائه دهیم.
به گفته «عزتالله یوسفیان ملا» رئیس کمیسیون تدوین آییننامه داخلی مجلس با ارسال مصوبه کمیسیون تدوین آییننامه داخلی به صحن علنی و موافقت نمایندگان، کمیسیون اصل نود به دیوان اصل نود تبدیل خواهد شد و کارکردی مشابه دیوان محاسبات و دیوان عالی کشور خواهد داشت تا بتواند نسبت به شکایتهای ارسالی تصمیمگیری و حکم صادر کند.
وی تاکید میکند که اگر دیوان شدن کمیسیون اصل 90 در صحن علنی تصویب شود، هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی باید ظرف مدت 2 ماه آییننامه نحوه تشکیل دیوان اصل 90 را تدوین کند.
به این ترتیب باید منتظر ماند و دید طرح تبدیل کمیسیون اصل نود به دیوان که با هدف گستردهتر کردن چتر نظارتی مجلس مطرح شده است و مخالفان و موافقان زیادی در مجلس دارد، در نهایت به کجا میرسد.