تحلیلگران تنش پیش آمده در روابط ایران و ترکیه را نشانی از تلاش برای پرکردن خلاء قدرت در منطقه ناشی از سقوط قریب الوقوع داعش برشمردند.
تحلیلگران ترکیه‌ای عنوان داشتند تنش دیپلماتیک بین تهران و آنکارا به‌خاطر روابط تجاری گسترده طرفین منجر به تقابل واقعی نخواهد شد هرچند که ایران می‌تواند اقدام‌هایی نیز انجام دهد.
«آلیتا یسیلادا» تحلیلگر سیاسی ساکن استانبول می‌گوید: «تنش بین ایران و ترکیه غیرمنتظره ایجاد نشد. این رقابت مدت‌ها نهفته بود و فعل و انفعال‌های اخیر در سوریه و عراق موجب شده تا دو کشور علیه همدیگر آشکارا رویکرد تهاجمی به‌کار بندند.»
بر اساس این گزارش، تنش‌های دیپلماتیک بین تهران_ آنکارا در هفته گذشته بعد از این‌که ترکیه، ایران را مقصر در پیگیری برنامه‌های فرقه گرایانه و بی‌ثباتی در خاورمیانه دانست، شدت یافت.
در این گیر و دار «رجب طیب اردوغان» رییس جمهور ترکیه ایران را متهم به تفرقه افکنی در عراق و سوریه با پیگیری سیاست «ملی گرایی فارسی» نمود و وزیر خارجه این کشور نیز ایران را با اتخاذ سیاست قومیتی به هدف ضربه به بحرین و عربستان سعودی متهم کرد. ایران نیز در واکنش سفیر این کشور در تهران را به وزارت خارجه احضار کرد.
باید گفت که ایران و ترکیه در نبردهای سوریه دو طرف مخالف این ماجرا بوده‌اند و درحالی‌که آنکارا خواهان سرنگونی «بشار اسد» رییس جمهور سوریه بوده اما ایران با کمک روسیه پشتیبان متحد مهم خود است.
یسیلادا تحلیلگر ترکیه‌ای در ادامه گفت: «ترکیه خود را به عنوان حامی سنی‌های منطقه نشان می‌دهد در حالی که ایران خواهان ایجاد حلقه شیعه برای نفوذ از تهران به لبنان است بنابراین، درگیری این دو قدرت منطقه‌ای اجتناب ناپذیر است.»
وی در ادامه افزود، درحالی‌که داعش به طور پیوسته در حال از دست دادن قلمروی خود در عراق و سوریه است، خلاء قدرت قابل توجه در مرز جنوب شرقی ترکیه موجب شده که این دو کشور درباره این‌که چه کسی جایگزین شده و قدرت مسلط در این ناحیه باشد با هم در کش و قوس باشند.
«ییردیم آیدین» تحلیلگر امور ایران در دانشگاه ترکیه به الجزیره گفت: «ایران حضور نظامی ترکیه در عراق و سوریه را مانعی برابر خود در منطقه می‌بیند.»
وی افزود، ایران خواهان قطع تلاش‌های ترکیه در ایجاد منطقه امن تحت کنترل سنی‌ها در شمال سوریه است.
وی ادامه داد: «این احتمال وجود دارد که اعراب خلیج فارس در عوض کمک مالی به ایجاد منطقه امن سنی از اردوغان بخواهند تا رویکرد ستیزه جویانه‌تری با ایران داشته باشد.»
به گزارش الجزیره، کارشناسان البته عنوان می‌کنند با توجه به حجم بالای روابط تجاری تهران و آنکارا بعید است که دو طرف وارد رویارویی واقعی شوند.
آیدین در این رابطه به الجزیره گفت: «سیاست‌های منطقه‌ای شاید موجب تنش بین دو کشور شود اما با توجه به روابط اقتصادی قوی، تنش اخیر دیپلماتیک منتهی به رویارویی جدی نمی‌شود.»
وی در خاتمه گفت: «البته این درست است که ترکیه مقادیری زیاد گاز طبیعی از ایران وارد می‌کند و .... ممکن است این کشور به عنوان درسی به ترکیه شیرهای گاز خود را ببندد. البته این امکان نیز وجود دارد که ترکیه با پذیرش مواجهه با تهدید اقتصادی هر اقدامی را برای توقف نفوذ بیشتر ایران در غرب آسیا به‌کار بندد زیرا هر سناریوی دیگر از لحاظ سیاسی برای هر دو طرف هزینه‌های زیادی در بر دارد.»
