به گزارشافکارخبر، بررسی فعالیت سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به دلیل برخی گزارش‌ها و شکایات مردمی در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، خبری بود که از ابتدای سال جاری اعلام شد.
مصطفی افضلی‌فرد سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس خبر داد که گزارش‌هایی از نحوه فعالیت سفارتخانههای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و اجرای ناقص قانون حمایت از اتباع ایرانی از سوی وزارت خارجه به کمیسیون اصل ۹۰ واصل شده که این موضوع در دست بررسی است.
پس از آن علی پورمختار رئیس کمیسیون اصل ۹۰ نیز با بیان اینکه بررسی عملکرد سفارتخانههای ایران در تعدادی از کشورها در در دستورکار کمیسیون است، به خبرنگار تسنیم گفته بود: ما در کمیسیون اصل ۹۰ برروی ماموریت‌ها و عملکرد سفارتخانهها از دولت قبل حساس بودیم و پرونده‌هایی را در مورد تخلفات آنها داشتیم. اطلاع داریم که سفارتخانههای ایران در برخی کشورها آنطور که شایسته است، فعال نیستند و اگر آگاهانه، هوشمندانه و فعالانه عمل کنند، بسیاری از مشکلات کشور در حوزه اقتصادی و بین‌المللی قابل حل است.
بررسی این موضوع همچنان در دستورکار کمیسیون اصل ۹۰ بود که چندی قبل مصطفی افضلی‌فرد خبر از وصول شکایت از سفیر ایران در برزیل در کمیسیون اصل ۹۰ داد و گفته بود که شکایت واصله تخلف سفیر ایران در برزیل در خصوص موضوعات اداری و مالی است. البته علاوه بر شکایت از سفیر ایران در برزیل، شکایت‌هایی در خصوص ضعف عملکردی سفارتخانه های ایران در کشورهای آمریکا، کانادا، ترکیه، مالزی، قرقیزستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، عراق و برخی کشورهای دیگر به کمیسیون اصل ۹۰ ارسال شده است.
پس از اعلام این خبر، برای اطلاع از دلایل اعلام این شکایات از عملکرد سفارتخانهها گفت‌وگویی با محمدعلی پورمختار رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس انجام شد که وی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به تشریح علل این شکایت پرداخت و اظهار داشت: شکایاتی از کارکرد سفارتخانههای ایران به کمیسیون اصل ۹۰ واصل شده که برخی از این شکایات در حوزه عدم حمایت از اتباع ایرانی است که به نوعی دچار مشکل شده و یا زندانی هستند و یا به هر دلیلی از جمله مسائل سیاسی دچار مشکلاتی شده‌اند و نیاز به حمایت از سوی وزارت خارجه دارند.
وی ادامه داد: برخی گزارشات و شکایات در خصوص خریدهایی است که برخی از سفارتخانهها انجام داده‌اند مثلا گفته شده یکی از سفارتخانهها ساختمانی با مبلغ چند میلیون دلار خریداری کرده که بسیار بزرگ و ویلایی است و مانند یک باغ بزرگ می‌ماند. در حالی که صرف چنین هزینه‌هایی ضروری نبوده است همچنین شکایاتی نیز از عملکرد سفیر، پرسنل و کارکنان سفارتخانه واصل شده است.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس برهمین اساس تصریح کرد: وقتی به روابطمان با کشورهای دیگر نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که در عملکرد برخی از سفارتخانهها ضعف وجود دارد و نپرداختن به وظایف اصلی آنها و فعال شدن در سایر امور غیرمرتبط و غیرسیاسی سبب این مشکلات شده است. حالا این مشکلات می‌تواند از سوی وابسته‌های فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی ایران و یا از سوی خود سفیر صورت گیرد، لذا سفارتخانهها یکی از دلایل ضعف موجود در روابط بین ما و برخی کشورها است.
پورمختار با بیان اینکه سفارتخانهها نقش اول را در تقویت و تحکیم روابط کشورمان دارند، گفت: اینگونه مشکلات سبب می‌شود که شکایات و گزارشاتی که قریب به صحت هم است، به دست ما برسد. این موضوعات باید بررسی شود لذا قرار است، هماهنگ کنیم تا شرایط تعدادی از سفارتخانهها را از نزدیک مورد بررسی قرار دهیم و عملکرد آنها را ارزیابی کنیم.
وی افزود: آقای روحانی در روزهای اول که به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد، به سفارتخانهها اشاره کرد و صریحا از بررسی عملکرد و اصلاح عملکرد آنها سخن گفت اما متاسفانه درگیر کارهای مختلف دیگر شد و عملا این کار ماند، مثل موضوع بانک‌ها؛ این بانک‌ها هم شبیه وضعیت سفارتخانهها را دارند و هنوز کسی نتوانسته از درها و دیوارهای آهنی آنها ورود کند.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس برهمین اساس ابراز امیدواری کرد که در وهله اول وزارت خارجه این وظیفه را انجام دهد و بدون ملاحظه از سفرا بخواهد که به درستی کار کنند همچنین عملکرد آنها را ارزیابی کند و اگر سفیر یا کارمندی از این شرایط سوءاستفاده می‌کند، آنها را تغییر دهد.
پورمختار تعداد سفارتخانه‌هایی که از آنها به کمیسیون اصل ۹۰ شکایات واصل شده را ۵ تا ۶ مورد برشمرد.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه دلیل شکایت از این سفارتخانه و سفیری که نام آن مطرح شده، خرید ساختمان چند میلیون دلاری است؟ گفت: دلایل مختلف است؛ هم این می‌شود و هم عملکردش و هم موضوعات دیگر.
