حجت الاسلام حسن روحانی، رئیس جمهوری، لایحه تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را برای طی تشریفات قانونی به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد.
از مهمترین دلایل ارایه لایحه مذکور به مجلس شورای اسلامی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱-صرفه جویی و کاهش تصدی گری دولت از طریق توسعه مشارکت عمومی
۲-اصل ضرورت مشارکت‌بخش غیردولتی و ایجاد انگیزه به منظور ورود علاقمندان به امر تعلیم و تربیت
۳-بهره‌مندی از خلاقیت‌ها و توانمندی افراد متعهد و علاقه‌مند در امر آموزش و پرورش
۴- ایجاد رقابت هدفمند در جهت بالا بردن کیفیت آموزشی میان مدارس
۵-حفظ دستاوردهای مدارس و مراکز غیردولتی
۶-خلق فرصت‌های برای مشارکت مردم در سرمایه گذاری در آموزش و پرورش
۷-ایجاد امنیت سرمایه گذاری در بخش غیردولتی برای موسسان
۸-پر کردن خلا ناشی از اتمام مدت زمان اجرای آزمایشی قانون مذکور
۹-بهره مندی از ظرفیت های آموزشگاه های آزاد در جهت امر آموزش و پرورش
۱۰-استیفای حقوق دولت و پر رنگ شدن نقش نظارتی و حاکمیتی دولت یا توسعه مشارکت مردم و خانواده ها
۱۱-قوی تر کردن اصل حاکمیت آموزش و پرورش و توسعه برنامه های بنیادی آموزش و پرورشی
۱۲-ایجاد انگیزه ورود سرمایه گذاران در بخش فرهنگی با استفاده از تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی
۱۳-ایجاد فرصت‌های شغلی و بهره‌مندی از ظرفیت نیروهای آزاد تحصیل کرده جامعه
۱۴-ایجاد رقابت سالم علمی و حق انتخاب به خانواده ها جهت تحصیل دانش آموزان
۱۵-صرفه جویی و کاهش بار مالی دولت ازطریق مشارکت عمومی
در مقدمه توجیهی این لایحه آمده است:
نظر به ضرورت مشارکت بخش غیردولتی در امر تعلیم و تربیت و به منظور صرفه جویی مالی و کاهش تصدی گری دولت در این زمینه و ایجاد رقابت هدفمند در جهت ارتقای کیفیت آموزشی مدارس و توسعه برنامه های بنیادی آموزش و پرورش از طریق تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزش و پرورش غیردولتی و لزوم قانون مندسازی نحوه تأمین مالی و نظارت بر آنها و با توجه به اتمام مهلت اجرای آزمایشی قانون تأسیس و اداره مدارس، مراکز آموزشی و مراکز پرورش غیردولتی و اصلاحات بعدی آن و برای اجتناب از خلأ قانونی، لایحه زیر برای طی تشریفات قانونی تقدیم می شود:
«لایحه تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی»
ماده ۱- به منظور توسعه مشارکت مردم در آموزش و پرورش و حمایت از سرمایه‌گذاری در ایجاد و ادارة مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعة مشارکت های مردمی وابسته به وزارت آموزش و پرورش تأسیس می گردد. رئیس این سازمان،
معاون وزیر و رییس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی است.
تبصره - اصلاح اساسنامة سازمان یادشده ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیئت وزیران می رسد.
ماده ۲- مدرسه، مرکز پرورشی و مرکز آموزشی غیردولتی طبق تعاریف زیر توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی (مؤسسات آموزشی- شرکت تعاونی آموزشی) یا مشارکت آنها با دولت، مطابق اهداف، ضوابط و دستورالعمل های عمومی وزارت آموزش و پرورش در داخل یا خارج از کشور تحت نظارت وزارت مذکور براساس این قانون تأسیس و اداره می شود:
الف - مدرسه: واحد آموزشی و پرورشی که آموزش های رسمی را از دوره پیش دبستان تا پایان دوره متوسطه ارائه می نماید.
تبصره- واحدهای آموزشی که بر اساس برنامه های مصوب وزارت آموزش و پرورش برای آموزش تمام وقت یا بخشی از موضوعات درسی دوره های تحصیلی به صورت حضوری، نیمه حضوری و غیرحضوری و با ارایه مدرک تحصیلی فعالیت می نمایند، مشمول تعریف فوق می باشند.
