وزارت خارجه آمریکا به سنت هر سال فهرست دقیقی از هدایای اعطا شده به رئیس جمهور این کشور را منتشر کرد که در گزارش هدایای سال 2015 نکات جالبی از جمله نخستین هدیه از سوی ایران و کوبا به "باراک اوباما" قید شده است.
در میان هدایای عجیبی که در سال 2015 به اوباما اعطا شد میتوان به یک بسته استثنایی از طرف پادشاه عربستان اشاره کرد که 522 هزار و 972 دلار ارزشگذاری شده است.
جالب آنکه روسیه در تمام سال 2015 هیچ هدیهای به هیچکدام از مقامات آمریکایی اعطا نکرد. وزارت خارجه آمریکا تاکید کرده است هیچکدام از این هدایا "رشوه" نبودهاند و به رسم مهماننوازی و یا دوستی اعطا شدهاند. اوباما میتواند تمام هدایای دریافتی را نزد خود نگه دارد و در زمان خروج از کاخ سفید، آنها را با خود به کتابخانه ریاست جمهوری ببرد. "هیلاری کلینتون،" نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، نیز در زمان تصدی پست وزارت امور خارجه این کشور هدایای زیادی دریافت کرده بود و قصد دارد فقط دو مورد از این هدایا را نزد خود نگه دارد. دادن هدایای گرانقیمت به مقامات دولتی و یا رئیس جمهور یک کشور با علم به این موضوع که گیرنده هرگز نمیتواند آن را بفروشد و یا بهره مالی از آن ببرد، کاری پوچ و بیفایده به نظر میرسد. اما به طور سنتی این یک رسم و رسوم قدیمی است تا یخهای دیپلماتیک میان دو کشور شکسته شود.
قوانین آمریکا به مقامات این کشور اجازه میدهد هدایای خارجی را تحت شرایطی خاص بپذیرند، بطوریکه نپذیرفتن هدایا موجب خجالت شخص اعطاکننده و یا دولت آمریکا نشود.
برخی مواقع هدایای اعطا شده به روسای جمهور آمریکا بسیار عجیب بوده است. به عنوان مثال سلطان برونئی به جرج بوش کتاب "نجات یافتگان در بدترین شرایط" را هدیه داده بود. در این کتاب داستانهای زیادی از نجات افراد در شرایط مختلف مانند حملات کوسه تا سقوط هواپیما آمده است.
"علی محمد شین،" رئیس جمهور زنگبار، 20 کلاه نقابدار بیسبال به اوباما هدیه کرد که عکس رئیس جمهور آمریکا بر روی همه آنها نقش بسته بود.
"دونالد تاسک،" رئیس جمهور پیشین لهستان، در سال 2011 یک سری کامل از بازیهای رایانهای ساخت این کشور را به ارزش 500 دلار به اوباما هدیه داد.
اوباما در سال 2015 به واسطه برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با کوبا و امضای توافق هستهای با ایران، از مقامات این کشورها برای نخستین بار هدایایی دریافت کرد.
اوباما در دسامبر 2015 هفت بسته سگار برگ به ارزش 4 هزار و 158 دلار از کوبا هدیه گرفت. میشل اوباما، همسر رئیس جمهور آمریکا، نیز در ماه آوریل بستهای شامل 10 سی دی موسیقی کوبایی و تعدادی لباس محلی و بستههای سیگار برگ از "رائول کاسترو" به عنوان هدیه دریافت کرد. ارزش این بسته یک هزار و 193 دلار اعلام شد.
مقامات کوبا هدایای مشابهی را نیز به "جان کری،" وزیر امور خارجه آمریکا، اعطا کردند که ارزش آن نیز 450 دلار تخمین زده شده است.
اوباما برای نخستین بار هدیهای را نیز طرف دولت ایران دریافت کرد. "محمدجواد ظریف،" وزیر امور خارجه ایران، در ژانویه 2015 یک نسخه کتاب نفیس از استاد "محمود فرشچیان" به ارزش 400 دلار به اوباما اعطا کرد. در این کتاب مجموعهای از آثار بیبدیل نقاش پرآوازه ایرانی گردآوری شده است.
"وندی شرمن،" مذاکرهکننده ارشد آمریکا، نیز در جریان مذاکرات هستهای یک قالیچه نفیس دستبافت با نقشی از یک گلدان طلا که گلهای رنگارنگ در آن قرار داشت از مقامات ایرانی دریافت کرد. شرمن قالیچه دیگری را نیز به عنوان هدیه از مقامات ایرانی هدیه گرفت که ارزش این دو، هزار و 100 و هزار 150 دلار اعلام شده است.
با توجه به هدایایی که ایران و کوبا برای نخستین بار به مقامات آمریکایی اعطا کردند، میتوان نتیجه گرفت روسیه در گرم کردن روابط با آمریکا بسیار کمکار بوده است زیرا در سال 2015 هیچ هدیهای به مقامات آمریکایی اعطا نکرد. آخرین بار در ژوئن 2013 بود که "ولادیمیر پوتین،" رئیس جمهور روسیه، یک ست شش تایی فنجان قهوه اسپرسو به اوباما هدیه داد. فنجانها دارای آبکاری طلا در داخل و برگهای تزئینی از جنس نقره در خارج بدنه بودند. ارزش هدیه پوتین 540 دلار اعلام شد. در سپتامبر همان سال پوتین بار دیگر مجموعهای از بشقاب، فنجان، سرویس چایخوری به ارزش تقریبی هزار و 84 به اوباما هدیه داد.
در سال 2014 تعداد کمی از مقامات آمریکایی شامل وندی شرمن، مارتین دمپسی، فرمانده ستاد مشترک ارتش آمریکا، از روسها هدایایی دریافت کردند. با توجه به افزایش تنشها میان مسکو- واشینگتن در سال 2015 که اغلب پیرامون موضوع اوکراین و روسیه بودند، هیچ هدیهای میان دو طرف رد و بدل نشد.
"سلمان بن عبدالعزیز،"پادشاه عربستان، رکورددار گرانترین هدیه اعطایی به اوباما را به نام خود ثبت کرده است. هدیه 522 هزار و 972 دلاری پادشاه عربستان به رئیس جمهور آمریکا شامل یک مجسمه برنزی دستساز از پیکر دو اسب، کیف گلف چرمی، کریستالهای اعلا و ... میشود.
فهرست هدایای خارجی اعطا شده به اوباما تا سال آینده در چنین روزهایی منتشر نخواهد شد.