کشف اهداف هوایی یکی از نکات اولیه و در عین حال کلیدی در بحث دفاع هوایی در جهان به شمار می آید. امروزه این اهداف طیف وسعیی از اشیاء پرنده مثل هواپیماهای رزمی، موشک های کروز، پهپادها و بالگردها را که عمدتا از خواص رادارگریزی بهره می برند را شامل می شود.
انواع و اقسام رادارها و سامانه های کشف و شنود در مدل های زمین پایه، دریاپایه و هواپایه این وظیفه را بر عهده دارند. حالت های کشف و شناسایی این سامانه ها نیز متفاوت بوده و به دو دسته فعال و غیر فعال تقسیم می شود. در یک تعریف به زبان ساده، سامانه های کشف فعال با ارسال سیگنال و دریافت بازتاب حاصل از برخورد آنها به اهداف مورد نظر آنها را کشف کرده و سامانه های غیرفعال با دریافت انواع امواج ساطع شده از اهداف مختلف، مکان آنها را کشف می کنند.
Avtobaza-M کاشف جدیدی که به پدافند ایران اضافه شد
در جریان رژه روز ارتش در جوار حرم امام(ره) در تهران، از یک سامانه جدید که تا به امروز خبری از حضور آن در ایران منتشر نشده بود رونمایی شد. سامانه Avtobaza-M ساخت روسیه یکی از جدیدترین سامانه های کشف اهداف هوایی و دریایی در جهان محسوب می شود که وارد خدمت پدافند هوایی کشور شده است.
سامانه Avtobaza-M در روسیه
سامانه Avtobaza-M در رژه 29 فروردین
این سامانه به صورت معمول شامل 5 خودرو مختلف است که در فاصله 20 الی 30 کیلومتری از یکدیگر قرار گرفته و به عملیات می پردازند و با توجه به اینکه اطلاعات اندک و معدودی درباره شیوه کار و اجزا این سامانه تاکنون منتشر شده، از جمله سامانه های مرموز و خاص برای شناسایی جنگنده های آمریکایی محسوب می شود.
یکی از نکاتی که سازندگان این سیستم درباره آن اعلام کردند توانایی Avtobaza-M در کشف و رهگیری رادارهای با احتمال پایین رهگیری "LPI" به حساب می آید. این رادارها معمولا با توان 500 مگاهرتز فعالیت کرده و در یک فرکانس بیش از 2 ثانیه فعال نیستند و به همین دلیل کشف و رهگیری آنها بسیار مشکل است.
هواپیماهای اف 18 در سری سوپر هورنت و همچنین هواپیمای پنهانکار اف 22 رپتور و همچنین رادار بمب افکن پنهانکار B-2 از جمله هواپیماهایی محسوب می شوند که از رادارهایی با توان LPI بهره می برند. این سامانه اولین بار در جریان نمایشگاه هوایی ماکس 2013 در روسیه به نمایش درآمده و تقریبا می توان آن را یکی از جدیدترین و در عین حال پیشرفته ترین سامانه های کشف و شناسایی حال حاضر در دنیا به حساب آورد.
اگرچه این سامانه مهم و مدرن جزء اجزای استاندارد پدافند موشکی اس 300 محسوب نمی شود اما با توجه به قابلیت شبکه شدن با این سامانه یا برخی دیگر از اجزاء شبکه یکپارچه پدافندی کشورمان، می تواند نقش مهمی در ارتقاء این بخش ایفا کند که جدای از اهمیت اس 300، این سامانه را نیز می توان به طور مستقل مورد توجه و بررسی قرار داد.
