با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری جدید آمریکا شاهد رویکرد جدیدی از وی در حوزه سیاست خارجی هستیم. سیاست خارجی شماری از کشورها متاثر از سیاست ها و استراتژی های اعلام شده از سوی ترامپ شده است.
در این میان ترکیه و مناسبات فیمابین آن با آمریکا و اتحادیه اروپا نیز بحث برانگیز شده است. به همین مناسبت گفتگویی با «رناته زومر» نماینده پارلمان اروپا، عضو کمیسیون سیاست خارجی و همچنین عضو کمیته دوستی اروپا-ترکیه انجام داده ایم که در ادامه آمده است.
*با توجه به روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا ارزیابی شما از مناسبات آتی آنکارا-واشنگتن چیست؟
با توجه به غیرقابل پیش بینی بودن «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری جدید آمریکا می توان گفت که نگرانی هایی در زمینه مناسبات دوجانبه وجود دارد. این امر قابل تصور هست که در خصوص مناسبات واشنگتن-آنکارا با موج خطرناک و بیمناکی روبرو شویم که می تواند پیامدهای غیر منتظره ای را به همراه داشته باشد.
ترامپ می تواند با موافقت تقاضای دولت ترکیه مبنی بر تحویل «فتح الله گولن» رهبر مخالفان ترکیه حسن نیت خود را به دولت این کشور نشان دهد تا بتوان همکاری های دوجانبه یا خرید تجهیزات نظامی آمریکایی را پیش برد.
به نظر من ترامپ و اردوغان شخصیت های غیر همسویی با یکدیگر دارند. همکاری تنگاتنگ میان دو رئیس جمهوری می تواند عواقب خطرناک برای همسایه های ترکیه، اتحادیه اروپا و خاورمیانه در برداشته باشد.
*مناسبات ترکیه – اتحادیه اروپا را در دوره ریاست جمهوری ترامپ چطور ارزیابی می کنید؟
ترامپ به صراحت اعلام کرد که شهروندان آمریکایی برای وی در اولویت هستند. برنامه های رئیس جمهوری جدید آمریکا بر اساس ملی گرایی و حمایت از تولیدات داخلی برنامه ریزی و تدوین شده است. در این میان طبیعی است که مناسبات آمریکا-اتحادیه اروپا نیز دچار نقصان هایی شود. مشکل اینجا است که ترامپ به عنوان یک ملاک هیچ شناختی از سیاست خارجی و سیاست امنیتی ندارد.
در این میان وزرای ترامپ سخنان و مواضع ضد ناتو وی را به نوعی پس گرفتند. ما باید همچنان منتظر بمانیم که آیا ترامپ توان یادگیری سیاست خارجی را پیدا خواهد کرد؟
اما چنانچه ترامپ زمانی بخواهد از روی علاقمندی های ملی گرایانه در آینده با دیکتاتورها همکاری داشته باشد، در این صورت اردوغان را در برابر اروپا تقویت و قدرتمند خواهد کرد و این امر می تواند مناسبات ترکیه- اتحادیه اروپا را به نقطه صفر برساند.
*مناسبات آتی اتحادیه اروپا- ترکیه را چطور ارزیابی می کنید ؟
مناسبات ترکیه- اتحادیه اروپا در سالهای اخیر بسیار بدتر از قبل شده است، زیرا سرزمین اردوغان همواره از ارزش های بنیادی اروپا بر اساس قواعد کپنهاگ دور بوده است. تا زمانی که اردوغان و کشورش واکنش درستی در این رابطه نداشته باشند هیچ بهبودی میان روابط دوجانبه بوجود نمی آید.
تا زمانی که ترکیه به درخواست های اتحادیه اروپا جامه عمل نپوشانده و به تهدیدهای خود درباره پناهجویان ادامه دهد، نمی توان انتظار تغییر چشمگیری را در مناسبات آنها با اروپا داشت.
اردوغان یک الگوی دشمنی با اروپا را بنا کرد که بواسطه آن ناکامی های موجود در حوزه سیاست داخلی را به نوعی سرپوش بگذارد که این امر نزول در زمینه های اقتصادی این کشور را نیز در بر داشت.
اردوغان تلاش می کند که اتحادیه اروپا را در این میان مقصر دانسته و در این مسیر شمشیرش را از رو ببندد.
اگر اردوغان بخواهد همین گونه ادامه دهد ما همکاری های سیاسی خود با ترکیه را متوقف می کنیم، سپس او می تواند بدون هیچ مزاحمتی دیکتاتوری خود را بازسازی کرده و بدنبال آن مخالفان در ترکیه دیگر متحدانی از بیرون نخواهند داشت.
پارلمان اروپا بار دیگر به صراحت اعلام می کند که اردوغان تنها مقصر موقعیت و وضعیت کنونی در ترکیه است. تا زمانی که اوضاع و فضای سیاست داخلی در ترکیه بهتر نشود، ما روند مذاکره بر سر عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را مسکوت می کنیم و ترکیه نمی تواند از لغو روادید برای سفر به کشورهای اروپایی برخوردار شود.
در عین حال ما باید همچنان در حال گفتگو با دولت ترکیه باقی بمانیم، بطور مثال در زمینه گسترش اتخادیه گمرکی میان ترکیه- اتحادیه اروپا تا از این راه برای تاثیرگذاری بیشتر بر این کشور استفاده کنیم.
عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا در آینده نزدیک به هیچ وجه قابل تصور نیست.
*دونالد ترامپ بارها به لغو توافق هسته ای با ایران تهدید کرده است. رویکرد واقعی او در خصوص برجام چگونه خواهد بود؟
توافق هسته ای غرب با ایران بطور خارق العاده ای پس از انجام مذاکرات سخت و فشرده بدست آمد که می توان از آن بعنوان یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک یاد کرد. این غیر مسئولانه است که بر اساس یک ناشی گری در سیاست خارجی، با اظهار نظر های نسنجیده و بی فکر بار دیگر هیزم در آتش ریخته شود. هرگونه عملکرد مقابله جویانه می تواند بار دیگر سبب بروز تنش در منطقه شود.
من امیدوارم که مشاوران ترامپ بتوانند رئیس جمهورشان را متقاعد کنند که هر برخورد و عملکرد نسنجیده و کنترل نشده می تواند پیامدهای غیرقابل پیش بینی را در بر داشته باشد.