ب - مرکز پرورشی: واحدی که در زمینة امور پرورشی و تربیت بدنی فعالیت می‌نماید، از قبیل کانون فرهنگی، تربیتی و ورزشی، اردوگاه دانش‌آموزی و مرکز مشاوره.
پ- مرکز آموزشی: واحدی که به منظور افزایش توان علمی و تخصصی و یا کسب مهارت های فنی و حرفه ای بدون ارایه مدرک تحصیلی رسمی فعالیت می نماید، از قبیل آموزشگاه علمی آزاد، آموزشگاه زبان خارجی، آموزشگاه فنی- حرفه ای و کار دانش.
تبصره - تنها مرجع صدور مجوز فعالیت آموزشگاه علمی آزاد و آموزشگاه زبان خارجی، جهت آموزش افراد زیر بیست سال و مرکز آموزش پیش دبستانی برای کودکان چهار و پنج ساله، وزارت آموزش و پرورش است.
ماده ۳- به منظور برنامه ریزی، ساماندهی و نظارت بر اجرای این قانون، شوراهای مرکزی و استانی و در صورت لزوم، شهرستانی و منطقه ای نظارت بر مدارس و مراکز آموزشی یا پرورشی غیردولتی تشکیل می شود.
ماده ۴- ترکیب شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی به شرح زیر است:
الف- وزیر آموزش و پرورش (رئیس شورا)
ب- معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی (نایب رئیس)
پ- مسئول مدارس و مراکز غیردولتی سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی (دبیر شورا)
ت- مدیر کل حقوقی وزارت آموزش و پرورش
ث- نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
ج- نماینده انجمن اولیا و مربیان مدارس غیردولتی به انتخاب انجمن اولیا و مربیان مرکزی
چ- دو نماینده از مؤسسان مدارس غیردولتی و نماینده موسسان مراکز غیر دولتی به پیشنهاد شورای هماهنگی موسسان کشوری و تصویب شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی
تبصره ۱- جلسات شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی با حضور حداقل دو سوم اعضای شورا رسمیت می یابد و تصمیمات آن با اکثریت آرای حاضران معتبر خواهد بود.
تبصره ۲- درصورتی که شورای هماهنگی موسسان کشوری تشکیل نشده باشد، وزیر آموزش و پرورش نمایندگان مذکور در بند (چ) را معرفی می کند.
ماده ۵- وظایف و اختیارات شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی عبارت است از:
الف- تهیه و تصویب دستورالعمل های مورد نیاز جهت اجرای این قانون در چارچوب سیاست ها و مقررات وزارت آموزش و پرورش
ب- تایید صلاحیت متقاضیان تأسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی پس از استعلام از مراجع قانونی ذی ربط
پ- صدور مجوز تاسیس مدرسه یا مرکز غیردولتی داخل و خارج از کشور
ت- نظارت بر عملکرد مدارس و مراکز غیردولتی داخل و خارج از کشور و شوراهای نظارت استان، شهرستان و منطقه
ث- تهیه و تدوین "الگوی تعیین شهریه" مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی
ج- تجدید نظر در آرا و تصمیمات شوراهای نظارت استان طبق این قانون
چ- تهیه و تصویب دستورالعمل نحوه تشکیل شورای هماهنگی مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی
تبصره ۱- شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی می تواند در صورت ضرورت کارگروه های تخصصی و فنی را با حضور کارشناسان متخصص، صاحب نظران مجرب و مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی تشکیل دهد. احکام اعضای کارگروه ها توسط رییس سازمان صادر می شود.
تبصره ۲- کلیه مصوبات شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی پس از تأیید وزیر آموزش و پرورش قابل اجرا است.
تبصره ۳- شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی موظف است دستورالعمل نظارت بر عملکرد آموزشی و پرورشی مدارس و مراکز غیردولتی داخل و خارج کشور را ظرف شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون تهیه و تصویب نماید.
تبصره ۴- شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی می تواند بخشی از وظایف و اختیارات خود را به شورای نظارت استان، شهرستان و منطقه تفویض نماید.
