تونسیها اظهارات مفتی سعودی علیه ایران و نیز تصمیم ریاض در خصوص جلوگیری از حضور حجاج ایرانی، یمنی و سوری در فریضه حج را محکوم کردند.
بر اساس این گزارش، تونسیها درخواست کردند شورایی برای مدیریت مناسک حج با نظارت کشورهای جهان اسلام تشکیل شود تا جلوی تکرار حوادث دردناک مانند فاجعه دردناک سال گذشته منا گرفته شود.
عبد الخالق جباهی، خبرنگار المنار در تونس، در گزارشی اعلام کرد نخستین بار نیست که مسلمانان از محرومیت دیگر مسلمانان جهان از زیارت بیتالله الحرام و ادای فریضه حج نگران هستند. پس از آنکه سوری ها و یمنی ها از حضور در مناسک حج محروم شدند نوبت ایرانیها رسید و برخورد با ایرانی ها شدیدتر بود و مفتی سعودی مسلمانان ایرانی را کافر دانست.
شیوخی از بنیاد حدیث «زیتونه» در تونس و نیز شماری از اندیشمندان تونسی اظهارات مفتی سعودی را محکوم کردند.
شیخ فرید باجی، رئیس بنیاد دارالحدیث زیتونه، گفت:« فتوای آل سعود در کافر دانستن عموم شیعیان حرفی باطل و گمراهی آشکار است. من از آنان [ سعودی ها] می پرسم اگر شیعیان کافر هستند پس چرا در دهها سال گذشته به آنها اجازه آمدن به حج داده شده بود. مسلمانان و اعراب از سیطره آل سعود بر حج و سیاست آن رنج میبرند.»
سهام بن عزوز، پژوهشگر تونسی، نیز گفت:« باید در ساختار اداره حج بازنگری شود و همه کشورهای اسلامی اتفاق نظر کنند تا یک تشکیلات واحد برای اداره این مناسک به وجود آید. معتقدم چنین کاری از ضروریات امروز است.»
مرکز مطالعات «مسارات» همایشی در شهر تونس برگزار کرده بود که در آن شماری از شیوخ و روشنفکران شرکت کرده بودند. این همایش با عنوان « مناسک حج بین باج خواهی سیاسی و مقتضیات ساختار اداری» برگزار شده بود.
شرکت کنندگان بر لزوم دور نگه داشتن حج از سیاستهای سعودی تأکید کردند.
فوزی علوی، رئیس مرکز مطالعات فلسفی و علوم انسانی «مسارات،» گفت:« به بازنگری در ساختار اداره مناسک حج دعوت شد. همچنین درخواست شد اداره حج زیر نظر بین المللی قرار گیرد تا همه ملتهای مسلمان از آن استفاده کنند.»
احمد قفراش، از فعالان سیاسی تونسی، گفت:« ما از سازمان همکاری اسلامی و از اتحادیه عرب دعوت کردیم از علمای مسلمان با جدیت بخواهند از دور نگه داشتن اماکن اسلامی و مقدس از کشمکشهای سیاسی حمایت کنند و یک شورای اسلامی با نظارت شرعی علما تشکیل شود که اداره مناسک حج را به عهده بگیرد؛ زیرا مناسک حج اوقاف اسلامی است.»
خبرنگارالمنار گفت نخستین خواسته های این همایش، تشکیل اداره مناسک حج با نظارت کشورهای اسلامی بود تا جلوی حوادث دردناک مانند فاجعه منا گرفته شود.
وی افزود: با وجود آنکه اظهارات مسئولان سعودی در پرونده حج، غیرمسئولانه و بیفکرانه است، آنچه بر این همایش غلبه داشت صدای تعقل و خرودروزی بود و شیوخ و اندیشمندان شرکت کنندگان در همایش در تونس درباره فتنهافکنی میان مسلمانان هشدار دادند.