نخستین نشست خبری رئیس دولت چهاردهم برگزار شد. این نشست خبری مجال مناسبی شد تا درباره دیدگاهها، تصمیمات و سیاستهای آقای دکتر پزشکیان و دولت او شفافسازی شود. چند نکته قابل توجه درباره مواضع آقای رئیسجمهور قابل طرح است.
1- مهمترین برنامه دولت چهاردهم، چارهاندیشی برای معضل ناترازیهاست. تاکید مکرر آقای رئیسجمهور بر معضل ناترازیها و مشکلاتی که در کشور ایجاد کرده، نشان میدهد دولت چهاردهم در همین ابتدای کار، در اندیشه حل این معضل یا کاهش تبعات آن است. در این میان مواضع پیشینی پزشکیان و برخی وزرای وی نشان میدهد فعلا تنها راهکار آنها در حوزه ناترازی انرژی، اصلاح قیمتهاست اما در سایر حوزهها، بویژه ناترازی در بودجه، رئیسجمهور به حرفهای کلی بسنده کرده است که نشان میدهد دولت در این حوزه جز برداشت از صندوق توسعه ملی، ایدهای ندارد. البته مشخص است که در حوزههای مالی، برنامه دولت چهاردهم نیز همان برنامه دولتهای یازدهم و دوازدهم، یعنی حل مشکل از طریق تعاملات خارجی است؛ موضوعی که با توجه به تجربیات گذشته، فعلا نمیتوان نسبت به آن چشمانداز مثبتی داشت. در مجموع در حوزه اقتصادی، نشست خبری دیروز آقای پزشکیان، نکته مهم جدیدی نداشت.
2- آقای پزشکیان دیروز یک بار دیگر نشان داد ایده او مبنی بر وفاق ملی، صرفا یک توصیه اخلاقی است. یعنی وفاق ملی را نمیتوان به عنوان گفتمان دولت چهاردهم در نظر گرفت. در نشست خبری دیروز مسائل سیاسی و فرهنگی متنوعی به عنوان مصادیقی برای تعریف مختصات ایده وفاق مطرح شد و این فرصت مناسبی بود تا آقای پزشکیان ایده وفاق ملی را بیشتر تشریح کند. با این حال این واقعیت بیشتر آشکار شد که آقای پزشکیان و اطرافیان وی، فعلا جز اندرزهای اخلاقی، تعریفی برای ایده وفاق ملی سراغ ندارند. در مجموع، پس از نشست خبری دیروز آقای رئیسجمهور، همچنان تکلیف ایده وفاق ملی و کاربرد آن در مصادیق مورد بحث در جامعه نامشخص ماند.
3- مواضع آقای رئیسجمهور در حوزه سیاست خارجی مواضع درستی بود. هم در حوزه همکاری با چین و روسیه، هم در موضوع تداوم دیپلماسی کاهش اختلافات با همسایگان که در دولت شهید رئیسی دنبال میشد و هم در موضوعات مربوط به مواضع ایران در قبال رژیم صهیونیستی، اروپا و آمریکا، مواضع آقای رئیسجمهور در مجموع خوب و قابل دفاع است. با این حال آنچه بهشدت نگرانکننده است، ضعف مفرط آقای رئیسجمهور در بیان این مواضع است به گونهای که بعضا میتواند برای کشور دردسرساز شود. پاسخهای آقای رئیسجمهور به سوالات مربوط به حوزه سیاست خارجی، کاملا ناپخته و بدون رعایت پروتکلهای مرسوم سیاسی و دیپلماتیک بود. البته ضعف آقای پزشکیان در بیان مواضع و اظهارنظرها از قبل نیز پیدا بود اما به نظر میرسید دستکم برای این نشست خبری، آموزشهای لازم به وی داده میشد. درست است که آقای پزشکیان هنوز از بهت ناشی از پیروزیاش در انتخابات خارج نشده و مرتبا این موضوع را در سخنرانیهای خود مطرح میکند اما منصوبان وی باید او را به این واقعیت برسانند که او اکنون رئیسجمهوری اسلامی ایران است و مواضع او درباره مسائل مختلف، بویژه مسائل خارجی مورد توجه و بررسی قرار میگیرد و خدای نکرده هر نوع ضعف در بیان مواضع میتواند برای کشور هزینهساز بوده و دردسر درست کند. پاسخی که آقای پزشکیان درباره شلیک موشک فراصوت یمن به سرزمینهای اشغالی به خبرنگار الجزیره داد حقیقتا تاسفآور بود. این تاسف بیشتر متوجه اطرافیان، معاونان و مشاوران وی بویژه وزارت امور خارجه است. از قبل پیدا بود که آقای رئیسجمهور نیاز به آموزشهای لازم و حتی ابتدایی برای اعلام مواضع جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی دارد. نشست خبری روز گذشته آقای پزشکیان نشان داد در این حوزه یا اساسا آموزشی انجام نشده یا اینکه آموزشهای لازم انجام شده اما آقای رئیسجمهور نسبت به آن بیتفاوت بوده است. به هر حال نشست خبری روز گذشته آقای رئیسجمهور نشان داد باید فکری اساسی برای ادبیات پزشکیان کرد، بویژه که آقای پزشکیان در آستانه سفر به نیویورک برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل قرار دارد و به احتمال زیاد او در آنجا با رسانههای مهم دنیا مواجه خواهد شد. لذا باید مراقبت لازم انجام شود.
امیرعباس نوری