ماده ۶ - شورای نظارت در استان ها به ریاست مدیر کل آموزش و پرورش استان و در صورت لزوم در سطح شهرستان ها و مناطق به ریاست مدیر آموزش و پرورش با ترکیب نمایندگان متناظرشورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی تشکیل می شود. در صورت اعتراض به تصمیمات این شوراها موضوع به شورای بالاتر ارجاع می گردد.
ماده ۷ - احکام اعضای شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی و رییس شورای نظارت استان توسط وزیر آموزش و پرورش صادر می شود و احکام سایر اعضای شورای نظارت استان و شوراهای شهرستان و منطقه توسط رییس سازمان صادر می شود. اعضای حقیقی شوراهای نظارت به مدت چهار سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده ۸ - متقاضیان تأسیس مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی باید واجد شرایط زیر باشند:
الف- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب- اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام و برخورداری از حسن شهرت
پ- التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه
ت- نداشتن وابستگی به رژیم گذشته یا گروه های منحرف و غیرقانونی
ث- نداشتن پیشینه کیفری مؤثر
ج - حداقل مدرک کارشناسی و یا معادل آن
چ- حداقل سی سال سن
ح - تأهل برای مردان
تبصره ۱- در صورتی که مؤسس یا مؤسسان شخص یا اشخاص حقوقی باشند فرد یا افرادی که به عنوان نماینده ایشان معرفی می شوند باید دارای شرایط مندرج در این ماده باشند.
تبصره ۲- مؤسسان مدارس اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باید ضمن اعتقاد و التزام عملی به مبانی دینی خود، متجاهر به نقض احکام اسلامی در انظار عمومی نباشند و توسط مراجع رسمی مذهبی آنان که تابع و مقیم ایران هستند یا نمایندگان مورد تأیید ایشان به وزارت آموزش و پرورش معرفی شوند. این مدارس فقط مجاز به ثبت نام از دانش آموزان اقلیت دینی هستند.
ماده ۹ - وظایف مؤسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی به شرح زیر است:
الف - اخذ مجوز رسمی از وزارت آموزش و پرورش جهت تأسیس مدرسه یا مرکز
ب- تضمین منابع مالی لازم جهت تامین هزینه های مدرسه یا مرکز، حداقل برای یک سال
پ - تأمین منابع انسانی، فضا و امکانات مورد نیاز طبق ضوابط وزارت آموزش و پرورش
ت - تنظیم بودجه و اداره امور مالی مدرسه یا مرکز
ث - پیشنهاد دو فرد واجد شرایط برای مدیریت مدرسه یا مرکز به آموزش و پرورش
ج - نظارت بر امور آموزشی، پرورشی، اداری و مالی مدارس و مراکز تحت پوشش و پاسخگویی به مراجع ذی ربط
تبصره ۱- وزارت آموزش و پرورش مجاز است از هر متقاضی تأسیس مدرسه یا مرکز موضوع این قانون، تا دو میلیون (۰۰۰ ر ۰۰۰ ر ۲) ریال که بنا به گستردگی مدرسه و مرکز در آیین نامه این قانون معین می گردد، دریافت و به حساب درآمدهای اختصاصی - ملی واریز نماید. معادل وجوه واریزی از محل اعتبار درآمد اختصاصی مربوط، در اختیار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی قرار می گیرد تا برای بررسی تقاضاهای تأسیس هزینه شود. مجوز تأسیس صادر شده حداکثر دو سال اعتبار دارد.
تبصره ۲- وزارت آموزش و پرورش مجاز است متناسب با عواملی از قبیل کاهش هزینه های دولتی ناشی از اصلاح ساختار اداری و کاهش نیروی انسانی و نرخ تورم، هر سه سال یک بار نسبت به کاهش یا افزایش مبالغ ریالی دریافتی اقدام و ابلاغ نماید.
ماده ۱۰- بانک های کشور موظفند طبق قانون عملیات بانکی بدون ربا با معرفی وزارت آموزش و پرورش از سی و پنج درصد (۳۵%) تا پنجاه درصد (۵۰%) از نیاز مالی مؤسسان مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را که از کارکنان دولت می باشند جهت تهیه و یا توسعه فضای آموزشی و پرورشی و تأمین تجهیزات و امکانات مورد نیاز به صورت وام قرض الحسنه و برای سایر اشخاص از دیگر منابع اعتبارات بانکی تأمین نمایند.
