غلامعلی حدادعادل در برنامه صف اول درباره الزامات رقابت واقعی در انتخابات اظهار داشت: ملت یک مفهوم انتزاعی، عقلانی و اعتباری است. تاثیر سیاسی ملت چیست؟ بعضی موقعها بر سر بزنگاههایی ملت، ملت بودن خودش را حس میکند. مثلاً جنگ میشود یک ملت در جنگ خودش را پیدا میکند. مانند فلسطینیها مانند یک ملت در حال جنگ هستند. یکی از عرصههای حضور ملت عرصه سیاسی است و نقش ملت نقش جدیدی است.
وی افزود: در دوران استبداد چه در دوران قاجار و قبل از آن، چه در دوران پهلوی اول و دوم ملت نقشی نداشتند. در دوره قاجار و صفوی کلمه ملت هم به کار گرفته نمیشد میگفتند رعیت. رعیت معنای سیاسی ندارد. اما ملت و دولت یک معنای سیاسی کاملا جدیدی است. ملت در دولت و دولت در ملت تاثیرگذار است.
حداد عادل ادامه داد: ملت و دولت هر کدام حقوقی دارد. انتخابات یک فرصت بسیار مناسبی است که یک ملت به ملت بودن خودش خودآگاهی پیدا کند لمس و حس کند و این ملت بودن را به تاثیر بیاندازد و این نکته بسیار مهمی است.
وی گفت: در مواقع عادی دولتها و مجلسها برای ملت تصمیم میگیرند، اما در انتخابات ملت است که برای دولتها و مجلس تصمیم میگیرد. هرچه ملتی به این تاثیرگذاری خودش به نقش سیاسی اش وقوف بیشتری داشته باشد و آن را اعمال کند والاتر است. با چنین مشارکتی اقتدار همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند افزایش پیدا میکند.
حداد عادل تاکید کرد: افزایش اقتدار، امنیت میآورد. افزایش امنیت پیشرفت همه جانبه میآورد؛ بنابراین مشارکت یک مساله پیش پا افتاده و ساده نیست. یک شرط لازم البته نه کافی برای آمدن مردم در پای صندوقهای رای برای ایفای نقش در انتخابات و برای افزایش مشارکت اعتماد مردم به مجری انتخابات است.
وی اظهار داشت: اگر مردم اعتماد داشته باشند که رایشان دیده میشود. نادیده گرفته نمیشود. ولو احتمال بدهند که این آدمی که انتخاب میکنند محبوبیت زیادی نداشته باشد و یا انتخاب هم نشود. ولی مهمتر از امید به انتخاب شدن او امید به دیده شدن رای است.
حداد عادل تصریح کرد: چرا قبل از انقلاب مردم در انتخابات شرکت نمیکردند. چون اعتماد نداشتیم. در روزگاری زندگی میکردیم که خود شاه در کتابش مینویسد که وقتی شاه شدم بعد از رفتن پدرم مدتی مدید کارها در ظاهر به دست یک عده ایرانی، ولی در عمل قسمتی به دست سفارت انگلستان و قسمتی دیگر به دست سفارت روس انجام میگرفت. به طوری که در کتاب ماموریت در وطنم شرح دادهام صبح مستشار سفارت انگلستان با یک لیست انتخاباتی به سراغ مراجع مربوطه میآمد عصر همان روز کاردار سفارت روس با لیست دیگری میآمد.
وی ادامه داد: اینها اعترافات خود شاه است. دوران پهلوی اول رضا شاه چطور بود کسی فکر رای دادن نمیکرد. اسناد موجود است. نخست وزیری و تیمورتاش به استاندارها تلگراف میزدند که از شهرستان و هر استانی چه کسانی باید وکیل شوند.
