روایتگری اعضای پیمان آتلانتیک شمالی در خصوص جنگ اوکراین بهمانند تصویرسازیهای القایی دیگری که آمریکا و متحدانش در خصوص پدیدههای گذشته و جاری در نظام بینالملل صورت میدهند، معکوس یا در بهترین حالت ممکن ناقص است. طی روزهای اخیر بخش مهمی از جنگ اوکراین نه در واقعیت، بلکه در رسانههای آمریکایی-اروپایی به مخاطبان خاص و عام این آوردگاه ارائه میشود. ماجرا از جایی تشدید شده که ولادیمیر پوتین در سخنرانی اخیر خود از یک کلیدواژه جدید به نام تغییر ماهیت نبرد استفاده کرد . مصداق این تغییر همان اقدام واشنگتن و لندن در ارائه تسلیحات دوربرد به کییف است .در سالهای گذشته همواره میان اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بر سر ارسال موشکهای دوربرد به اوکراین مناقشه بزرگی وجود داشت و حتی برخی اعضای این پیمان نظامی مانند یونان، اسپانیا و مجارستان بهشدت معتقدند مدیریت صحنه منازعه و درگیری اوکراین با روسیه، از اختیار و کنترل ناتو خارجشده است.
اما آنچه آتلانتیکیها در خصوص جنگ اوکراین سانسور میکنند ، معطوف به چرایی شکلگیری این جنگ تمامعیار و فرسایشی است. ناتو در سالهای گذشته با اصرار پیوستن اوکراین به پیمان آتلانتیک شمالی عملاً بحران منطقه شرق اروپا را کلید زده و یک جنگ پرهزینه را به اروپا تحمیل کرده است، این درحالی است که امروز داستان جنگ اوکراین بهگونهای است که دیگر شرایط آینده جنگ قابل پیشبینی نبوده و همین مسئله سبب ترس و وحشت دولتهای غربی شده است.
هنری کیسینجر استراتژیست مشهور آمریکایی پیش از مرگ خود گفته بود واشنگتن باید هرچه سریعتر به بحران اوکراین خاتمه دهد وگرنه موجب از دست رفتن تسلط ایالاتمتحده بر شرق اروپا و از سویی دیگر سبب بالا رفتن هزینههای غیرقابلپیشبینی برای کاخسفید خواهد شد.فراموش نکنیم اگرچه جنگ اوکراین در ظاهر با حمله روسیه آغاز شد اما ازلحاظ راهبردی، ناتو آن را کلید زد.
آمریکا و انگلیس با اصرار گسترش پیمان آتلانتیک شمالی به سمت شرق و محاصره راهبردی روسیه، مسکو را وادار به واکنش کردند؛ اما امروز لندن و واشنگتن بهگونهای ماهیت جنگ را تحلیل و تفسیر میکنند که گویا ماجرا از زمان شلیک نخستین تیر از خاک روسیه به اوکراین کلید خورده است!
اکنون بهصورت بالقوه امکان سرایت جنگ به اروپا وجود دارد .بخشی از خاک کشورهای اروپایی میتواند در آیندهای نهچندان دور تبدیل به میدان جنگ جدید شود. امروز اروپاییها با بازی چشمبسته خود در زمین آمریکا در بحران اوکراین عملاً کاری کردهاند که هزینه آسیبهای بالفعل و بالقوه جنگ بیشتر به سمت آنها سوق پیدا کند. تا زمانی که اروپا بهعنوان یک بازیگر مستقل در حوزه امنیتی عمل نکند، نمیتواند تصمیمات عاقلانهای برای بقای مؤثر خود در نظام بینالملل بگیرد.
حنیف غفاری