تبصره ۱- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است ظرف دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون دستورالعمل اجرایی این ماده را تدوین و به بانک ها ابلاغ نماید.
تبصره ۲- گزارش نحوه اجرای موضوع این ماده به صورت سالانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت آموزش و پرورش به هیئت وزیران ارایه می شود.
ماده ۱۱- دولت موظف است همه ساله، یارانة مربوط به تسهیلات بانکی برای خرید زمین، ساختمان، احداث بنا، تجهیزات و تعمیرات مدارس غیردولتی را در لایحه بودجه سالانه کل کشور پیش بینی کند.
ماده ۱۲- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می شود مطابق قوانین و مقررات، زمین و ساختمان های مازاد بر نیاز خود را به صورت اجاره یا فروش به مؤسسان مدارس غیردولتی واگذار نماید. آیین نامه نحوه تعیین قیمت فروش و اجاره و شرایط واگذاری ساختمان ها و اراضی مذکور ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد. واگذاری ها در هر محل مشروط برآن است که دسترسی مردم به مدارس دولتی در آن محل دچار خلل نشود.
ماده ۱۳- به منظور حمایت از مؤسسان مدارس غیردولتی، وزارت آموزش و پرورش موظف است با مشارکت مؤسسان و بخش غیردولتی، "صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی" را به صورت مؤسسه عمومی غیردولتی ایجاد نماید. دولت موظف است هر ساله، تا سقف پنجاه درصد (۵۰%) از قیمت تمام شده سرانه سالانه دانش‌آموزی در بخش دولتی را به ازای کل دانش آموزان شاغل به تحصیل در مدارس غیردولتی در قالب کمک در لایحه بودجه سالانه کل کشور پیش بینی نماید.
تبصره - اساسنامة صندوق مذکور ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد.
ماده ۱۴- منابع مالی مدارس غیر دولتی به شرح زیر است:
الف- شهریه دریافتی از اولیای دانش آموزان
ب- کمک های دریافتی از اشخاص خیّر، مؤسسات خیریه و نهادها و سازمان های دولتی و غیردولتی
پ- کمک های دریافتی از وزارت آموزش و پرورش
ماده ۱۵- الگوی تعیین شهریه مدارس و الگوی تعیین شهریه مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی با توجه به دوره تحصیلی، سطح آموزشی و پرورشی، برنامه سال تحصیلی، فعالیت های فوق برنامه، فضای فیزیکی و تجهیزات و شرایط منطقه ای و نرخ تورم رسمی کشور که از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می شود، توسط شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی تهیه می گردد. این الگو پس از تأیید وزیر آموزش و پرورش قابل اجرا است.
ماده ۱۶- هر یک از مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی موظفند با توجه به الگوی تعیین شهریه مدارس و مراکز یادشده اعلامی یا ابلاغی آموزش و پرورش، میزان شهریه سالیانه را برای بررسی و تصویب به شورای تعیین شهریه مرکب از افراد زیر در آموزش و پرورش شهرستان، منطقه یا ناحیه پیشنهاد نمایند تا به تأیید شورای نظارت استان برسد:
الف- مدیر یا رئیس آموزش و پرورش (رئیس شورا)
ب- کارشناس مسئول مدارس و مراکز غیردولتی (دبیر شورا)
پ- معاون یا معاونان دوره تحصیلی مربوط
ت- مسوول انجمن اولیا و مربیان
ث- منتخب شورای مؤسسان مدارس غیردولتی
ج- منتخب شورای مؤسسان مراکز غیردولتی
تبصره- مؤسس می تواند اعتراض خود را نسبت به نرخ شهریه تعیین شده ظرف بیست روز از ابلاغ آن، برای بررسی مجدد به کمیته تخصصی شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی تقدیم نماید. تصمیم کمیته لازم است به تأیید رییس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی برسد.
ماده ۱۷- وجوه مربوط به شهریه مدرسه و مرکز غیردولتی با تشخیص موسسان یا نماینده حقوقی ایشان مطابق دستورالعمل‌های وزارت آموزش و پرورش هزینه می شود. سایر وجوه دریافتی مدارس و مراکز موضوع بندهای (ب) و (پ) ماده (۱۴) این قانون زیر نظر شورایی مرکب از نماینده موسسان، مدیر، دو تن از نمایندگان انجمن اولیا و مربیان و نماینده معلمان مدرسه هزینه می گردد.