وی گفت: ولی هماکنون در جمهوری اسلامی ایران شرط لازم که اعتماد مردم به دولت است، تضمین شده و رهبری معظم انقلاب فرمودند که رأی مردم حقالناس است و باید محافظت شود و این مهم انجام میگیرد. همچنین سر و صداهایی که در سال ۱۳۸۸ درباره تقلب در انتخابات مطرح شد، دروغ بود و چنین اتفاقی نیفتاده بود و خودِ مدعیان هم گفتند که بیخود گفتیم و تقلبی صورت نگرفت.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بیان کرد: افزایش مشارکت یک پدیده چندعلتی است و لوازمی دارد؛ مثلاً مردم از گرانی ناراحتند و حق هم دارند و معیشتشان سخت است. تورم، تحریم، گرفتاری، گرانی مسکن وجود دارد و قابل پنهان کردن نیست؛ عدهای زیربار این فشار ناراحتند و ممکن است بگویند فایدهای ندارد و مشارکت نکنیم. اگر دولت بتواند کاری کند که مقداری این احساس فشار معیشتی کاهش یابد، در مشارکت مثمر ثمر خواهد بود.
حدادعادل با طرح مثالی گفت: دولت حدود یکسال است توزیع کالابرگ الکترونیکی را با همکاری مجلس انجام میدهد؛ این یک خدمت است و فشار را از روی مردم کم میکند.
وی ادامه داد: همچنین ممکن است مردم از عملکرد مجلس راضی نباشند و یا از تبعیض، فساد مالی و از این قبیل مسائل ناراضی باشند و اینها همه در نیامدن آنها به پای صندوق رأی اثر میگذارد.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب افزود: ممکن است مردم ناامید بشوند و این ناامیدی موجب شود که مردم در انتخابات حاضر نشوند؛ خوب است بدانیم هماکنون دشمنان در فضای مجازی دائماً بر طبل ناامیدی مردم میکوبند و میخواهند فقط مشکلات دیده شود و همه مسئولان، دزد نشان داده شوند.
حدادعادل اظهار داشت: از دیگر عوامل موثر در انتخابات که میتواند در مشارکت اثر بگذارد، طرز تصمیمگیری شورای نگهبان است و اگر این شورا فراتر از قانون و یا سلیقهای عمل کند، این مساله بر مشارکت اثر میگذارد و مردم خوششان نمیآید که شورا در وظیفه خود سختگیری بیش از حد کند.
وی در ارزیابی روند مجالس شورای اسلامی اضافه کرد: در کل اعتقاد ندارم که روند همه مجالس خوب بوده؛ این مساله به گفتمان آن مجلس بستگی دارد و مجالسِ ناکارآمد، جنجالی، پر از درگیری را داشتهایم و همچنین مجالس انقلابی، کارآمد و مفید را هم داشتهایم. ما مجلس اول را مجلس خوبی میدانیم و باید هر مجلس را جدا جدا بررسی کرد.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب خاطرنشان کرد: همیشه دوستان اصلاحطلب ما میگفتند علت پایینبودن مشارکت، سختگیری شورای نگهبان است و نظارت استصوابی موجب پرشور نبودن انتخابات است، اما انتخابات شورای شهر که زیرنظر شورای نگهبان نیست و در انتخابات شورای شهر دوم، مجلس ششم نظارت بر این انتخابات را عهدهدار بود و همه را تأیید کردند، اما فقط ۱۲ درصد از مردم تهران در انتخابات شورای شهر دوم شرکت کردند و همه قبلیها رفتند. در سراسر کشور حدود ۸۰ درصد مخالفانِ شورای شهر اول پیروز شدند؛ پس این نشان میدهد که اینطور نیست که اگر نظارت استصوابی نباشد، همیشه مردم شرکت میکنند.
حدادعادل تصریح کرد: الان که مقام معظم رهبری لزوم مشارکت را مورد تأکید قرار دادهاند، عدهای این شعار را دست گرفتند و با بیانات ایشان دوگانهای درست میکنند و از یکطرف دعوت رهبر انقلاب به مشارکت در انتخابات قرار داده و در طرف دیگر میگویند شورای نگهبان ضد رهبری عمل میکند.
