واکنش خوشرو به فرمان مهاجرتی ترامپ

 غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اجرایی‌شدن فرمان ترامپ در ممنوعیت ورود اتباع چند کشور خاص به داخل آمریکا می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران قرار دادن نام خود در فهرست وزارت خارجه آمریکا در ارتباط با کشورهای بانی تروریسم و همچنین قرار گرفتن نام ایران در شمار کشورهای مشمول ممنوعیت‌های مسافرتی را اقدامی سیاسی و با هدف تشدید فشار بر ایران می‌داند».

وی با بیان اینکه ترامپ از مقوله مبارزه با تروریسم استفاده ابزاری می‌کند، می‌گوید که«نام کشوری که عاملان حادثه یازدهم سپتامبر عمدتا شهروند آن بودند در لیست ممنوعیت یا محدودیت ورود به آمریکا قرار نگرفته و البته که رییس‌جمهوری جدید آمریکا ترجیح می‌دهد با سران این کشور به رقص شمشیر و عقد قراردادهای کلان اقتصادی بپردازد».

خوشرو که با اعتماد گفتگو کرده است، در خصوص پیشینه این اقدام دولت آمریکا می‌گوید: «سابقه این موضوع به سال 1986 و تصمیم دولت ریگان برای برنامه لغو روادید با برخی کشورها بر می‌گردد. طبق این برنامه، آمریکا در قالب اقدام متقابل، به اتباع خارجی کشورهای مشخص اجازه داد برای سفر به آمریکا تا 90 روز بدون روادید وارد این کشور شوند».

به گفته وی «این برنامه در سال 2016 (با 38 کشور عمدتا اروپایی و شرکای آمریکا) تمدید شد. در سال 2015 کنگره در قالب قانون تلفیق بودجه جهت تامین منابع مالی دولت، مصوبه توسعه برنامه لغو روادید و جلوگیری از سفر تروریست‌ها را تصویب کرد و فرمان اجرایی دولت ترامپ نیز به استناد این مصوبه موسوم به H.R158 بوده است. در حقیقت در تاریخ 12 ژوئن 2016، ترامپ متعاقب حادثه تیراندازی در باشگاه شبانه اورلاندو طی توییتی خواستار ممنوعیت مهاجرت مسلمانان شد و فردای آن روز پیشنهاد تعلیق مهاجرت مسلمانان از مناطق جهان با این نگاه که سابقه تروریسم در آنها وجود دارد را داد و این نگاه و نظر مبنایی شد برای تدوین و صدور فرمان اجرایی ممنوعیت مسافرتی دولت ترامپ».

سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل در بخشی دیگری در خصوص مبنای مبنای انتخاب شش کشور هدف نهایی شده در این فرمان می‌گوید: «در قانون کنگره درخصوص توسعه برنامه لغو روادید و جلوگیری از سفر تروریست‌ها، نام دو کشور عراق و سوریه به طور مستقیم و نام کشورهای مندرج در فهرست وزارت خارجه در ارتباط با دولت‌های بانی تروریسم (ایران و سودان) تصریح شده و آمده است اتباع این 38 کشوری که دارای برنامه لغو روادید با آمریکا هستند چنانچه به 4 کشور فوق سفر کنند و نیز افراد دوتابعیتی از این 4 کشور که در این 38 کشور اقامت دارند، برای ورود به آمریکا نیاز به روادید آمریکا دارند. به عبارت دیگر، این افراد به آسانی قادر به ورود به آمریکا نیستند. متعاقبا، سه کشور سومالی، لیبی و یمن نیز براساس فهرست وزارت امنیت داخلی در مورد «مناطق حوزه نگرانی» به 4 کشور بالا افزوده شد».

خوشرو درباره محمل آمریکایی برای درج نام ایران در این فهرست به این نکته اشاره می‌کند که «ایران به بهانه قرار داشتن در فهرست وزارت خارجه آمریکا در ارتباط با کشورهای بانی تروریسم و نیز عدم امکان آمریکا برای کسب اطلاعات از سوابق شهروندان ایرانی در معرض این محدودیت‌ها قرار گرفته است. ما نه‌تنها قرار دادن ایران در فهرست وزارت خارجه بلکه قرار دادن ایران در شمار کشورهای مشمول ممنوعیت‌های مسافرتی را اقدامی سیاسی و با هدف تشدید فشار بر ایران می‌دانیم».

