تاشکند از روز گذشته میزبان شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی است، این‌نشست از ۱۷ آبان به مدت دو روز به ریاست شوکت میرضیایف در شهر تاشکند برگزار شده است.
سازمان اکو از قدیمی‌ترین سازمان‌های همکاری اقتصادی در جهانِ در حال توسعه است و قدمت آن به دهه شصت میلادی برمی‌گردد. ده کشور عضو اکو با ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیش از نیم میلیارد جمعیت تعاملات خوبی را مابین خود شکل داده‌اند.
حوزه‌های حمل و نقل و ترانزیت، تجارت و انرژی سه اولویت اعضا برای همکاری در این سازمان است و ساختارهای خوبی برای همکاری در سایر حوزه‌های اقتصادی بین اعضای این سازمان شکل گرفته است.
نشست‌های سران اکو فرصتی است که روسای جمهور کشورهای عضو به تبادل نظر در خصوص موضوعات منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی بپردازند. در این نشست که با حضور سران کشور های ایران،اذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان پاکستان و تاجیکستان و ترکمنستان و ترکیه برگزار می شود گسترش بیش از پیش همکاری های تجاری و اقتصادی و سرمایه گذاری و حمل و نقل و ارتباطات و بشر دوستانه در چهارچوب اکو و تکامل فعالیت این ساختار چند جانبه بررسی خواهد شد.
آیت الله سید ابرهیم رئیسی امروز پس از سفر دو جانبه به تاجیکستان به منظور شرکت در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی اکو راهی تاشکند پایتخت ازبکستان شد. رئیس‌جمهور کشورمان نیز در این نشست علاوه بر سخنرانی، ملاقات‌هایی را نیز با همتایان خود از برخی کشورها خواهد داشت.
اکو یک سازمان خوش آتیه منطقه ای
اکو یک سازمان موفق و خوش آتیه منطقه ای و توسعه یافته است و ایران به عنوان یکی از کشورهای بنیانگذار این سازمان اهتمام جدی به تقویت همکاریهای درون منطقه‌ای و نیز ارتقای جایگاه اکو به عنوان یک سازوکار موثر منطقه‌ای برای همکاری اقتصادی دارد و با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اتخاذ دیپلماسی چندجانبه و تعامل نزدیک با همسایگان و کشورهای منطقه که بخش مهمی از دیپلماسی اقتصادی ایران محسوب می‌شود و همچنین با درک صحیح از ظرفیت های اقتصادی اکو، آیت الله رییسی در راستای تقویت همکاری با کشور های عضو این سازمان عزم خود را جزم کرده است.
شکست حصر اقتصادی نقطه قوت اکو
جایگاه بین المللی این سازمان رشدی فزاینده دارد، این سازمان در سال ۱۹۸۵ از سوی ایران ، پاکستان و ترکیه با هدف پیشبرد همکاریهای اقتصادی ، فنی و فرهنگی میان کشورهای عضو تاسیس شد. فعال کردن این نهاد منطقه ای نقطه مقابل رویکرد کشور های غربی است که تضعیف سازوکارهای همگرایانه در منطقه آسیا بویژه مشارکت ایران را دنبال میکند، از نقاط قوت این سازمان می توان به شکست حصر اقتصادی و خنثی سازی تحریم ها و توسعه تجارت منطقه ای اشاره داشت.
این سازمان نه تنها برای بهبود شرایط توسعه ای اقتصادی پایدار کشور های عضو تلاش و حذف تدریجی موانع تجاری در منطقه را پیگیری میکند بلکه برای تسریع برنامه توسعه ای حمل و نقل و ارتباطات نیز فعالیت میکند.
اهمیت این سازمان زمانی نمود بیشتری پیدا کرد که سازمان ملل در سال ۱۳۶۴ تصویب کرد که اکو یکی از اعضای ناظر سازمان ملل باشد و حتی سازمان همکاری اسلامی نیز این سازمان را به عنوان یک مقام ناظرپذیرفت.
کشورهای عضو سازمان اکو در یکی از حساس ترین مناطق جهان با میراث تاریخی و فرهنگی کم و بیش مشترک واقع شده اند و این استعداد را دارند که تبدیل به یکی از قطب های اقتصادی جهان شوند. نگاهی وسیع به جغرافیای جهان نشان می دهد، تجارت درون منطقه ای در اتحادیه های بزرگ جهانی رشد چشمگیری داشته است.
کشورهای عضو اکو در منطقه ای استراتژیک قرارگرفته اند که دارای منابع طبیعی فراوانی نظیر منابع عظیم نفت و گاز، مواد معدنی فلزی از جمله مس، طلا، روی و ذخایر عظیمی از مواد معدنی غیرفلزی و از همه مهم تر نیروی انسانی یا به عبارتی سرمایه انسانی فراوان و جوان می باشد که با توجه به اینکه کشورهای عضو اکو که از زمینه رشد بازار منطقه ای خوبی برخوردارند می تواند آینده توسعه صنعتی این کشورها را رقم بزند و سرمایه ارزشمندی را در اختیار این سازمان قرار داده است.