وی اضافه کرد: چند شب گذشته یک مناظره طولانی بعد از خبر ۲۱ سیما برقرار بود؛ یک عقیده این بود که شورای نگهبان متهم و مقصر است و نباید اینگونه عمل کند، پس این شورا در خط رهبری نیست! بنده میگویم این یک مغالطه است که انتخابات را در عملکرد شورای نگهبان فرو بکاهیم.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب ادامه داد: عملکرد شورای نگهبان یکی از عوامل موثر در انتخابات است، ولی اینکه راجعبه عملکرد مجالس، جریانها و دیدگاههای سیاسی هیچ حرفی مطرح نمیشود و هر وقت شکست میخورند میگویند تقصیر شورای نگهبان است، حرف درستی نیست.
حدادعادل در مقایسه انتخابات مجلس در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۸، اظهار داشت: در سال ۱۳۹۴ یک جریان انتخاباتِ تهران را برنده شد و من که در سال ۱۳۹۰ نفرِ اولِ تهران بودم، در آن دوره نفر سیویکم شدم؛ نمایندگان تهران در آن انتخابات با آراء ۱.۲ میلیونی در تهران وارد مجلس شدند. اما در انتخابات ۱۳۹۸ شورای نگهبان عدهای از نمایندگان مجلس نهم را رد کرد، ولی هر دو جناح اصولگرا و اصلاحطلب فهرست دادند. برخی کسانی که قبل از آن، ۱.۲ میلیون رأی آورده بودند حدود ۶۰ هزار رأی آوردند؛ علت چیست؟ شورای نگهبان که آنان را که رد صلاحیت نکرده بود؛ چه شد که بعد از ۴ سال رأی آنان افرادی افت داشت؟
وی با اشاره به شرایط کشور در سال ۱۳۹۸ گفت: در ۱۳ دی آن سال، آمریکا سردار سلیمانی ما را به شهادت رساند و ملت ما، ملت بودن خود را نشان داد و زیر پیکر این شهید آمد؛ ملت ما نشان داد که از آمریکا متنفر است و از جریانات سیاسی خوشبین به غرب فاصله میگیرد. این حس، اثر خود را در انتخابات اسفند ۱۳۹۸ نشان داد. نکته این است که نباید همهجا پای شورای نگهبان را به میان کشاند؛ این یک کار سیاسی است.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب بیان کرد: آمریکا آنسال شهید سلیمانی را ترور کرد و امروز هم میبینیم که در غزه چه جنایاتی رقم میزند؛ حالا میخواهیم مردم در ایران و یا هر کشور دیگری که انتخابات آزاد دارند، به جریانات خوشبین به آمریکا رأی بدهند؟ الان هم آنها که لبخندی به آمریکا میزنند و موضع قاطع نمیگیرند، مردم به اعتبار وضع فعلی از آنها فاصله میگیرند.
حدادعادل عنوان کرد: نباید اینطور تلقی کرد که مساله مشارکت مردم به شورای نگهبان مربوط است. اگر این شورا صلاحیتها را درست تعیین نکند و هرکس که ثبتنام کرد را تأیید کند، آیا این موجب افزایش مشارکت میشود؟ اگر مردم نسبت به داوطلبان شناختی نداشته و تحقیقی درباره آنان صورت نگیرد، موجب افزایش مشارکت میشود؟
وی تصریح کرد: بهعنوان شورای ائتلاف نیروهای انقلاب میگویم که ما در انتخابات سال ۱۳۹۸، ۲۲۵ نماینده در مجلس داشتیم که با امضای شورای ائتلاف وارد شده بودند، ولی خودمان برای ارزیابی این نمایندگان، ۲۲۵ کارنامه درست کردیم و این کار برای اولینبار در تاریخ احزاب سیاسی کشور رخ میدهد.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اضافه کرد: ما شاخصهای متعددی تعیین کردیم و بعد از اعلام صلاحیتها از سوی شورای نگهبان، این کارنامه را در اختیار شورای ائتلاف شهرستانها قرار میدهیم. عملکرد هر نماینده مشخص است و مهمتر اینکه اصرار داریم هر نمایندهای اگر گرفتار فساد مالی، اخلاقی و مسائل امنیتی است، شورای نگهبان قاطعانه رسیدگی کند؛ اگر چنین فردی نزدیکترین افراد به ما باشد، خوشحال میشویم که شورا با استدلال و استناد، آن فرد را رد صلاحیت کند. چون معتقدیم اگر شورای نگهبان وظایف خود را انجام دهد، موجب افزایش مشارکت شده و اعتماد مردم بیشتر میشود.
