چندی پیش کنفرانسی با عنوان «استقلال آینده کردستان، چالش‌ها و فرصت‌ها» در دانشگاه آمریکایی کردستان در شهر داهوک در شمال عراق برگزار شد.
آنگونه که المانتیور گزارش داده، رهبران کردهای ایران، عراق، ترکیه و سوریه حضور داشته‌اند و سخنرانی‌هایی در خصوص استقلال منطقه کردستان عراق از حکومت مرکزی ایراد شده است.
این نشریه آمریکایی به بهانه همین کنفرانس، به سراغ یکی از مدافعان جدایی کردستان از عراق یعنی «مسرور بارزانی» رئیس شورای امنیت منطقه کردستان عراق رفته و در خصوص مسائل مختلف مرتبط با این مقوله، با وی مصاحبه کرده است که در ادامه، بخش‌هایی از آن را می‌خوانیم.
ما با عراقی‌ها فرق داریم
نیچروان در خصوص توجیه خود و خانواده پرنفوذش برای پشتیبانی از این ایده جدایی‌طلبانه گفته: «ما به عنوان شهروندانی با حقوق مساوی با دیگر شهروندان عراقی، قبول نشده‌ایم؛ ما زیردست بودن را برنمی‌تابیم.»
وی در ادامه از تبدیل «زیردست‌های» سابق به متحد راهبردی این روزهای ارتش عراق در جبهه نبرد پرداخته و گفته: «نیروهای پیشمرگه همکاری خوبی با ارتش عراق دارند و این نخستین بار در 25 سال اخیر است که به ارتش عراق اجازه دهیم در خاک کردستان گام بگذارد؛ امروز اما همکاری‌های گسترده اطلاعاتی با ارتش عراق داریم.»
با آمریکا و عراق برای تقسیم مناطق آزادشده توافق کردیم
نوه ملا مصطفی بارزانی به توافقات حاصله با بغداد و واشنگتن برای مسیر دادن به فعالیت‌های نظامی کردها پرداخته و گفته: «پیش از شروع عملیات آزادسازی موصل، توافقی سه جانبه میان ما، عراق و آمریکا منعقد شد که بر آن اساس، مناطقی که میبایبست ارتش عراق و پیشمرگه کرد آزاد و سپس آن را کنترل می‌کردند، مشخص شد. پیشمرگه کار خود را به اتمام رساند و حالا ما آن مناطق را حفظ کرده‌ایم.»
نیچروان افزوده: «علت کند شدن عملیات در موصل، تلاش برای پیش‌گیری از آسیب رساندن به شهروندان و سخت‌تر شدن گارد دفاعی داعش است. موصل توسط رود دجله به 2 قسمت تقسیم شده و ادامه عملیات در بخش غربی این رود، واقعاً مشکل خواهد بود.»
با جنگیدن حشدالشعبی مشکلی نداریم/با نیت آنها مشکل داریم
بارزانی کوچک که از تعامل موجود با ارتش عراق راضی بود، نسبت به حضور رزمندگان شیعه در شمال عراق برای بازپس‌گیری این اراضی از داعش نظری متفاوت داشت.
نیچروان ضمن تقدیر از نبرد نیروهای حشدالشعبی با داعشی‌ها، با نیت آنها مشکل داشت و گفت: «ما به کمک‌هایی که تاکنون شبه‌نظامیان شیعه به عملیات آزادسازی موصل کرده‌اند، احترام می‌گذاریم ولی انگیزه اولیه آنها یعنی تلاش برای شرکت در عملیات آزادسازی تلعفر، ایده خوبی نبود. البته آنها تاکنون از ورود به شهر موصل از جبهه‌های جنوبی و جنوب‌غربی خودداری کرده‌اند و بر عملیات در مناطقی که بغداد برایشان مشخص کرده، تمرکز دارند.»
رسماً به حیدرالعبادی گفتم که ما می‌خواهیم مستقل شویم
نیچروان بارزانی در ادامه از مذاکره رسمی با بغداد برای جدایی کردستان از عراق پس از روی کار آمدن نخست‌وزیر جدید این کشور خبر داد و گفت:«کردها با بخش عربی جامعه عراق، ادغام نشدند. من اولین نفری بودم که رسماً بحث استقلال کردستان را با «حیدرالعبادی» نخست‌وزیر عراق مطرح کردم. من این مسئله را با ائتلاف شیعیان عراق هم مطرح کردم. اگر اعلامیه استقلال بدون مشورت و نوعی مذاکره با بغداد، منتشر شود، آنگاه استقلال ماندگاری نخواهیم داشت. اولین نشست رسمی (با این دستور کار) با بغداد برای ما مهم است. باید این تابو شکسته شود و در این خصوص مذاکره کنیم. این مسئله را اواخر ماه اوت و پیش از شروع عملیات موصل به العبادی و ائتلاف شیعیان مطرح کردم؛ آنها شوکه شدند ولی در عین حال از صراحت من تقدیر کردند.»
خبرنگار المانیتور از بارزانی پرسید که آیا کردها نمی‌ترسند پس از دور شدن سایه تهدید داعش از حکومت مرکزی عراق، تجربه تاریخی فریب خوردن بارزانی‌ها تکرار شود و عبادی دیگر از استقلال آنها حمایت نکند.
نیچروان پاسخ داد: «شرایط الان متفاوت است. الان مسئله مهم، ثبات عراق است و اگر بغداد خواهان ثبات در کشور است، استقلال کردستان تنها راه است. من به آقای عبادی گفتم «پدربزرگ من سال 1970 با صدا حسین موافقتنامه ایجاد منطقه خودمختار امضاء کرد ولی وقتی سال 1974 دوباره احساس قدرت کرد، به آن توافق پشت کرد. صدام بعداً نصف شط العرب را به ایران داد تا آنها دست از حمایت از کردها بردارند ولی وقتی می‌خواست همان نصفه را پس بگیرد، هشت سال جنگید و ورشکست شد.»
