پس از توافق هسته‌ای ایران با گروه (1+5) و اجرایی شدن برجام رئیس جمهور کشورمان در اولین تور اروپایی خود با هدف افزایش مراودات اقتصادی که برخی وزرا و هیاتی 120 نفره اقتصادی وی را همراهی می‌کردند به ایتالیا و فرانسه رهسپار شد.
در این راستا دیدار با مسئولین برخی شرکت‌ها از برنامه هایی بود که در این سفر 4 روزه گنجانده شد، که از جمله آنها کمپانی نفتی "توتال" فرانسه است که با صنعت نفت ایران بسیار آشناست و پس از توافق هسته‌ای ایران نیز بارها علاقمندی‌اش را برای حضور مجدد در پروژه‌های نفتی ایران ابراز کرده است.
با گریزی به فعالیت شرکت توتال در ایران نشان داد که این شرکت 61 سال پیش و در زمان قرارداد بین دولت ایران و کنسرسیومی از شرکتهای بین‌المللی نفتی (شرکتهای انگلیسی، آمریکایی، هلندی و فرانسوی)، در ایران حضور داشته است و به این ترتیب موجبات حضور این شرکت 92 ساله که در ردیف 6 کمپانی بزرگ نفتی جهان و به عنوان سوپر میجر محسوب می‌شود، در نفت ایران فراهم می‌شود.
در همین راستا "پویان" رئیس شرکت نفتی توتال فرانسه اعلام کرده که توتال شرکتی است که سال‌ها در ایران فعالیت داشته و امروز با لغو تحریم‌ها، زمینه‌های خوبی برای فعالیت این شرکت در بخش‌های مختلف انرژی مهیا شده و آمادگی کامل داریم در این عرصه‌ها با ایران همکاری کنیم، وی در ماه نوامبر سال 2015 میلادی نیز اعلام کرده بود که این شرکت فرصت‌های سرمایه‌گذاری در گاز، نفت، پتروشیمی و پخش را در ایران، زیر نظر دارد.
پیشینه حضور شرکتهای نفتی فرانسوی در صنعت نفت ایران
به گزارش باشگاه خبرنگاران این شرکت در واقع در طرح‌های توسعه میدان 2 و 3 پارس جنوبی، توسعه میدان نفتی "درود" و چند طرح توسعه بالا و پایین دستی دیگر و در راس آنها در طرح توسعه فاز 11 میدان مشترک گازی پارس جنوبی مشارکت کرد که اجرایی نشدن برنامه ها در فاز 11 پارس جنوبی نمره منفی کارنامه حضور این شرکت در پروژه های نفتی ایران به شمار می رود، اواخر سال 2000 میلادی شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه برای توسعه بخش بالادستی فاز 11 پارس جنوبی و ساخت یک کارخانه حدود 10 میلیون تنی تولید LNG به توافق رسیدند و تفاهم‌نامه‌ای بین دوطرف به امضا رسید.
پس از امضای این تفاهم‌نامه، شرکت پتروناس مالزی هم برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی اعلام آمادگی کرد و با توافقی سه‌جانبه شرکت ملی نفت ایران 50 درصد، شرکت توتال فرانسه 40 درصد و پتروناس مالزی 10 درصد از سهام توسعه بخش بالادستی و پایین دستی را به عهده گرفتند، پس از اخراج شرکت توتال و کش و قوس‌های متعددی بر سر انتخاب پیمانکار، شرکت چینی CNPC و شرکتهای داخلی به این پروژه رفت و آمد کردند که البته شرکت چینی نیز کوچکترین اقدامی برای اجرای قرارداد صورت نداد.
شرکت ملی نفت ایران نیز 50 ماه بعد قرارداد با چینی‌ها را فسخ کرد، و امروز خبرها حکایت از تمایل شرکتهای فرانسوی برای حضور در ایران دارند و به نظر می‌رسد که شرکت نفتی توتال برای بدست گرفتن دوباره توسعه فاز 11 پارس جنوبی نقشه‌هایی در سر می‌پروراند.
در همین راستا، «استفان میشل» مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای توتال فرانسه در کنفرانسی که اخیرا در تهران برگزار شد با اشاره به آمادگی این شرکت فرانسوی به منظور بازگشت به صنعت نفت ایران، اظهار داشت: توتال آماده تامین فاینانس، اجرای طرح‌های کاهش هزینه تولید نفت و فناوری‌های مورد نیاز صنعت نفت و گاز ایران است.
