پایگاه اینترنتی شبکه تلویزیونی سیانان در گزارشی نوشت: یک روز پس از آنکه قرار شد تحریمهای اقتصادی لغوشده ایران بار دیگر مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود این اقدام آیا به سود امنیت ملی آمریکاست یا خیر، "رکس تیلرسون"، وزیر امور خارجه آمریکا، ایران را به "تحرکات هشداردهنده" متهم کرد و گفت ممکن است اگر به بررسی دقیق موضوع امنیت ملی آمریکا نپردازیم، ایران نیز در مسیر کره شمالی قرار بگیرد.
به موجب توافق هستهای سال 2015، قدرتهای غربی توافق کردند برخی از تحریمهای اقتصادی ایران را در قبال متوقف شدن بخشی از برنامه هستهای این کشور، لغو کنند.
تحلیلگران مسائل سیاسی میگویند دولت "دونالد ترامپ"، رئیس جمهور آمریکا، به دنبال متوقف کردن روند لغو تحریمها علیه ایران است؛ مگر آنکه تهران از آنچه واشنگتن به عنوان مداخلات در منطقه یاد میکند، دست بردارد.
"الی گرانمایه"، کارشناس شورای اروپا در روابط خارجی، معتقد است: ممکن است تیلرسون پیشنهاد تحریم مجدد ایران را مطرح کند. هدف او از این کار تغییر رفتار منطقهای ایران است.
اما اگر ترامپ توافق هستهای را برهم بزند، چه کسی از آن متضرر خواهد شد؟
اقتصاد ایران
ایران دارنده چهارمین منابع بزرگ نفتی و یک پنجم مجموع ذخایر گاز طبیعی در جهان است. بنابراین، نفت بخش حیاتی اقتصاد ایران است. از زمانیکه تحریمهای اقتصادی علیه ایران برداشته شد، این کشور تولیدات نفتی خود را به 3.8 میلیون بشکه در روز افزایش داده است. این حجم تقریبا یک میلیون بشکه در روز بیشتر از سال 2015 است.
بازگشت پرقدرت ایران به بازارهای نفتی با تصمیم اعضای اوپک همزمان شد که قصد داشتند به موجب تقویت بهای طلای سیاه و کاهش عرضه مازاد نفت در بازار، سطح تولیدات نفتی خود را کاهش دهند. تهران اصرار دارد سهم تولیدات نفتی خود را در سطح حدود چهار میلیون بشکه در روز، که پیش از اعمال تحریمهای اقتصادی در اختیار داشت، حفظ کند. ایران به این خواسته خود رسید و اوپک پذیرفت این کشور را از توافق کاهش تولیدات نفتی مستثنی کند.
شرکتهای هواپیماسازی
بزرگترین قراداد فروش هواپیما از سوی شرکتهای مطرح هواپیماسازی با یک کشور خارجی، با ایران امضا شده است.
بوئینگ قراردادی به ارزش 8 میلیارد دلار برای فروش 80 فروند هواپیمای مسافربری به ایران ایر امضا کرده است.
اوایل ماه جاری نیز قرارداد فروش 30 فروند هواپیمای 737 MAX به ارزش 3 میلیارد دلار به هواپیمایی آسمان نهایی شد.
ایرباس نیز به عنوان بزرگترین رقیب بوئینگ در اروپا قراردادی به ارزش 10 میلیارد دلار برای فروش 100 فروند هواپیمای مسافربری با ایران امضا کرده است. تمامی این قراردادها در گرو تصمیم "دونالد ترامپ"، رئیس جمهور آمریکا، است. زیرا اگر وی تصمیم به بازگرداندن تحریمها علیه ایران بگیرد، هیچ قراردادی اجرایی نخواهد شد.
تحلیلگران معتقدند هنوز زود است تا کابینه ترامپ موضع خود را در برابر تحریم مجدد ایران اعلام کند. هنوز هیچ برنامه مشخصی درمورد تجارت و سرمایهگذاری آمریکاییها در ایران تدوین نشده است، یا حتی برای دیگر کشورها که مبادلات تجاری آنها با ایران تسهیل شود.
شرکتهای نفتی و جنرال الکتریک
فرانسه در مجموع 2 میلیارد دلار در توسعه میدان گازی پارس جنوبی سرمایهگذاری کرده است. شرکت نفت چین (CNPC) نیز در این پروژه همکاری دارد.
شرکت آمریکایی جنرال الکتریک نیز سال گذشته میلادی اعلام کرد به دنبال یافتن فرصتهای سرمایهگذاری و تجارت در ایران است. این شرکت آماده است به محض دریافت تضمین قانونی از سوی دولت آمریکا فعالیت اقتصادی خود را در ایران آغاز کند.
آزمون بزرگ بعدی درباره توافق هستهای ایران ماه ژوئن خواهد بود؛ زمانیکه موضوع لغو تحریمهای ایران که از سوی "باراک اوباما"، رئیس جمهور پیشین آمریکا، امضا شد، برای بار دوم مورد بررسی قرار گیرد. این نخستین بار است که ترامپ باید به طور مستقیم درباره تحریمهای ایران تصمیمگیری کند.
درصورتیکه ترامپ قانون لغو تحریمهای ایران را امضا کند، توافق هستهای فرصت توسعه یافتن پیدا میکند و احتمالا این موضوع نشان میدهد غرب متوجه آثار زیانبار اعمال مجدد تحریمها علیه ایران شده است.