ماده ۱۸- کلیه درآمدها و هزینه های مدارس و مراکز غیردولتی در دفاتر رسمی ثبت می شود و در صورت لزوم، مورد بازرسی آموزش و پرورش قرار می گیرد. تراز مالی این مدارس و مراکز همه ساله توسط مدیر مدرسه یا مرکز تنظیم و پس از تصویب مؤسسان جهت رسیدگی و تأیید نهایی به اداره آموزش و پرورش و اداره امور اقتصادی و دارایی ارائه می گردد.
ماده ۱۹- مدارس غیردولتی در برخورداری از کلیه تخفیفات، ترجیحات و معافیت های مالیاتی و عوارض در حکم مدارس دولتی هستند.
ماده ۲۰- به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می شود سالانه معادل پنج درصد ( ۵%) از شهریه دریافتی توسط مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را دریافت و به حساب درآمدهای اختصاصی - ملی واریز نماید. معادل وجوه واریزی از این محل در اختیار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی قرار می گیرد تا برای نظارت بر مراکز یادشده و کیفیت-بخشی به امور آموزشی و پرورشی غیردولتی هزینه شود.
تبصره ۱- دستورالعمل نحوه دریافت و هزینه کرد وجوه موضوع این ماده به تصویب شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی می رسد.
تبصره ۲- وزارت آموزش و پرورش موظف است گزارش نحوه اجرای این ماده را به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارایه دهد.
ماده ۲۱- مدیر مدرسه و مرکز آموزشی و پرورشی باید دارای شرایط زیر باشد:
الف - شرایط عمومی:
۱- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
۲- اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام و برخورداری از حسن شهرت
۳- التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه
۴- عدم وابستگی به رژیم گذشته یا گروهک های منحرف و غیرقانونی
۵- نداشتن پیشینه کیفری مؤثر
۶- سلامت روانی و نداشتن نقض عضوی که مانع انجام وظیفه است
۷- نداشتن مانع از نظر نظام وظیفه عمومی برای مردان
۸- تأهل برای مردان
ب- شرایط اختصاصی:
شرایط اختصاصی مدیر مدرسه غیردولتی همانند مدیر مدرسه دولتی است و شرایط مدیر مرکز آموزشی و پرورشی توسط شورای عالی آموزش و پرورش تعیین می گردد.
تبصره ۱- اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باید ضمن اعتقاد و التزام عملی به مبانی دینی خود، متجاهر به نقض احکام اسلامی در انظار عمومی نباشند.
تبصره ۲- مدیر مدرسه و مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی خارج از کشور باید مجوز اقامت قانونی کشور مورد نظر را دارا باشد.
ماده ۲۲- مدیر مدرسه و مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی به پیشنهاد مؤسس و تأیید و ابلاغ آموزش و پرورش منطقه یا شهرستان تعیین می گردد و تمدید آن با درخواست مؤسس بلامانع است.
تبصره ۱- در صورتی که ظرف دو ماه از تاریخ پیشنهاد، ابلاغ مدیر صادر نشود با درخواست مؤسس، آموزش و پرورش استان ظرف پانزده روز در مورد افراد پیشنهاد شده تصمیم می گیرد.
تبصره ۲- در صورتی که مدیر پیشنهادی، مستخدم رسمی آموزش و پرورش نباشد تأیید صلاحیت او توسط گزینش وزارت آموزش و پرورش الزامی است.
ماده ۲۳- به کارگیری کارکنان مدارس و مراکز غیردولتی اعم از نیروهای آموزشی، پرورشی، اداری و خدماتی براساس ضوابط علمی و گزینشی آموزش و پرورش منوط به پیشنهاد مدیر و تأیید مؤسس یا نماینده حقوقی مؤسسان امکان پذیر است. معرفی کارکنان غیررسمی توسط مدیر جهت اعلام نظر گزینش آموزش و پرورش الزامی است.