وی با اشاره به خروج نام کشور عراق از شمول این فرمان اجرایی می‌گوید: «طبق مصوبه کنگره، عراق صراحتا شامل این محدودیت‌ها می‌شود و حتی این کشور در فهرست 7 کشور فرمان اول اجرایی دولت قرار گرفت لیکن به علت حضور نظامیان این کشور در خاک عراق و مسائل امنیتی ناشی از آن و رایزنی‌های فیمابین آنها، در فرمان دوم اجرایی، عراق از شمول این محدودیت‌ها خارج شد».

نماینده ارشد دیپلماتیک کشورمان در نیویورک با اشاره به اینکه «فرمان اول، نواقص و ابهام زیادی داشت» می گوید که «تدوین آن بدون مطالعه فراگیر و نادیده گرفتن نظرات نهادهای دولتی صورت گرفته و با اجرای زودهنگام همراه شد، (امری که) باعث اعتراضات گسترده مردمی و سیاسی و نیز ایجاد بی‌نظمی در فرودگاه‌های آمریکا شد».

وی در تشریح واکنش افکار عمومی به محدودیت‌های اعمالی در این فرمان می‌گوید: «از همان ابتدای صدور فرمان اجرایی ترامپ، طیف گسترده‌ای از سازمان‌های مدنی و نمایندگان کنگره و رسانه‌های آمریکایی شروع به انتقاد از این تصمیم ترامپ کردند و موجی از اعتراضات روزانه همه شهرها و ایالت‌های آمریکا را فراگرفت. به موازات آن، قضات برخی محاکم ایالتی به ویژه ایالت‌های هاوایی و واشنگتن طی واکنشی با صدور رای تعلیق اجرای این فرمان مخالفت خود را ابراز داشتند».

خوشرو در تشریح نوع واکنش جامعه ایرانیان مقیم آمریکا به این محدودیت‌ها می‌گوید: «جامعه ایرانی و ایرانیان به طور انفرادی در چند مرحله واکنش داشتند. در مرحله اول اجرای فرمان به علت بروز مشکلات برای ایرانیان و دانشجویان ایرانی در مبادی ورودی و فرودگاه‌ها توانستند با حضور در فرودگاه‌ها و رسانه‌های محلی نسبت به این تصمیم اعتراض کرده و همگام با دیگر اتباع کشورهای هدف، مانع از اجرای ممنوعیت‌ها در فرودگاه‌ها شوند. همچنین جامعه ایرانی از طریق چند سازمان ایرانی مقیم واکنش و اقدامات وسیع سیاسی، رسانه‌ای و حقوقی در به چالش گرفتن این تصمیم و فرمان‌های اجرایی داشتند. بعضی از سازمان‌ها از ابتدا به طور منسجم ضمن اطلاع‌رسانی در مورد محتوای این فرمان‌ها و پیامدها و اثرات منفی آن بر جوامع ایرانی، از طریق رایزنی با کنگره و سنا و نیز طرح شکایت نزد محاکم آمریکا توجه دولتمردان آمریکایی را نسبت به پیامدهای منفی این تصمیم بر ایرانیان به ویژه ایرانیان مقیم آمریکا جلب کرد. این اعتراضات باعث شد تا کاستی‌ها و محدودیت‌های فراروی بخشی از جامعه ایرانی خصوصا ایرانیان دارای کارت اقامت قانونی و نیز دوتابعیتی‌ها در فرمان دوم مرتفع شود».

وی در تشریح بخش دیگری از اقدامات ایرانیان مقیم آمریکا می‌گوید: «بعد از تعلیق بخش‌هایی از فرمان دوم توسط دادگاه‌های ایالتی و نیز دیوان عالی آمریکا، اکنون گستره طیف ایرانیانی که امکان سفر به آمریکا دارند، نسبت به چند ماه قبل بیشتر شده است. به طوری که با صدور حکم موقت دیوان عالی آمریکا و رفع تعلیق بخش‌هایی از فرمان اجرایی، ایرانیانی که با ارایه مدارک بتوانند روابط مستحکم خود را با اشخاص و نهادهای آمریکایی اثبات کنند امکان اخذ روادید و ورود به آمریکا را خواهند داشت».

به گفته خوشرو «ایرانیانی که دارای فامیل درجه یک خانوادگی در آمریکا هستند یا اینکه در دانشگاه‌های آمریکا تحصیل می‌کنند یا دعوتنامه برای شرکت در کنفرانس‌ها در داخل آمریکا داشته باشند، حائز شرایط عمومی برای اخذ ویزا و ورود به خاک آمریکا هستند. البته این به معنای صدور روادید نیست بلکه صرفا درخواست آنها برای روادید با ملاحظات امنیتی خاص مورد بررسی قرار می‌گیرد».