باوجود یک سازمان منطقه ای قدرتمند جابجایی سرمایه انسانی تسهیل و فرصت های اقتصادی در تولید صنعتی ایجاد می شود و سبب می شود تا زمینه فناوری دانش روز مشارکت های نوینی در سطح منطقه ای شکل بگیرد. با شکل گیری سازمان ها و نهادهای منطقه ای زمینه های لازم برای بهره برداری بیشتر از منابع فراهم شده و به تناسب آن بهره وری سرمایه افزایش خواهد یافت و نهایتاً در نتیجه توسعه صنعتی حاصل از آن، توسعه و رفاه اجتماعی بیشتری برای کشورهای عضو به وجود خواهد آمد.
ایران به دنبال ارتقای سهم تجارت درون منطقه ای از ۷ به ۲۰ درصد
با توجه به اینکه ارتقای تجارت درون منطقه‌ای از اولویت‌های سازمان اکو است، جمهوری اسلامی ایران نیز با جدیت در پی روان‌سازی تجارت در منطقه و ارتقای سهم تجارت درون منطقه‌ای از ۷ درصد فعلی به ۲۰ درصد است. از آنجا که ایران یکی از صادرکنندگان اصلی در اکو است لذا هرگونه روان‌سازی تجارت در اکو، دسترسی صادرکنندگان ایرانی به بازارهای منطقه را آسانتر و ارزانتر خواهد کرد، البته در مقابل نیز ایران باید آمادگی داشته باشد بازارهای خود را بر روی کالاهای کشورهای عضو باز کند.
همزمان با سفر آیت الله رئیسی به ازبکستان و شرکت در این اجلاس بررسی آخرین وضعیت تجارت ایران با اعضای اکو قابل تامل است. رئیس جمهور پیش از عزیمت به این سفر تصریح کرد: سفر بعدی به تاشکند به دعوت رئیس جمهور ازبکستان انجام می شود که ریاست دوره ای سازمان همکاری های اکو را به عهده دارد.
رئیس جمهور اضافه کرد: در این نشست پیوند اقتصادی بین اعضای اکو، مساله محوری است که مورد بحث ما در شانزدهم اجلاس سازمان همکاری های اقتصادی خواهد بود و در این اجلاس با توجه به ظرفیت هایی که کشورهای عضو اکو دارند بحث های مهمی میان اعضا در جهت توسعه روابط صورت خواهد گرفت.
براساس آمار در هفت ماهه امسال ۱۴ میلیون و ۹۳۹ هزار و ۴۸۳ تن کالا به ارزش ۱۰ میلیارد و ۱۸۹ میلیون و ۹۲۳ هزار و ۱۳ دلار بین ایران و ۹ عضو سازمان اکو تبادل شد که این میزان با رشد ۱۸ درصدی در وزن و ۴.۵ درصدی در ارزش همراه بوده است.
صادرات ایران به اعضای اکو در این مدت ۱۲ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۷۴۳ تن کالای غیرنفتی به ارزش پنج میلیارد و ۸۸۶ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۳۴۴ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه، ۲۳ درصد در وزن و ۲.۵ درصد در ارزش افزایش داشته است و واردات کشورمان نیز با ۲ میلیون و ۵۹۳ هزار و ۷۴۱ تن به ارزش چهار میلیارد و ۳۰۳ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۶۶۹ دلار، رشد ۱.۲ درصدی در وزن و ۷.۳ درصدی در ارزش داشته است.
بر اساس آمارهای رسمی، تراز تجاری کشورمان با ۹ کشور عضو اکو با پیشی گرفتن صادرات به مثبت ۱.۶ میلیارد دلار رسید.
مقاصد اصلی صادرات کالاهای ایرانی به اکو
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت درباره میزان صادرات به اعضای اکو، گفته است: ترکیه با خرید ۲ میلیارد و ۷۴۹ میلیون و ۴۹۸ هزار دلار و کاهش ۱۰ درصدی، پاکستان با یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون و ۱۴۸ هزار دلار و رشد ۶۲ درصدی و افغانستان با ۹۷۵ میلیون و ۵۲۸ هزار دلار و رشد چهار درصدی، سه مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی در این مدت در بین اعضای اکو بودند.
جمهوری آذربایجان با خرید ۳۰۳ میلیون و ۳۱۵ هزار دلار (کاهش ۲۸ درصدی)، ترکمنستان با ۲۵۱ میلیون و ۱۳۴ هزار دلار (بدون تغییر)، ازبکستان با ۱۸۸ میلیون و ۷۱۶ هزار دلار (رشد ۲۶ درصدی)، تاجیکستان با ۱۳۳ میلیون و ۲۴۵ هزار دلار (رشد ۷۷ درصدی)، قزاقستان با ۱۰۴ میلیون و ۴۱۲ هزار دلار (رشد ۱۲ درصدی) و قرقیزستان با ۴۰ میلیون و ۳۴۵ هزار دلار (رشد ۲۰ درصدی)، در رتبه های بعدی صادرات کالاهای ایرانی در بین اعضای سازمان اکو قرار دارند.
به گفته مدیر کل دفتر همکاریهای اقتصادی چند جانبه و بین‌المللی وزارت خارجه ، جمهوری اسلامی ایران ریاست اکو در سال ۲۰۲۴ را برعهده خواهد داشت و ارتقای تجارت درون منطقه‌ای را به عنوان شعار خود در سال ۲۰۲۴ برگزیده است.
