نشریه هیل در گزارشی به قلم "دِوین هنری" نوشت: موضوع خرید آب سنگین ایران به یکی از مباحث جنجالی این هفته در سنای آمریکا تبدیل شد. "تام کاتن،" سناتور جمهوریخواه ایالت آرکانزاس، معتقد است باید جلوی خرید آب سنگین ایران از سوی آمریکا گرفته شود. وی به دنبال تصویب قانونی است تا آمریکا را از این کار بازدارد.
موافقان توافق هستهای تاکید میکنند، خرید آب سنگین ایران به معنای آن است که توان و ظرفیت هستهای ایران کاهش خواهد یافت و نباید با ان مخالفت کرد؛ اما منتقدان دولت "باراک اوباما،" میگویند نباید بابت محصولات رآکتورهای ایران پولی به این کشور پرداخت شود. مقاله نشریه هیل به 5 نکته مهم درباره آب سنگین ایران که موجب بروز اختلاف نظر در سنای آمریکا شد، اشاره میکند:
آب سنگین چیست و برای چه مورد استفاده قرار میگیرد؟
آب سنگین واژهای است که معمولاً به اکسید هیدروژن سنگین، D۲O یا ۲H۲O اطلاق میشود. هیدروژن سنگین یا دوتریم (Deuterium)ایزوتوپی پایدار از هیدروژن است که به نسبت یک به ۶۴۰۰ از اتمهای هیدروژن در طبیعت وجود دارد. در آب سنگین (با فرمول D۲O) ایزوتوپ هیدروژن به نام دوتریم (با نماد اتمی ۲H یا D)با اکسیژن ترکیب شدهاست. خواص فیزیکی و شیمیایی آن به نوعی مشابه با آب معمولی یا همان H۲O است. از کاربردهای این آب میتوان به استفاده از آن در رآکتورهای هستهای با سوخت اورانیم، به عنوان مهارگر (Moderator) به جای گرافیت و نیز عامل انتقال گرمی رآکتور نام برد.
مشکل اصلی بر سر آب سنگین این است که قابلیت ترکیب با اورانیوم را داراست که محصول نهایی برای ساخت سلاح هستهای بکار گرفته میشود. البته آب سنگین کاربردهای غیرنظامی فراوانی نیز دارد که از آن جمله میتوان به ساخت رادیو داروها برای درمان انواع سرطان اشاره کرد.
توافق هستهای ایران درباره آب سنگین این کشور چه میگوید؟
به موجب توافقی که میان ایران و 6 قدرت جهانی (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) حاصل شد، ایران پذیرفت قلب رآکتور هستهای خود را خارج و آن را با سیمان پر کند. این اقدام با هدف ممانعت از ساخت سلاح هستهای از سوی ایران صورت گرفت. اما برای اطمینان از موفقیت این طرح، کشورهای غربی از ایران خواستند ذخایر آب سنگین خود را کاهش دهد. برای رسیدن به این هدف، آمریکا پذیرفت 32 تن از آب سنگین ایران را خریداری کند که 8.6 میلیون دلار ارزشگذاری شده است. ایران مشتریان دیگری نیز برای فروش آب سنگین خود دارد. روسیه اعلام امادگی کرده است 40 تن از آب سنگین ایران را خریداری کند.
آمریکا با آب سنگین خریداری شده چه میکند؟
وزارت انرژی آمریکا در بیانیهای اعلام کرد آب سنگین خریداری شده از ایران را به موسسات خصوصی و مراکز تحقیقاتی داخلی میفروشد. آب سنگین در فعالیتهای صنعتی کاربرد دارد و حجم اضافی خریداری شده از ایران میتواند پاسخگوی نیاز داخلی آمریکا باشد.
کنگره آمریکا درباره خرید آب سنگین از ایران چه نظری دارد؟
جمهوریخواهان کنگره کاملا با این طرح مخالف هستند و دولت اوباما را به دلیل پرداخت پول به ایران مورد انتقاد قرار میدهند. آنها معتقدند ایران ملزم به کاهش حجم آب سنگین خود است و هیچ دلیلی ندارد آمریکا تاوان فعالیت غیرقانونی ایران را پس دهد. جمهوریخواهان کنگره میگویند آمریکا نباید با خرید آب سنگین ایران، به این کشور کمک کند و نباید پول مالیاتدهندگان آمریکایی را به این کار اختصاص داد.
کاخ سفید در هفته گذشته کوچکترین توجهی به حجم گسترده انتقادات از سوی جمهوریخواهان نداشت و حتی "جاش ارنست،" دبیر رسانهای کاخ سفید، در پاسخ به انتقادات تند "کاتن" گفت: مطمئن هستم او حتی فرق میان آب گازدار و آب سنگین را هم نمیداند!
این موضوع چه تاثیری بر بودجه بخش انرژی آمریکا دارد؟
سناتور کاتن اصلاحیهای مبنی بر هزینههای تامین انرژی و آب به سنا ارائه داده است تا از خرید آب سنگین آمریکا در سال 2017 ممانعت به عمل آورد. کاخ سفید با این طرح مخالف است و دموکراتها وعده دادند حتی اگر طرح یاد شده به رای گذاشته شود، آنها با تصویب آن مخالفت خواهند کرد.
جاش ارنست ضمن رد طرح اصلاحیه تام کاتن گفت: سخنان کاتن و دیگر جمهوریخواهان تلاشی است در جهت تضعیف توافق هستهای. این افراد با هر اقدامی که ایران را از ساخت سلاح هستهای دور کند، مخالفت میکنند. نکته مهم اینجاست که حتی اگر شما حامی توافق هستهای نیستید، باید از خارج شدن آب سنگین از ایران استقبال کنید. وجود چنین موادی در ایران میتواند به ساخت پلوتونیم که بخش اصلی بمب اتم است، منتهی شود.