ماده ۲۴- مأموریت مستخدمان وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، سازمان های وابسته به دولت و مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و نهادهای انقلاب اسلامی، به مدارس غیردولتی بنا به تقاضای این مدارس و موافقت دستگاه ذی ربط با رعایت قوانین و مقررات مربوط امکان پذیر است. حقوق و مزایای مستمر این افراد حسب توافق دستگاه اجرایی ذی‌ربط با مدرسه غیردولتی توسط این مدارس یا دستگاه مذکور قابل پرداخت است. سابقه خدمت در مدارس غیردولتی از لحاظ گروه، رتبه، پایه، درجه یا هر عنوان مشابه دیگر و بازنشستگی و وظیفه طبق مقررات جزو سوابق دولتی آنان منظور می گردد.
ماده ۲۵- کارکنان تمام وقت فاقد پوشش بیمه ای مدارس و مراکز غیردولتی از مزایای قانون تأمین اجتماعی - مصوب ۱۳۵۴- با اصلاحات بعدی آن برخوردار می شوند. کارکنان پاره وقت فاقد پوشش بیمه ای نیز به نسبت ساعات انجام کار مشمول حمایت های مقرر در این ماده هستند.
تبصره ۱- بخشی از حق بیمه سهم موسس و کارکنان غیررسمی مدارس غیردولتی از محل اعتبارات صندوق حمایت از توسعه مدارس غیر دولتی قابل پرداخت است.
تبصره ۲- شرایط تمام وقت یا پاره وقت بودن کارکنان غیررسمی مدارس و مراکز غیردولتی در آیین نامه اجرایی این قانون مشخص می‌شود.
ماده ۲۶- تعیین حقوق و مزایای کارکنان غیررسمی و رسمی غیرموظف مطابق آیین نامه ای است که ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت آموزش و پرورش تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد.
ماده ۲۷- معلمان، مربیان و سایر کارکنان مدارس و مراکز غیردولتی موظفند دوره‌های آموزشی تکمیلی بدو خدمت یا ضمن خدمت لازم را با اعلام وزارت آموزش و پرورش بگذرانند. هزینه این دوره‌ها توسط مؤسسان و افراد فوق‌الذکر حسب نظر آن وزارتخانه پرداخت می‌گردد.
تبصره- وزارت آموزش و پرورش می‌تواند برای ارتقای سطح دانش معلمان، مربیان و سایر کارکنان مدارس و مراکز غیردولتی، با اولویت مناطق محروم، پرداخت تمام یا بخشی از هزینه برگزاری دوره های مذکور را بر عهده گیرد.
ماده ۲۸- در صورت وجود دانش‌آموز داوطلب در محل، همه ساله حداقل بیست درصد (۲۰%) از کل ظرفیت پذیرش مدارس غیردولتی به دانش‌آموزان آن محل اختصاص می‌یابد.
ماده ۲۹- مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی موظفند به ازای کمکهای دریافتی از دولت، دانش آموزانی را که امکان پرداخت شهریه ندارند با معرفی آموزش و پرورش ثبت نام نمایند. در این مورد دانش آموزان خانواده فرهنگیان، ایثارگران (شهدا، آزادگان، جانبازان و رزمندگان دارای حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه) و افراد بی سرپرست در اولویت هستند.
تبصره ۱- شرایط ثبت نام دانش‌آموزان مذکور در این ماده را شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی تعیین می نماید.
تبصره ۲- سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی موظف است سالیانه گزارش نحوه اجرای این ماده را به شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی ارایه دهد.
ماده ۳۰- برنامه‌های آموزشی و پرورشی، کتب درسی و امتحانات مدارس غیردولتی و محتوای آموزشی و پرورشی و ورزشی مراکز غیردولتی طبق قوانین و مقررات عمومی وزارت آموزش و پرورش و مراکز آموزشی و پرورشی است.
ماده ۳۱- آیین‌نامه استقرار مدارس و مراکز غیردولتی در مناطق، نواحی و محلات مختلف، ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیئت وزیران می رسد.
تبصره - مؤسس مدرسه غیردولتی می تواند مکان واحد آموزشی را با موافقت شورای نظارت استان و رعایت آیین نامه استقرار مدارس و مراکز غیر دولتی، تغییر داده یا تبدیل به احسن نماید مشروط بر آن که مکان و ساختمان جدید از نظر قیمت و ضوابط و مقررات نوسازی هم سطح یا مرغوب تر از مکان و ساختمان قبلی باشد.