ناگفته نماند که در سال جاری دور جدید مذاکرات نفتی ایران با مدیران 26 شرکت فرانسوی فعال در صنایع نفت، گاز و انرژی در تهران انجام شد، بر این اساس هیاتی 40 نفره متشکل از 26 شرکت بزرگ نفت، گاز و انرژی فرانسه در تهران با مدیران و مقامات برخی از شرکتهای نفتی ایران دیدار و گفتگو کردند که پیر فابیانی مدیرعامل اسبق شرکت توتال فرانسه سرپرستی هیات نفتی فرانسوی‌ها در تهران را برعهده دارد، اعضای این هیات فرانسوی در بخش‌های مختلف پیمانکاری، مهندسی و ساخت تجهیزات صنعت نفت فعال هستند که مهمترین محور این مذاکرات نفتی، برقراری تعاملات، همکاری‌های دوجانبه و حضور در صنعت نفت ایران بوده است.
سرپرست هیات نفتی فرانسوی و مدیرعامل اسبق شرکت توتال همکاری شرکتهای نفتی ایران و فرانسه را نقطه عطفی برای دو کشور اعلام کرد و گفت: شرکتهای فرانسوی می‌توانند با شرکتهای توانمند صنعت نفت ایران همچون شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت ایران (اویک) همکاری‌های مشترکی داشته باشند.
در حاشیه سفر این هیات فرانسوی نیز دیدار و گفتگوهایی بین بهزاد محمدی مدیرعامل شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت ایران (اویک) و "اریک لامبرلی" مدیر توسعه بازار شرکت تکنیپ فرانسه انجام شده است، در بین شرکتهای حاضر در این هیات نفتی مدیران ارشد شرکتهای صاحب اعتبار نفتی فرانسه همچون تکنیپ، CGG، Air Liquid، Doris، IFP، Subsea و ... حضور داشتند.
امروز با توجه به نقش و جایگاه منطقه‌ای ایران و جایگاه اتحادیه اروپا در نظام بین‌الملل ضرورت‌های متقابلی برای برقراری یک رابطه مناسب و همه جانبه میان این دو کشور به وجود آمده است. اروپا به دنبال ایجاد نظامی چندجانبه گرا در جهان است و لذا جایگاه ژئواستراتژیک ایران و نفوذ سیاسی و فرهنگی در منطقه و منابع گسترده انرژی،ایجاد کننده روابط مثبت طرفین در آینده است. موقعیت جغرافیایی ایران و اهمیت اقتصادی این کشور در دو بعد دسترسی به بازارهای داخلی و همچنین تامین انرژی برای اروپا، نقش آن در تامین امنیت خلیج فارس، اهمیت ایران در روند صلح خاورمیانه و نفوذ سیاسی‌اش در منطقه و نقش مهم ایران در برقراری صلح و ثبات در افغانستان و عراق، نفوذ قابل توجه در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز از جمله مولفه های مهمی هستند که جایگاه ایران را نزد اتحادیه اروپا ارتقاء می‌دهند.
در واقع ایران و فرانسه دو کشوری هستند که هریک از پشتوانه تاریخی و فرهنگی غنی برخوردار هستند و در منطقه خود از نفوذ و بازیگری قابل توجهی برخوردارند. فرانسه بدون در نظر گرفتن نقش ایران امکان در پیش گرفتن یک سیاست مؤثر در قبال منطقه خاورمیانه را پیدا نخواهد کرد و ایران نیز درصورتی که بخواهد با اتحادیه اروپا تعامل سازنده داشته باشد، نمی‌تواند نقش فرانسه را نادیده بگیرد، نکته مهمی که نباید در انعقاد قرارداد با شرکتهای بزرگ نفتی جهان از آن غافل شد توجه همزمان به رابطه با شرکتهای بزرگ خصوصی نفتی است تا در صورت اخلال احتمالی، دیپلماسی عمومی نفتی وزارت نفت بتواند خلاء دیپلماسی رسمی را پر کند نکته‌ای که متاسفانه در دولت‌های پیشین مغفول مانده بود.
بر این اساس امروز باید دید که چشم‌انداز بازگشت توتال به صنعت نفت ایران چگونه است آیا این کمپانی می‌تواند در میدان رقابت با دیگر اروپاییان و البته آسیایی‌ها فرصت حضور در ایران را از آن خود کند؟
