حسین موسویان در مقالهای در المانیتور نوشت: یکی از مقامهای ارشد ایرانی اخیرا به من گفت که دفتر کنترل سرمایههای خارجی (اوفک)، مسئول اجرای رژیم تحریمها، «حتی با جدیت بیشتری به روش خود ادامه میدهد و گاه هشدارهای ناخواندهای به شرکای تجاری میفرستد». او به یک مثال درباره درخواست ایران از یک بانک آمریکای لاتین برای انتقال ۲۵ میلیون دلار جهت خرید دانه سویا اشاره کرد. بانک پاسخ داده است: «باید به اطلاع شما برسانیم که بانک ما در هیچ معاملهای که شامل ایران باشد وارد نمیشود زیرا این کشور در فهرستهای اوفک قرار دارد.
گفتنی است موضوع پابرجاماندن مشکل برقراری ارتباط ایران با بانکهای خارجی در دوره پسابرجام بارها از سوی مقامات کشورمان و همچنین مقامات سایر کشورها مورد اشاره قرار گرفته است.
نقش منفی اوفک
برای نمونه، «عباس عراقچی» معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکرهکننده هستهای در اردیبهشت ماه سال جاری در گفت و گوی تلویزیونی اظهار داشت: «روند ]برقراری روابط بانکی[ کند است. یکی از مهمترین دلایل، کارشکنیها و عدم تسهیل مناسب روابط بانکی است که باید بعد از برجام برای ایران برقرار شود و مشکلاتی که بانکهای خارجی با آن مواجهند و نگرانیهایی که دارند، تداخل تحریمهای اولیه و ثانویه و نقش وزارت خزانهداری آمریکا و اوفک که تا به حال به اعتقاد ما نقش مثبتی نبوده است».
مشکلات نقل و انتقالات مالی کماکان پابرجاست
در ماههای پایانی سال گذشته نیز «علیاکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتوگو با وبگاه «العربی الجدید» گفت: من هنوز با ارنست مونیز (وزیر انرژی آمریکا) جهت بررسی مکانیزم اجرا، در ارتباط هستم. تهران به آنچه باید، متعهد است، اما تأخیری در طرف مقابل هست که مسئولیتش هم با خودش است. هیچ مانع مشخصی وجود ندارد اما منظورم اینجا، تأخیرشان در اجرای برخی نقاط بهشکل کامل است.
صالحی در ادامه، «رفع تحریم بهموجب توافق» را از مصادیق این تأخیر برشمرد و گفت: تا الآن برخی بانکهای بزرگ اروپایی تحریمهایشان را بهطور کامل پایان ندادهاند چرا که قبلاً تعهد دادهاند که با ایران مراوده تجاری نداشته باشند. ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.
در تیرماه سال جاری نیز صالحی گفت: «چند ماه پیش بنده گفتم مسائل بانکی مقداری کند پیش میرود که خب حرف ما مقداری مطلوب واقع نشد... پیش از برجام کشورهای دیگر در انتشار مقالات دانشمندان ایرانی به دلیل تحریمها و مشکلات نقل و انتقالات مالی مقداری مشکلآفرینی میکردند؛ قرار بود پس از برجام این موضوع حل شود اما همان وضعیت کماکان پابرجاست».
پول سفارت را با قاچاق به ایران میآوریم
در این میان، اظهارات سفیر کره جنوبی در ایران نیز بسیار بااهمیت بود.
در تیرماه سال جاری، «کیم سئونگ-هو» سفیر کره جنوبی در ایران در نخستین کنفرانس بورس فاینکس ۲۰۱۶ گفت: «باید کسانی که برجام را پذیرفتند هم اکنون بانکهای خود را مجاب کنند که پولهای ایران را به این کشور انتقال دهند و مانع شدن از این موضوع اکنون غیرقانونی است. این تاسفآور است که سفارت کره جنوبی با وجود سپری شدن ۶ ماه از اجرایی شدن توافق برجام هنوز پول سفارت خود را از طریق قاچاق به ایران میآورد».
بانکها همچنان منتظر اجازه خزانهداری آمریکا
همچنین سفیر چین در تهران با تاکید بر اینکه همه محدودیتهایی که در برجام علیه ایران درج شده است، باید برداشته شود گفت: چین از برداشته شدن تحریمها و محدودیتهای مالی و انرژی علیه ایران حمایت میکند و بانکهای زیادی در دنیا برای تعامل مالی با تهران منتظر اجازه خزانهداری آمریکا هستند.
علیرغم اینکه برخی از دولتمردان، برقراری روابط بانکی را به عنوان یکی از دستاوردهای برجام معرفی میکنند، شواهد و قرائن حاکی از آن است که با وجود گذشت بیش از 6 ماه از آغاز اجرای تعهدات 1+5 ذیل برجام، مشکل برقراری روابط بانکی به دلیل عهدشکنی و سنگاندازی آمریکا همچنان پابرجاست.
در همین حال، در روزهای گذشته، «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا در اظهارنظری گستاخانه در مقر پنتاگون در آرلینگتون گفت: تحریمهای ضد ایرانی را با سختگیری اجرا میکنیم.