ماده ۳۲- درصورت انحلال یا تعطیلی دائم مدرسه غیردولتی وضعیت مدرسه به شرح زیر تعیین می گردد:
الف - مدارسی که در زمین با کاربری آموزشی احداث می گردد، برای همیشه با کاربری آموزشی و با اولویت مدرسه استفاده می شود.
ب - مدارسی که در زمین با کاربری غیرآموزشی و با استفاده از تسهیلات بانکی موضوع این قانون خریداری و یا احداث می گردد، پس از بازپرداخت تسهیلات و تسویه حساب با بانک عامل، متناسب با میزان تسهیلات دریافتی و آورده مؤسس به مدت پنج الی ده سال به عنوان مدرسه باقی می ماند.
پ - مدارسی که در زمین با کاربری غیرآموزشی و بدون استفاده از تسهیلات بانکی خریداری و یا احداث می گردد، حداقل به مدت یک دوره تحصیلی به عنوان مدرسه باقی می ماند.
تبصره ۱- در مورد بندهای (الف) و(ب) این ماده چنانچه به هر دلیلی، مؤسس امکان ادامه فعالیت نداشته باشد، ملک مورد نظر به مؤسس واجد شرایط دیگر و یا آموزش و پرورش واگذار می گردد.
تبصره ۲- درصورت انحلال یا تعطیلی دائم مدرسه و وجود شرایط مقرر در بندهای (الف) و (ب) این ماده و تأیید شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی، مؤسس موظف است فروش یا اجاره ملک را از طریق انتشار آگهی به اطلاع موسسان واجد شرایط برساند. درصورتی که هیچ موسس واجد شرایط متقاضی خرید یا اجاره ملک نباشد، آموزش و پرورش در اجرای لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی دولت - مصوب ۱۳۵۸- شورای انقلاب اسلامی، خریداری یا برای دایرکردن مدرسه دولتی برابر قوانین و مقررات مربوط اجاره نماید. در غیر این صورت شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی نسبت به تعیین وضعیت اجاره یا فروش ملک تصمیم لازم را اتخاذ می کند.
تبصره ۳- احکام این ماده و تبصره های آن به مدارسی که براساس قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی - مصوب ۱۳۶۷- با اصلاحات بعدی آن تأسیس شده اند و یا از تسهیلات بانکی استفاده کرده اند، قابل تسری است.
ماده ۳۳- در صورت فوت مؤسس، ورثه قانونی او یا نمایندة آنان با دارا بودن شرایط موسس، می توانند فعالیت مدرسه را ادامه دهند و اگر فاقد شرایط بودند یا تمایلی به ادامه فعالیت نداشتند باید پس از پایان سال تحصیلی، نسبت به فروش، اجاره یا واگذاری آن با رعایت ماده (۳۲) این قانون و تبصره های آن اقدام نمایند. در این صورت مدرسه تا پایان سال تحصیلی زیر نظر آموزش و پرورش به فعالیت خود ادامه می دهد.
ماده ۳۴- کارکنان غیررسمی مدارس و مراکز غیردولتی اعم از بازنشسته، حق التدریس، قراردادی پاره وقت و تمام وقت در صورت ارتکاب تخلف اداری مشمول مقررات قانون رسیدگی به تخلفات اداری - مصوب ۱۳۷۲- با اصلاحات بعدی می باشند. مرجع صالح برای رسیدگی به تخلفات این دسته از کارکنان هیئت های رسیدگی به تخلفات اداری مستقر در ادارات آموزش و پرورش است. مجازات‌های اداری قابل اعمال در مورد کارکنان غیررسمی مدارس و مراکز غیردولتی که جانشین مجازات‌های اداری مذکور در قانون رسیدگی به تخلفات اداری می شود، عبارت است از:
الف – اخطار کتبی بدون درج در پرونده
ب – توبیخ همراه با درج در پرونده
پ – تنزل مقام یا محرومیت از انتصاب در پست های حساس و مدیریت در سطح مدرسه یا مرکز
تا سه سال
ت – محرومیت از اشتغال در مدارس و مراکز غیردولتی یک منطقه، شهرستان یا استان
ث – محرومیت موقت از اشتغال در مدارس و مراکز غیردولتی تا سه سال
ج – محرومیت دائم از اشتغال در مدارس و مراکز غیردولتی
تبصره ۱- کارکنان رسمی غیرموظف و بازنشسته شاغل در مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، مشمول این ماده می باشند.
