بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان درباره نشست سران سازمان همکاری شانگهای که قرار است اواخر هفته جاری در آستانه پایتخت قزاقستان برگزار شود و برخی مطالب مطرح شده در بعضی رسانه ها مبنی بر بررسی عضویت دائم ایران در اجلاس آتی با اشاره به حضور هیاتی عالیرتبه از جمهوری اسلامی ایران در این نشست عنوان کرد: البته ما با جدیت در تمامی اجلاس ها به عنوان عضو ناظر در سطوح خوبی شرکت داشته و پیگیر روند تحولات پیمان شانگهای هستیم و حضور یا عدم حضور ما در این جلسات الزاما ربطی به بحث و گفتگوی اجلاس در مورد عضویت دائم ما ندارد.
قاسمی یادآور شد: البته در این نشست موضوع عضویت دائم ایران در سازمان مذکور در دستورکار این اجلاس یعنی اجلاس آخر هفته آستانه قرار ندارد. اما با توجه به درخواست قبلی ایران این موضوع در سازمان مطرح و در حال پیگیری است. سخنگوی وزارت خارجه کشورمان گفت: در اجلاس پیش رو براساس ترتیبات مشخص شده قبلی باید نوبت طرح عضویت دائم پاکستان و هند باشد.
نشست سران سازمان همکاری شانگهای قرار است روزهای پنجشنبه و جمعه ١٨ و ١٩ خرداد ماه (٨و ٩ ژوئن) در شهر آستانه پایتخت قزاقستان برگزار شود.
لازم به ذکر است برخی رسانه ها از بررسی موضوع عضویت ایران در این سازمان در نشست آستانه خبر دادند. طرح این موضوع از سوی رسانه ها احتمالا با استناد به اظهارات سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در نشست ماه آوریل شورای وزیران خارجه کشورهای عضو در آستانه مبنی بر اینکه درخواست عضویت رسمی ایران برای پیوستن به این سازمان مطابقت کامل دارد و امیدواری نسبت به طرح این موضوع در نشست سران آستانه، عنوان شده است.
لاوروف در این باره گفته بود: ایران مسائلی را که در پی تحریمهای اعلام شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد پیش آمده بودند، حل کرد و اکنون با درخواست عضویت در سازمان همکاری شانگهای مطابقت کامل دارد.
در همین راستا سخنگوی وزارت خارجه ایران به خبرنگار فارس گفت که روند عضویت رسمی در این سازمان در حال طی شدن و برای برخی سازمانها مانند شانگهای و روندهای اجرایی آن که تا حدی طولانی، پیچیده و کند است باید با دقت و حوصله کافی و بدون دغدغه و با تطبیق اسناد و مقررات طرفین آن را دنبال کرد، به هر حال ایران کشور مهمی با ویژگی های خود است که برای سایر اعضا نیز حضور ایران از اهمیت والایی برخوردار است.
وی عنوان کرد که ایران درخواست خود برای عضویت دائم را ارائه داده است و اکثر سران و مقامات کشورهای عضو بارها از عضویت دائم ایران استقبال کرده اند و این موضوع در سازمان مذکور امری روشن است، ولی پروسه های تکمیلی و اجرایی آن باید به هنگام و با همکاری همه طرف ها به فرجام آید.
بحث پذیرش عضویت دائم ایران در این سازمان بارها از سوی مقامات رسمی کشورهای عضو اعلام شده است و برای عضویت دائم باید مقدماتی صورت پذیرد.
این سازمان در حال حاضر ٦ عضو اصلی (دائم) و ٦ عضو ناظر دارد که قرار است هند و پاکستان در نشست آستانه به عضویت دائم درآیند. سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 توسط کشورهای روسیه، چین، تاجیکستان، قزاقستان، ازبکستان و قرقیزستان تاسیس شد. افغانستان، بلاروس، ایران و مغولستان (هند و پاکستان) در حال حاضر اعضای ناظر و آذربایجان، ارمنستان، کامبوج ، نپال، ترکیه و سریلانکا شرکای طرف گفتگوی این سازمان هستند. آسه آن، سی آی اس و ترکمنستان هم بعنوان مهمان هستند. این سازمان برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شد.
ایران به همراه پاکستان، هند و افغانستان در سال ۲۰۱۲ به عنوان عضو ناظر به این سازمان ملحق شدند.
