روزنامه نیویورک تایمز با انتشار تحلیل فوق نوشت: دیپلماسی سه جانبه روسیه و ایران و ترکیه برای سوریه، تأمین منافع سه کشور و بشار اسد بدون نقش داشتن آمریکاست. وزیران خارجه سه کشور روسیه، ایران و ترکیه با هم در مسکو دیدار کردند تا در مورد رسیدن به یک توافق سیاسی برای خاتمه دادن به جنگ شش ساله سوریه با هم کار کنند، اما آمریکا در حاشیه نگاه داشته شد، چرا که هدف سه کشور یاد شده این است که ستیز سوریه را به مسیری هدایت کنند که تأمین کننده منافعشان باشد.
نه «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا به این نشست دعوت شده بود و نه با سازمان ملل در مورد آن مشورت شده بود. در این نشست، روسیه، ایران و ترکیه موافقت خود را با «اعلامیه مسکو» اعلام کردند.
سه کشور نه با آمریکا مشورت کردند و نه «استفان دی میستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه را به نشستشان دعوت کردند.
در مجموع با توجه به موفقیتهای مهمی که نیروهای طرفدار حکومت سوریه در بعد میدانی به دست آوردهاند، این صفبندی جدید که بدون حضور قدرتهای غربی تشکیل شده است، تضمین میدهد که در هر توافقی که از این نشست بیرون آید، «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه همچنان به حکومتش بر سوریه ادامه دهد.
این نتیجه برخلاف اعلانی است که «اوباما» رئیس جمهوری آمریکا بیش از پنج سال پیش مطرح کرد و گفت که اسد مشروعیت خود را از دست داده است و باید از میان برداشته شود.
جنگ سوریه شدت میگیرد و واشنگتن اهرم قدرت قابل ملاحظهای در این بحران ژئوپولیتیک در دست ندارد.
«اندرو جی. تابلر» از اعضای مؤسسه «سیاست خاور نزدیک» در واشنگتن که در مورد سوریه مطالعه میکند، میگوید «روسیه خوب این مفهوم را درک میکند که کسی چیزی به شما نمیدهد و این خود شمایید که باید این چیز را به دست آورید.»
تابلر اضافه میکند «وقتی ترکها، ایرانیها و روسها همگی با هم بر سر فرآیندی توافق میکنند بدون آنکه آمریکا هم در میان باشد، نشان میدهد که در اینجا مشکلی برای ما وجود دارد.»
روسها ناراحتی خود را از تلاشهای دیپلماتیک آمریکا مخفی نکردهاند. هفته گذشته «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در سخنانی گفت که کار کردن با ترکیه بر سر موضوع توافق برای تخلیه شهر «حلب» بسیار مؤثرتر است از «همراه شدن بی ثمر با آمریکا».
«آرون اشتاین» از کارشناسان «شورای آتلانتیک» آمریکا که در موضوع ترکیه مطالعه میکند، میگوید «تحولات اخیر نشان میدهد که سیاست اسد باید برود، دیگر سیاست ترکیه در قبال سوریه نیست.»
نکته مهم دیگر درباره این نشست حضور ایران است. توافق اصلی تخلیه میان روسیه و ترکیه بود و فقط مربوط به شهر «حلب» میشد. اما شبه نظامیان شیعه وفادار به ایران که در جبهه اسد میجنگیدند، جلوی حرکت اتوبوسهای اولیه از حلب را گرفتند و تقاضا کردندکه توافق مجدداً به مذاکره گذاشته شود و تخلیه شهر شامل اهالی دهکدههای شیعهنشین در استان «ادلب» هم بشود.
«یحیی رحیم صفوی» مشاور نظامی آیتالله «علی خامنهای» رهبر عالی ایران هفته گذشته گفت «روسیه متحد ایران در منطقه است و این ائتلاف ایران- روسیه- حزبالله است که حلب را آزاد کرد و بزودی هم «موصل» آزاد خواهد شد».