سفرهای استانی کلید واژهای است که محمود احمدینژاد پس از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری سال 84 آن را مطرح کرد و تعبیر یک اتفاق بزرگ و یک توبه و استغفار از جانب دستگاههای دولتی و مدیران کشور را برای آن به کار برد.
اما این سفرها و کیفیت آن همیشه مورد انتقاد جناح رقیب بود؛ آنها معتقد بودند که این سفرها صرفا حالت نمایشی و پوپولیستی دارد.
با این حال در صورتی که پیشبینی میشد سفرهای استانی با پایان دوره 8 ساله محمود احمدینژاد به پایان برسد، اما اینگونه نشد و با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری سال 92 این سفرها با کیفیتی متفاوت دنبال شد.
دولت یازدهم اعلام کرد که سفرهای آقای روحانی با سفرهای دولت نهم و دهم تفاوتهای آشکاری خواهد داشت و در قالب این سفرها تلاش بر این است تا حدود زیادی نواقص سفر استانی دولت قبل برطرف شود.
شخص رئیسجمهور و تیم دولت در گفتارهای انتخاباتیشان مخالف استقبالهای مردمی بودند و به نوعی دویدن در کنار خودروی رئیسجمهور را به دور از شان مردم ایران میدانستند، حتی برخی حامیان روحانی در ایام انتخابات ریاستجمهوری در نقد سفرهای استانی احمدینژاد گفته بودند که استقبال از احمدینژاد خودجوش نبوده و آمدن جمعیت به دلیل تعطیلی مدارس و اجبار نهادهای دولتی بوده، لذا پیشبینی میشد رئیسجمهور حداقل در این مورد تصمیم متفاوتتری بگیرد، اما هم ستادهای استقبال در استانها به راه افتاد و هم مدارس تعطیل شدند.
بخشنامه مربوط به تعطیلی برخی مدارس اصفهان برای استقبال از رئیسجمهور
بخشنامه مربوط به گرفتن تعهد از والدین دانش آموزان
سفر روحانی به خوزستان و راه افتادن جمعیت حاضر به دنبال خودروی وی
حسن روحانی برخلاف رئیس دولتهای نهم و دهم سفرهایش به خارج از پایتخت را کوتاه کرد؛ مشاوران و معاونان روحانی اصرار داشتند که نام این سفرها استانی لقب نگیرد، لذا عنوان کاروان تدبیر و امید را برای آن برگزیدند، اما تفاوت سفرهای روحانی و احمدینژاد تنها به تغییر نام محدود نمیشد، روحانی در سفرهایش تنها به مراکز استانها سفر میکرد و بسیاری از پروژهها نیز از طریق ویدئو کنفرانس افتتاح میشُد.
سفرهای روحانی به مراکز استانها شباهت دیگری نیز به سفرهای احمدینژاد دارد؛ سخنان احساسی با تن صدای بلند و هورا و تشویق جمعیت حاضر.
حضور صِرف در مرکز استانها حتی موجب انتقاد طرفداران و حامیان دولت شده بود؛ روزنامه جمهوری اسلامی- نزدیک به هاشمیرفسنجانی- در نقد سفر روحانی به استان فارس نوشته بود: استقرار تمام وقت رئیسجمهور در مرکز استان با توجه به اینکه استان فارس با 30 شهرستان بزرگترین استان کشور در زمینه تقسیمات کشوری است شاید با سفر ایشان به حداقل 3 نقطه محوری فارس، جذابیت بیشتری مییافت. بدیهی است حضور طولانی در شهر شیراز بیشتر صرف جلسات و ملاقاتهای محدودتری میشود که شور و نشاط شایسته دولت یازدهم را به وجود نمیآورد.
لباس یکدست محافظان روحانی در یکی از سفرهای استانی
به هر حال حسن روحانی در موضوع استقبال مردمی در مواردی که به احمدینژاد نقد جدی داشت دقیقاً همان راهی رفت که او پیموده بود. تلاش برای پررنگ جلوه دادن حضور مردم در خیابانها برای استقبال از رئیسجمهور؛ انتقادی است که امروزه از سوی برخی سیاسیون مطرح میشود، حتی در نخستین سفرهای استانی به همان شیوه قبل نامههای مردمی از کسانی که به استقبال رئیسجمهور میآمدند دریافت میشد، هر چند بعدها آقای شریعتمداری معاون اجرایی رئیسجمهور و مسئول مسقیم هماهنگکننده سفرهای استانی اعلام کرد که در این سفرها نامه مردمی به صورت دستی دریافت نخواهد شد، اما ما هنوز هم مشاهد میکنیم که بسیاری از مردم در این سفرها نامه به دست به استقبال روحانی میآیند تا مشکلاتشان را مستقیما به دست رئیسجمهور برسانند.
روحانی روز دوشنبه 10 اردیبهشت در آخرین سفر استانی خود به استان آذربایجان غربی رفت، سفر به این استان کمی متفاوتتر از سفرهای قبلی رئیسجمهور بود،.
حسن روحانی برخلاف چندین سفر خارج از پایتخت پیشین خود که تنها به مراکز استانها میرفت و نهایتا یک و یا دو روز این سفرها به طول میانجامید، در سفر به آذربایجان غربی علاوه بر سخنرانی در جمع مردم ارومیه در میدان مهاباد و در جمع مردم این شهر سخنرانی کرده است.
