واشنگتن روند خارج شدن از توافقنامه هستهای شش میانجیگر بین المللی (کشورهای عضو گروه 1+5) و تهران را آغاز کرده و کاملا محتمل است که بعد از آن تحریمهای جدیدی از سوی دولت آمریکا علیه ایران اعمال خواهند شد.
این خبری است که منابع خبری آگاه از روند اوضاع در حزب جمهوری خواه آمریکا به روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو، گفته اند. البته کارشناسان اطمینان دارند که هرچند توافق هستهای بین ایران و میانجی گران بین المللی در معرض خطر جدی قرار گرفته، ولی اقدامات یکجانبه دولت آمریکا نمی تواند همه توافقات صورت گرفته در این رابطه را از بین ببرد، برای اینکه مواضع اتحادیه اروپا، روسیه و چین، با طرف آمریکایی یکسان نیست.
کاخ سفید اخبار منتشره در باره امکان تجدیدنظر واشنگتن در باره توافق هستهای با تهران را تایید کرده و اعلام نمود که دولت آمریکا فعالانه در حال بررسی سیاست جدید خود در جهت گیری جمهوری اسلامی ایران است. پیش از این وزرای امور خارجه و دفاع آمریکا در اظهاراتی «ضد ایرانی»، عملا تهران را به حمایت از تروریسم در منطقه متهم کرده و در مورد امکان تشدید واضع واشنگتن هشدار داده بودند.
یک مقام آگاه در حزب جمهوری خواه آمریکا به این روزنامه گفته است که کاخ سفید در تجدیدنظر در «خط مشی در جهت گیری به سمت ایران» بسیار جدی است و این حزب نیز توصیه هایی در رابطه با تحقق سیاست جدید آمریکا در رابطه با ایران و پیرامون برنامه هسته ای این کشور طی سه ماه آینده، به تصویب خواهد رسید.
وی یادآور شد: «بررسی سیاست دولت جدید آمریکا در قبال ایران در بالاترین سطح در جریان است. بسیاری از اعضای این حزب از توافقنامه ای که دولت باراک اوباما در سال 2015 با تهران امضاء کرده، رضایت ندارند. دولت دونالد ترامپ نیز معتقد است که این این توافقات اصلا به نفع آمریکا نیستند. البته در هر صورت هر نوع تصمیمی در این رابطه اتخاذ شود، مسلما سیاست آمریکا در قبال ایران شدیدالحن تر خواهد شد. حتی بسته پیشنهادی جدیدی از تحریمها، بخصوص علیه بانکهای ایران در حال بررسی است.»
مسکو خواستار احترام و اجرای کامل توافقنامه هستهای است
«ایزوستیا» می نویسد، این در حالی است که مواضع روسیه در این رابطه کاملا با دولت آمریکا متفاوت بوده و بدین صورت است که برنامه جامع مشترک هستهای (برجام)، توافقنامه ای کاملا مثبت است که منافع همه طرفین شرکت کننده در مذاکرات هستهای را دربرگرفته است. "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه بارها تاکید کرده است که مسکو از همه امکانات خود برای حفظ توافقات هستهای با تهران استفاده خواهد کرد.
"ولادیمیر جباروف" نائب رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه، احتمال خروج آمریکا از برجام را بسیار زیاد ارزیابی کرده است. وی به این روزنامه گفته است: «توافقنامه امضاء شده با ایران دارای اهمیت منحصر به فردی است. تا زمانی که این توافقنامه قابلیت اجرا دارد، همه طرفین باید به تعهدات خویش در قبال آن عمل کنند و به زبان آوردن سخنان جنگ افروزانه ای که از سوی مقامات واشنگتن بگوش می رسد، کاملا بی فایده است. البته خارج شدن آمریکا از این توافق بین المللی ممکن است، برای اینکه اگر راستش را بخواهید دولت دونالد ترامپ، در این رابطه بسیارعجیب عمل می کند و قطعا نقشه تازه ای برای ایران در سر دارد.»
این سناتور روس افزود: «البته دونالد ترامپ هیچ وقت تمایل مثبتی نسبت به ایران نداشت. وی در دوران مبارزات انتخاباتی هم همواره سخنان تند و انتقادآمیزی علیه جمهوری اسلامی به زبان می آورد. او بدون هیچ دلیلی ایران را علت تمامی مشکلات موجود در منطقه خاورمیانه معرفی می کرد. اکنون نیز "جیمز ماتیس" رئیس پنتاگون یا بهتر بگویم «سگ هار» دولت آمریکا، "مایک پمپئو" رئیس سازمان سیا و "رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه از جمله تندروترین افراد تیم ترامپ بوده و بی دلیل نیست که تمایلاتی کاملا «ضدایرانی» را دنبال می کنند.»
اروپا، روسیه و چین با آمریکا موافق نیستند
در عین حال "ولادیمیر یوسییف" کارشناس مسائل نظامی روسیه بر این عقیده است که آمریکا به همین سادگی نمی تواند از برنامه جامع مشترک هستهای خارج شود، برای اینکه برجام، یک توافقنامه بین المللی است که اتحادیه اروپا، روسیه و چین، همچنان از آن حمایت می کنند. یوسییف توضیح داد: «به این سادگی نمی توان توافقنامه هستهای امضاء شده بین میانجی گران بین المللی و جمهوری اسلامی را لغو کرد. البته دولت آمریکا می تواند آن را نادیده گرفته و برخلاف تعهدات خویش، تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال کند. اظهارات تند و ضدایرانی مقامات دولت جدید آمریکا بسیار خطرناک است و می تواند همه تلاشهای چندین ساله جامعه بین الملل برای حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هستهای ایران را به باد بدهد. من به یاد دارم که این مذاکرات حتی در سال 2005 هم انجام میشدند و بعد از توقف آنها و گذر از فراز و نشیبهای فراوان، توافق هستهای بالاخره در سال 2015 به ثمر رسید.»
وی افزود، اکنون نیز کارشناسان آژانس بین المللی انرژی اتمی بعد از بازرسی کلیه تاسیسات هستهای ایران، تایید می کنند که طرف ایرانی به همه تعهدات خویش در قبال برجام پایبند بوده است، بنابراین کشورهای غربی نیز باید به تعهد خویش، یعنی لغو تحریمها علیه تهران عمل کنند.