حدادعادل عنوان کرد: عدهای میگویند ما دوست داریم مردم در انتخابات کمتر شرکت کنند و ما از کاهش مشارکت خوشحال میشویم؛ نه، اینطور نیست، آرزوی ما مشارکت پرشور و تشکیل یک مجلس انقلابی است.
حدادعادل گفت: رقابت غیر واقعی یعنی اینکه همه مثل هم باشند، ولی نقش مخالف و موافق را ایفا کنند یعنی نقش بازی کنند. اما دو نظر متفاوت نداشته باشند. رقابت واقعی یعنی اینکه افکارشان برنامههایشان برای اداره کشور واقعاً متفاوت باشد. دو طرف فرصت توضیح مسئله را برای مردم داشته باشند. صدا و سیما میخواهد با امکاناتی که دارد این را فراهم کندکه نامزدها هر کدام بتوانند حرف خود را بزنند و این هم یک زمینهای برای پدید آمدن یک رقابت واقعی است.
وی ادامه داد: اسلام برای حکومت نظریه و حکم دارد. اسلام دین غیر سیاسی نیست. آنهایی که به جدایی دین از سیاست معتقد هستند. اسلام را نشناختهاند. قرآن را نخواندهاند. تاریخ اسلام را مطالعه نکردهاند. سیره پیامبر و ائمه معصومین علیه السلام را نفهمیدهاند. اسلام همانطور که برای نماز و روزه احکام دارد برای اداره جامعه نیز حکم دارد. ولایت فقیه و مفهوم ولایت برنامه اسلام برای اداره جامعه است.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی ادامه داد: در این نظریه مردم جایگاه دارند ما شیعیان در قصه غدیر معتقد هستیم که حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام ذاتاً صلاحیت رهبری جامعه اسلامی را پس از پیامبر داشتند. وقتی پیامبر ایشان را معرفی کردند از مردم خواستند تا با حضرت علی بیعت کنند. سوال اینجاست پیغمبر حضرت علی را میشناخت و میدانست که ایشان از هر جهت شایستگی دارنداینکه مردم را دعوت کردند با ایشان بیعت کنند یک کار تشریفاتی بود. یا اینکه بیعت کردن مردم هم جز بدنه اعتقادی اسلام بوده است.
وی گفت: اینکه یک فردی شایستگی حکومت بر مسلمین را داشته باشد شرط لازم است، ولی محقق شدن این حکومت وقتی است که مردم هم بیعت کنند. حضرت علی (ع) در زمانه خود وقتی مردم پافشاری کردند، خلافت را پذیرفتند و مردم هم بیعت کردند؛ رأی دادن همان بیعت است و شرکت در انتخابات به اسلامیت هم مربوط است.
وی خاطر نشان کرد: انتخابات هم حضور باشکوهِ جمهورِ مردم در صحنه را نشان میدهد، دشمنان را مأیوس و دوستان ما را در جهان خوشحال میکند؛ این جمهوریت است. حضور مردم در این عرصه، طبق نظریه سیاسی اسلام و یک کار اسلامی است.
رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی گفت: اگر شورای نگهبان سختگیری بیش از حدی انجام دهد و فراتر از قانون و یا سلیقهای عمل کند بر روی مشارکت اثر میگذارد.