روزنامه گاردین در اقدامی کم‌سابقه مجموعه گزارش تصویری پدرام خسرونژاد از آئین برده‌داری در دربار قاجار را منتشر کرد. پدرام خسرونژاد، از محققان دانشگاه اوکلاهمای آمریکا، در کارهای تحقیقاتی خود به این مجموعه دست یافته است.
از آنجا که تحقیق و مطالعه جدی در ایران حول موضوع برده‌های قاره سیاه در دربار قاجار صورت نگرفته است، کار خسرونژاد به طور جدی مورد توجه روزنامه انگلیسی قرار گرفته است.
گاردین در شرحی که برای گزارش تصویری خسرونژاد نوشته، تاکید می‌کند که این محقق ایرانی بخشی از یافته‌هایش را از طریق مصاحبه با چهره‌های مطلع از تاریخ گذشته ایران به دست آورده است.
در این راستا، خسرونژاد با بارونس هاله افشار در انگلیس که اصالت ایرانی دارد و در دهه‌های 1950 و 1960 خدمتکاران آفریقایی داشت مصاحبه کرده است.
بر پایه این گزارش، برده‌های آفریقایی در دوره قاجار به عنوان نوکر، کلفت، بادیگارد، سرباز و ملوان در خلیج فارس به کار گرفته می‌شدند. روال جذب و بکارگیری برده‌ها به این صورت بوده که ابتدا آنها از فیلتر تشکیلات دربار عبور می‌کردند و شماری برای انجام کارهای مورد نیاز در دیوان حکومتی گمارده می‌شدند و شماری دیگر در خانه اشراف ایرانی خدمات مختلف اعم از کلفتی یا نوکری یا بادیگاردی و ... را به انجام می‌رساندند. در این چرخه، زنان برده به عنوان کلفت برای زنان اشرافی فعالیت می‌کردند و شماری دیگر تحت عنوان نوکر برای مردان دیوان و دربار خدمتگزاری می‌کردند.
گاردین در پایان گزارش خود این نوید را به مخاطبان حوزه تاریخ داده است که در آینده نزدیک نمایشگاه‌هایی با هدف معرفی این بخش از ناگفته‌های تاریخ ایران برپا خواهد شد که در آن قرار است خسرونژاد نیز 400 عکس جمع‌آوری شده در این عرصه را عرضه کند. این روزنامه در عین حال به تخصص محقق ایرانی هم اشاره می‌کند و با این یادآوری که تحقیقات خسرونژاد عمدتاً حول بررسی عکس‌های تاریخی است، تصریح می‌کند: خسرونژاد اساساً روی لباس و پوشش مردم برخی مناطق ایران کار می‌کرده که نظرش به مسائل برده‌ها جلب شده است.