تبصره ۲- آرای هیأت بدوی در موارد حکم به مجازات مذکور بندهای (ث) یا (ج) قابل تجدید نظرخواهی در هیأت‌های تجدید نظر رسیدگی به تخلفات اداری است.
ماده ۳۵- مجازات های قابل اعمال در مورد مدیران و مؤسسان مدارس و مراکز غیردولتی در صورت تخلف از تکالیف مندرج در این قانون، موارد مندرج در ماده (۸) قانون رسیدگی به تخلفات اداری - مصوب ۱۳۷۱- متناظر با مدارس غیردولتی و سایر مقررات ابلاغ شده از طرف وزارت آموزش و پرورش به شرح زیر می باشد:
الف – اخطار کتبی به مدیر یا مؤسس
ب – توبیخ مدیر یا مؤسس همراه با درج در پرونده
پ – عزل مدیر و محرومیت از مدیریت در مدارس و مراکز غیر دولتی از یک تا سه سال
ت – محرومیت دائم مدیر از مدیریت مدارس و مراکز غیر دولتی
ث – تعطیلی موقت مدرسه یا مرکز از یک تا سه سال
ج – لغو مجوز تأسیس و تعطیلی دائم مدرسه یا مرکز
چ – محرومیت موقت مؤسس از تأسیس مدرسه یا مرکز غیر دولتی تا پنج سال
ح – محرومیت دائم مؤسس از تأسیس مدرسه یا مرکز غیر دولتی
تبصره ۱- رسیدگی به تخلفات مدیران و موسسان توسط شورای نظارت استان انجام می گیرد.
تبصره ۲– در صورت عزل مدیر مدرسه، انتخاب مدیر جدید به روش مذکور در ماده (۲۲) این قانون انجام می شود و تا تعیین مدیر جدید، اداره مدرسه حداکثر تا پایان سال تحصیلی بر عهده مدیر موقتی است که توسط آموزش و پرورش با اولویت کارکنان همان مدرسه مشخص می شود. در صورت عزل مدیر مرکز آموزشی یا پرورشی، نحوه اداره آن مرکز به تشخیص آموزش و پرورش استان است.
تبصره ۳- در صورت تأیید رأی شورای نظارت استان مبنی بر تعطیلی مدرسه غیردولتی، اداره آن مطابق ماده (۳۲) این قانون تا پایان سال تحصیلی و برای مراکز آموزشی وپرورشی تا پایان نیم-سال بر عهده آموزش و پرورش است.
ماده ۳۶- آرای شورای نظارت استان ظرف ده روز از تاریخ صدور، توسط مدیر کل آموزش و پرورش استان ابلاغ می شود و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی است. آرای شورای برنامه ریزی و نظارت مرکزی در صورت تأیید و ابلاغ، قطعی و لازم الاجرا است و ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ، در دیوان عدالت اداری قابل شکایت است.
ماده ۳۷- با حفظ اصل حاکمیت دولت، ماده (۵۸۴) قانون تجارت - مصوب ۱۳۱۱- و ماده (۱) آئین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و مؤسسات غیر تجارتی - مصوب ۱۳۳۷ – با اصلاحات بعدی آن، بر مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی که با ماهیت غیردولتی و مطابق این قانون توسط اشخاص حقوقی تأسیس و اداره می شوند، قابل تسری است.
ماده ۳۸- آیین نامه اجرایی این قانون، غیر از مواردی که در برخی مواد تهیه آیین نامه اجرایی خاصی مقرر شده، ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن آن با پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش به تصویب هیئت وزیران می رسد.
ماده ۳۹- قانون اجازه اخذ هزینه های مربوط به صدور اجازه تأسیس و تجدید امتیاز آموزشگاه‌های علمی آزاد - مصوب ۱۳۶۷-، قانون تأسیس مدارس غیر انتفاعی - مصوب ۱۳۶۷- و قانون اصلاح قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی - مصوب ۱۳۸۷- از زمان لازم الاجراشدن این قانون نسخ می شوند.