هیچ کس از استقلال ما الگو نمی‌گیرد
نیچروان بارزانی اصرار داشت که تشکیل کشور مستقل کردی در شمال عراق، باعث ایجاد رقبت به جدایی‌طلبی در میان کردهای دیگر کشورهای همسایه نمی‌شود؛ توجیه نوه ملا مصطفی بارزانی این بود: «کردهای عراق خیلی با کردهای ایران و ترکیه فرق دارند. آنها خیلی با عرب‌ها فاصله دارند. آنها هیچ وقت شبیه عرب‌ها نشدند. اگر می‌ترسید که استقلال کردستان، جاذبه‌ای (برای کردهای این کشورها برای استقلال) ایجاد کند، به ترکیه نگاه کنید. کردهایی که جنوب شرق ترکیه را ترک می کنند و به ازمیر یا مرسین می‌روند، هیچ‌گاه برای اسکان به کردستان عراق نخواهند آمد. بنابراین ایده حل مشکلات کردها با کپی‌برداری از راهکار کردهای عراق، صحیح نیست.»
مشکل سنی‌ها برای استقلال «اراده» است
نیچروان در خصوص احتمال ایجاد جرقه‌های جدایی‌طلبی در میان سنی‌های عراق گفت: «جامعه سنی‌های عراق بخشی از کردستان مستقل نخواهند بود ولی در خصوص استقلال خود آنها، این سنی‌های عراق هستند که باید تصمیم بگیرند چه چیزی می‌خواهند. مشکل این است که ظاهراً آنها نمی‌دانند چه می‌خواهند.»
برای استقلال با ترکیه مذاکره می‌کنیم
نیچروان بارزانی در ادامه به لزوم هماهنگی با همسایگان حکومتی که قصد تشکیلش را دارد پرداخت.
این سیاستمدار کرد ابتدا به موضع نسبتاً موافق پرداخت یعنی موضع ترکیه و گفت: «این مائیم که تصمیم می‌گیریم چگونه ترکیه را در موضوع استقلال خود داخل کنیم ولی نهایت‌الامر، ترکیه یکی از کشورهایی است که باید در این خصوص با آن مذاکره کنیم. این مذاکره البته هنوز به صورت رسمی شروع نشده ولی برنامه داریم که در سال 2017 این کار را انجام دهیم.»
وی ادامه داد: «فکر می‌کنم که این موضوع پیش از این برای ترکیه در هر قالبی، یک خط قرمز بود ولی اعتقاد دارم که حالا شانس به راه انداختن این مذاکرات وجود دارد.»
خبرنگار المانیتور، در روابط کردها پس از سقوط صدام با ترکیه، در پی سرنخی از تغییر روند مورد نظر نیچروان گشت و پرسید: «آیا این که ترکیه به شما داد نفت خود را به صورت مستقل از بغداد، صادر کنید، نشانه‌ای از این تغییر رویه است؟»
وی پاسخ داد:«مطمئناً این دستاورد بزرگی برای ما بود. این فراتر از حد تصورات ما بود؛ فراتر از همه انتظارات ما که ترکیه چنین اجازه‌ای بدهد.»
ایران راضی نیست
در ادامه سوالات به سمت موضع تهران رفت و خبرنگار پرسید: «ایران چطور؟ آیا نیازی نیست که برای استقلال با ایران هم مذاکره داشته باشید؟»
نیچروان پاسخ داد: «رسانه‌های ایران از هر فرصتی برای اعلام مخالفت ایران با استقلال کردستان (عراق) استفاده می‌کنند حتی وقتی که این مسئله اصلاً در دستور کار نیست. البته ما باید چنین مذاکراتی با ایرانیان داشته باشیم ولی بنظر می‌رسد پیش از اینکه بخواهیم بنشینیم و در این خصوص صحبت کنیم، آنها تصمیمشان را برای مخالفت با استقلال کردستان (عراق) گرفته‌اند.»
ما نمی‌خواهیم ولی تروریست‌ها خودشان به سمت مرز ایران می‌روند
خبرنگار المانیتور به تلاش تروریست‌ها برای نفوذ به ایران از منطقه کردستان عراق اشاره کرد و پرسید که آیا این موضع خصمانه، نوعی هشدار به تهران برای قبول استقلال کردستان است.
نیچروان بارزانی مدعی شد:«نه، نه. ما به طور کلی با ایده استفاده از قلمرو خود برای عملیات نظامی علیه همسایگانی چون ایران، مخالفیم و در مسیر اتخاذ تصمیمات بازدارنده، بسیار جدی هستیم. فکر نمی‌کنیم که چنین اقداماتی به حل مشکلات کمکی کند و برای حل این موارد، کمیته‌ای مشترک بین دولت منطقه کردستان و ایران تشکیل شده است.»
نیچروان بارزانی که نمی توانست بگوید حکومت منطقه کردستان هیچ نظارتی بر تردد افراد مسلح در مرز جمهوری اسلامی ایران ندارد، در انتها گفت: «البته نوعی رقابت میان گروه‌های کرد وجود دارد. آنها کارهای پژاک را می‌بینند و می‌ترسند که کردهای ایران فراموششان کنند. به همین خاطر است که نیاز می‌بینند خود را درون جامعه ایران مطرح کنند. ما به آنها اجازه ندادیم به مرزها(ی ایران) باز گردند؛ آنها خودشان این کار را کردند.»