وی درباره اثرات احتمالی اعمال محدودیت‌ها علیه کشورمان می‌گوید: «قرار دادن ایران در کنار چند کشور دیگر مورد اشاره براساس یک تصور موهوم و ساختگی از ایران و ایرانی است و تاکنون به جز اعضای گروهک تروریستی‌ منافقین که در آمریکا آزادانه در رفت و آمد هستند، هیچ ایرانی در فعالیت‌های تروریستی علیه آمریکا دخالت نداشته است».

خوشرو تأکید می‌کند که «ما تلاش آمریکا برای حفظ نام ایران‌ در کنار این پنج کشور و آن هم تحت پوشش فهرست سیاسی و جعلی وزارت خارجه آمریکا را مردود دانسته و تداوم این کار را مانع از کاهش تنش‌ها و نیز امکان تماس‌های مردمی دو کشور می‌دانیم».

وی بر این نظر است که «در مجموع، با توجه به اینکه حکم اخیر دیوان عالی آمریکا جنبه موقتی دارد، باید تا ماه اکتبر (مهرماه) صبر کرد و دید حکم نهایی چگونه خواهد بود و وضعیت اجرای این فرمان برای بلندمدت به چه شکلی درخواهد آمد. ترامپ در واکنش اولیه خود نسبت به حکم اخیر دیوان عالی آمریکا آن را "پیروزی بارز برای امنیت ملی آمریکا" قلمداد کرد. این درحالی است که این یک حکم موقت بوده و باید منظر حکم نهایی دیوان عالی ماند».

سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل با طرح این پرسش که "آیا حقیقتا موضوع، مربوط به تضمین امنیت است؟" تأکید می کند که «توجیهات ترامپ مبنی بر اینکه اتباع این شش کشور برای آمریکا خطر امنیتی دارند از پایه بی‌اساس است در این زمینه می‌توان به تاریخ عملیات تروریستی که در آمریکا صورت گرفته اشاره کرد. با مرور تاریخ این عملیات تروریستی دو دهه اخیر، نام یک نفر از اتباع این شش کشور را به عنوان عاملان این ترورها پیدا نمی‌کنید. حتی در عملیات تروریستی به مراسم ورزشی در بوستون در سه سال پیش و همچنین در عملیات تروریستی سال گذشته به یک رستوران ویژه همجنسگرایان در اورلاندو، عاملین این ترورها گرچه ادعای مسلمانی داشتند ولی همه آنها در آمریکا بزرگ شده و دارای تابعیت این کشور بودند و ضمنا هیچ کدام تبعه این شش کشور نبودند».

خوشرو تأکید می‌کند: «هیچ ممنوعیت سفری نمی‌تواند مانع تکرار عملیات تروریستی شود زیرا عاملان در داخل این کشور (آمریکا) حضور دارند. از سوی دیگر، 15 تن از 19 نفری که عملیات تروریستی یازده سپتامبر سال 2001 را انجام دادند، تبعه عربستان سعودی بودند. همان کشوری که ترامپ با سران آن به رقص شمشیر می‌پردازد و بزم معاملات تسلیحاتی صدها میلیارد دلاری برپا می‌کند».

وی در تحلیل فرمان ترامپ می‌گوید: «با یک نگاه عمیق‌تر می‌توان گفت آمریکا کشورهایی را هدف ممنوعیت سفر قرار داده که خود ابتدا به آنها به صورتی حمله کرده و درصدد ناامنی این کشورها بوده است و عجیب‌تر آنکه اتباع کشورهایی که آمریکا را هدف اقدامات تروریستی کرده‌اند از این ممنوعیت مسافرتی معاف شده‌اند. بنابراین با صراحت می‌توان گفت که این موضوع برای تضمین امنیت نبوده بلکه ریشه در اسلام‌هراسی و نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی دارد. رسانه‌های غربی بارها خاطرنشان کرده‌اند که ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود جو ناامنی را در کشور به وجود آورد و از موضوع تروریسم استفاده سیاسی کرد و امروز می‌خواهد به هواداران خود نشان دهد که با تروریسم مبارزه می‌کند هر چند که این مبارزه در جای اشتباه است».