سفر اخیر رئیسجمهور به ارومیه
مسئله بعدی در انجام این سفرها موضوع محقق شدن وعدهها و طرحهایی است که رئیسجمهور در سفرها آنها را وعده میدهد، البته دولت و شخص سخنگوی دولت بارها گفتهاند که هدف از انجام این سفرها ایجاد توقع جدید و آغاز پروژهها نیست، بلکه تلاش دولت این است که پروژههای ناتمام را به اتمام برسانند و تا زمانی که این اتفاق نیافتد هیچ پروژه جدیدی در استانها آغاز نخواهد شد.
محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد در مجلس نهم درباره دستاوردهای سفر رئیسجمهور و دولت به این استان و اینکه مردم تا چه میزان از دستاوردهای سفر راضی بودند گفت: رئیسجمهور به استان تشریف آوردند و مردم از ایشان استقبال کردند، اما نمایندگان اصلا در جریان این سفر قرار نگرفتند. به هر حال ما مورد اعتماد مردم بودیم و نماینده مردم بودیم و با استان و مشکلات آنها هم بیگانه نیستیم، اما اینکه ما در جریان برنامههای ایشان قرار نگرفتیم جای تاسف داشت.
وی با طرح این مسئله که ما اساسا حتی نمیدانیم چه میزان اعتباراتی برای چه پروژههایی در این سفر به استان یزد اختصاص دادند، گفت: آنگونه که بنده از سایر همکارانم شنیدهام باید بگویم که آقای رئیسجمهور و تیم وی اساسا از هیچکدام نمایندگان مشورت و نظر نمیگیرند و تنها دستاوردهای این سفر را میتوانیم به نتایح شورای اداری استان بدانیم.
نماینده مردم استان یزد در مجلس نهم با اشاره به صحبتهای نوبخت سخنگوی دولت که گفته بود هدف، اتمام پروژههای ناتمام است، گفت: میگویند که ما نمیخواهیم قبل از آنکه پروژههای نیمهتمام به پایان برسند، به آنها میگویم پس پروژه شماره 2 انتقال آب به یزد که در دوره قبل کلنگ خورد، چرا در این سفر اعتباری برای آن تعیین نشد.
در مقابل تعدادی دیگر از نمایندگان مجلس نفس انجام این سفرها را مثبت تلقی کردند، اما در عین حال بر ضرورت برنامهریزی و کار کارسناسی بیشتر برای شناساسی نقاط آسیبپذیر استانها تاکید کردند.
ردیف | استان | زمان سفرها | مدت اقامت |
1 | خوزستان | 24 دی 92 | 4 روز |
2 | هرمزگان | 6 اسفند 92 | 3 روز |
3 | سیستان و بلوچستان | 26 فروردین 93 | 3 روز |
4 | ایلام | 17 اردیبهشت 93 | 2 روز |
5 | لرستان | 28 خرداد 93 | 2 روز |
6 | چهارمحال بختیاری | 15 مرداد 93 | 2 روز |
7 | اردبیل | 29 مرداد 93 | 2 روز |
8 | خراسان رضوی | 15 شهریور93 | 3 روز |
9 | زنجان | 30 مهر 93 | یک روز |
10 | گلستان | 11 آذر 93 | 2 روز |
11 | خراسان جنوبی | 3 دی 93 | یک روز |
12 | بوشهر | 24 دی 93 | 2 روز |
13 | اصفهان | 15 بهمن 93 | 2 روز |
14 | قم | 6 اسفند 93 | 2 روز |
15 | گیلان | 26 فرودین 94 | 2 روز |
16 | فارس | 9 اردیبهشت 94 | 2 روز |
17 | اذربایجانشرقی | 30 اردیبهشت 94 | 2 روز |
18 | خراسان شمالی | 24 خرداد 94 | 2 روز |
19 |
غرب استان تهران (شهریار-ملارد-شهرقدس) |
5 خرداد 94 | یک روز |
20 | کردستان | 4 مرداد 95 | 2 روز |
21 |
تهران (اسلامشهر-بهارستان-رباطکریم) |
15 مرداد 94 | یک روز |
22 | همدان | 3 شهریور 94 | یک روز |
23 | مازندران | 20مهر 94 | یک روز |
24 | تهران -شهرری | 2 دی | یک روز |
25 | یزد | 15 اسفند | یک روز |
26 | سمنان | 31 فوردین | یک روز |
27 | کرمان | 21 اردیبهشت | دو روز |
28 | آذربایجانغربی | 10 خرداد | دو روز |
خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، اردبیل، خراسانرضوی، زنجان، گلستان، خراسانجنوبی، بوشهر، اصفهان، قم، گیلان، فارس، آذربایجانشرقی، شهرستانهای استان تهران شامل شهریار، ملارد و قدس، خراسانشمالی، کردستان، شهرستانهای استان تهران شامل اسلامشهر، رباطکریم و بهارستان، همدان، مازندران، شهرستان ری و یزد، سمنان و کرمان و ارومیه استانهایی بوده که روحانی به همراه برخی از اعضای کابینه خود سفر کرده است.
در تحلیل کمی این سفرها؛ خوزستان تنها استانی بوده که روحانی و دولت 4 روز آنجا اقامت داشتهاند. پس از خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خراسانرضوی نیز 3 روز میزبان دولت و تیم همراه وی بودند.
رئیسجمهور به 9 استان نیز سفر یک روزه داشته که سه مورد از آن مربوط به شهرستانهای استان تهران است.
رئیسجمور تاکنون به استانهای البرز، قزوین، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد و مرکزی سفر نداشته و پیشبینی میشود تا اتمام دوره 4 ساله ریاستجمهوریاش به این استانها برود.
روحانی همچنین در طول دوران ریاستجمهوری خود دوبار در تعطیلات فرودین 95 و 93 به جزیره کیش سفر کرده است.