خریدهای نظامی ایران از روسیه شامل چیست؟

«واشنگتن» در مورد خرید جنگنده نوشت: «رسانه‌های ایرانی از خرید جنگنده «سوخو ۳۰-اس‌ام‌ای» روسی توسط ایران با این فرض که روس‌ها می‌توانند جامعه بین‌المللی و سازمان ملل را متقاعد کنند، خبر داده‌اند. تعدادی از این جنگنده‌ها آماده بوده و بخش دیگر به صورت قطعات در اختیار ایران قرار می‌گیرد تا در شرکت‌های هوایی نزدیک اصفهان، مونتاژ شوند».

این اندیشکده افزود: «جزییات دقیق خریدهای نظامی ایران هنوز مشخص نیست. اما سوخو ۳۰ دو صندلی، توانایی حمل سلاح‌های “هوا به هوا” و “هوا به سطح” را دارد. این موشک‌های سوخو شامل موشک R-77 است که همانند همتای آمریکایی خود AMRAAM دارای برد ۹۰ کیلومتر و موشک ضد ناو «یاخونت» که دارای برد ۳۰۰ کیلومتر است، می‌شوند. باید دید که جنگنده‌های سوخو به همراه تجهیزات رادار الکترونیکی و موتور  AL-31F که به همراه این جنگنده‌ها به مشتریان پیشنهاد می‌شود، به ایران تحویل می‌گردد؟ اما هر چه که باشد، برخی از این جنگنده‌ها در ایران مونتاژ می‌شوند و سپس در اختیار ۶ پایگاه هوایی در سرتاسر کشور قرار می‌گیرند تا بدین طریق ضمن تقویت قدرت هوایی ایران، توانایی حملات دوربرد چندمنظوره تا برد ۵ هزار کیلومتر ضمن امکان سوخت‌گیری هوایی تامین گردد».

اندیشکده آمریکایی ادامه داد: «ایران در نظر دارد تا چند فروند هواپیمای آموزشی «یاک ۱۳۰» از روسیه خریداری نماید. یاک ۱۳۰، توانایی حمل موشک و راکت و استفاده در عملیات‌ها ضدشورش را دارد. هم‌اکنون، جنگنده‌های ایرانی دیگر تقریبا از رده خارج‌اند و با اینکه چندین مرتبه مورد بروزرسانی قرار گرفتند و اصرار زیادی بر حفظ آنهاست، اما قویا نیاز به جایگزین مناسب دارند».

اندیشکده واشنگتن در ادامه نوشته است: «گرچه مشخص نیست که چه قراردادهایی در طی دیدار دهقان از روسیه امضاء شد اما طبق گزارش رسانه‌ها می‌توان پی برد که صحبت از پیشنهاد تولید مشترک بالگردهای «کاموف» از سوی وزیر دفاع ایران مطرح شده است. ایران، قویا به موتورهای مدرن برای بکارگیری بر روی جنگنده‌های بومی خود نیاز دارد. بیشتر برنامه‌های پژوهش و توسعه ایران که از آن دست می‌توان به شراکت با اوکراین بر سر آنتونوف ۱۴۰ و یا شراکت با روسیه بر سر پروژه “شفق” اشاره کرد، به دلیل ضعف شدید مدیریت و تغییر مداوم اولویت‌ها به سر منزل مقصود نرسید».

موسسه آمریکایی افزود: «ایران پیش از این اعلام کرده بود که به زودی ۱۰۰ فروند ابرجنگنده‌‌ «سوخو اس‌اس‌جی» از «شرکت هوایی روسیه» (UAC) می‌خرد. روسیه، از موافقت خود با فروش جنگنده‌ها به ایران، به عنوان ابزار فروش هواپیماهای مسافربری کوچک نامرغوب خود بهره می‌برد که البته در رقابت با همتایان غربی خود در شمار نمی‌آید. به هر حال، اکنون شرکت “یو‌اچ‌سی” در حال تلاش برای جلب رضایت تولید‌کنندگان غربی قطعات خود برای تحویل جنگنده‌های مورد درخواست ایران است».

سامانه اس‌۳۰۰

اندیشکده واشنگتن در گزارش خود نوشت: «هم‌اکنون مسکو آماده ارسال ۵ دستگاه سامانه «اس‌۳۰۰ مدل پی‌ام‌یو ۲» به ایران است. این سامانه دارای موشک‌های دوربرد سطح به هوا که قابلیت ردگیری ۱۰۰ هدف به‌طور هم‌زمان و درگیری با ۶ هدف تا برد ۲۰۰ کیلومتر را دارند. مضاف اینکه، رادارهای دارای آرایه فازی «۹۶‌ال‌۶» و «۹۶‌ال‌۶‌ای»، به این موشک‌ها قابلیت ۱۰۰ کیلومتر برد کشف اضافی را می‌بخشند که برای جنگ‌های نامتقارن به سبک ایرانی، بسیار مناسب است».

این اندیشکده ادامه داد: «اگرچه ایرانی‌ها علاقه شدیدی به خرید سامانه «اس ۴۰۰ مدل تریومف» نشان داده‌اند، اما روس‌ها به دلیل انبار مازاد تولیدات قبلی، بیشتر ترجیح می‌دهند همان اس‌۳۰۰ را در اختیار ایران قرار دهند. ساخت اس‌۳۰۰ در سال ۲۰۱۱ متوقف شد و اس‌۴۰۰ جایگزین آن گردید. به هر حال، روسیه ترجیح می‌دهد که تا زمانی که سفارشات داخلی‌اش صورت نپذیرد، فروش خارجی اس‌۴۰۰ را در حال معلق نگاه دارد.  اس‌۳۰۰ قابلیت ردگیری در اندازه‌های اس‌۴۰۰ را ندارد و در کشف اهداف مخفی و مقابله با اقدامات متقابل الکترونیکی ضعیف‌تر است. اگرچه قادر است که یک موشک «۴۶ان۶ای۲» که دارای برد ۳۸۰ کیلومتر است را حمایت کند. در حال حاضر، اس‌۳۰۰ به‌طور موقت قادر است که نهایتا ۲۵۰ کیلومتر از اهداف را تحت نظر داشته باشد».

خرید تانک

اندیشکده آمریکایی در مورد خرید تانک از روسیه نوشت: «ایران در حال نهایی کردن قرارداد خرید تانک‌ جنگی نوین «تی‌۹۰ اس» از روسیه است. در اوایل دهه ۱۹۹۰ بود که ایران تعداد زیادی از تانک‌های «تی‌۷۲ اس» روسی و اروپای شرقی را خرید و سپس طی پروژه‌های پژوهش و توسعه، این تانک را به تی ۷۲ بومی خود که نام ذوالفقار را بر آن نهاد، تبدیل کرد. حتی نسل سوم ذوالفقار که شباهت بسیاری به «ام‌۱‌ای‌۱ آبرامز» آمریکایی دارد، هنوز وارد فاز عملیاتی نشده و همکاری با روسیه می‌تواند این مهم و دیگر پروژه‌ها را محقق نماید».

تی‌۹۰ اس

همکاری فضایی

«واشنگتن» در مورد همکاری فضایی ایران و روسیه آورد: «اگرچه ایران در طی سال‌های اخیر تلاش‌هایی در زمینه هوا و فضا داشت، اما هنوز در بسیاری از زمینه‌ها اعم از گسترش پرتابگر‌ها دچار ضعف است. لذا، حضور فضایی روسیه در ایران، دولت‌مردان ایرانی را بسیار خوشنود می‌سازد. در ماه نوامبر بود که وزارت دفاع ایران موفق به کسب رضایت حسن روحانی برای انجام چند پروژه جدید که نیاز به کمک خارجی دارد، شد. این پروژه‌ها شامل این موارد هستند: تکمیل ایستگاه فضایی سمنان؛ توسعه کامل ماهواره‌بر سیمرغ (که توانایی قرار دادن ماهواره ۱۰۰ کیلوگرمی تا ۵۰۰ کیلومتر مدار زمین را داراست)؛ و ساخت ماهواره‌ای برای مشاهده زمین. در حال حاضر، بهترین موارد برای تحقق این امور روس‌ها و چینی‌ها هستند که جذب نیروی انسانی، آموزش، و انتقال تکنولوژی را می‌طلبد.

نتیجه‌‌گیری

در پی توافق هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ و در بحبوحه بحران سوریه، روابط ایران و روسیه به شدت نزدیک شده و اینکه نیروهای این دو کشور در کنار هم در سوریه می‌جنگند، اتفاق عجیبی نیست. بنابراین، باید منتظر گسترش روابط نظامی بین این دو و ظهور سطوح جدیدی از همکاری در حوزه‌های دیگر بین این دو باشیم. این روابط، پیش از این در فضای غبارآلودی به سر می‌برد که معمولا با مذاکرات طولانی و امضای اسناد تفاهمی همراه بود که عمدتا به دلیل فشار خارجی راه به جایی نمی‌برد. تحقق هر کدام از توافقات فوق‌الذکر نشانه این است که چیزهایی در حال تغییر هستند.