چند سالی است که بسیاری از محافل و اندیشکدههای غربی در کنار تمرکز روی توان موشکی ایران ، عمده نگرانی خود را روی بخش دیگری از توان ایران متمرکز کردهاند که اگر اهمیت آن بیشتر از توان موشکی ایران نباشد، از آن کمتر نیست و آن، توان پهپادی ایران است. ایران اکنون یک قدرت تثبیت شده در حوزه پهپادی است و نشان به آن نشان که روز چهارشنبه ارتش جمهوری اسلامی ایران در ادامه مراحل اصلی رزمایش مشترک پهپادی ۱۴۰۲، با استفاده از پهپادهای انهدامی آرش به انهدام اهداف تعیین شده مبادرت کرده است. گفته شده در این رزمایش از پهپادهای انهدامی آرش استفاده ویژهای شده و این پهپادها اهداف دریایی و زمینی خود را بهصورت گسترده و با موفقیت منهدم کردند. بهنظر میرسد پهپادهای آرش نسلی از پهپادهای ایرانی هستند که اکنون در میدان رزمایش نظامی توانستهاند اهداف مورد نظر فرماندهان نظامی ارتش ایران را برآورده کنند. توان غیرقابل انکار پهپادی ایران را در گمانهزنیها و تحلیلهای اندیشکدههای غربی نیز میتوان دید و در قریب به اتفاق این تحلیلها، جایگاه ایران در حوزه پهپادی بهعنوان یک قدرت غیرقابل انکار توصیف شده است.
پهپادهای ایران هر روز پیشرفتهتر میشوند
وبسایت آمریکایی «war on the rocks» که بر مسائل نظامی و تسلیحاتی متمرکز است، کمتر از یک ماه پیش در گزارشی با اشاره به توان پهپادی ایران تأکید کرد که هواپیماهای بدون سرنشین بخشی از درگیری منطقه خاکستری بین ایران و آمریکاست. این درگیری اکنون فراتر از خاورمیانه گسترش یافته و ۲ کشور مدتهاست در وضعیتی بین جنگ و صلح زندگی میکنند. کارشناس این وبسایت آمریکایی همچنین افزوده است که پهپادهای ایرانی هر روز پیچیدهتر، پیشرفتهتر و مرگبارتر میشوند و در این شرایط تهدید ایران برای نیروهای آمریکایی در منطقه بیشتر و بیشتر میشود.
دست برتر ایران در میان همسایگان
«کنث مککنزی جونیور»، ژنرال بازنشسته نیروی دریایی و فرمانده پیشین ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا تا سال ۲۰۲۰نیز در یادداشتی که اندیشکده واشنگتن آن را منتشر کرده، به این موضوع اعتراف کرده که در ۱۰ سال گذشته، ایران، موجودی پهپادها و موشکهای بالستیک خود را به شکلی چشمگیری تقویت کرده است تا جایی که عملا در مقایسه با همسایگانش به سطح برتری دست یافته است؛ یعنی قابلیت انجام حملههایی را پیدا کرده که میتواند بر توان دفاعی همسایگان غلبه کند. این ژنرال آمریکایی همچنین میافزاید که در حال حاضر آمریکا و شرکای منطقهای آن در دفاع مؤثر در مقابل پهپادهای ایرانی عقب افتادهاند.
«دیمین اسپلیترز» نیز که معاون مرکز «تحقیقات درگیریهای مسلحانه» است، در یادداشتی نوشته که بررسی و تحلیل اجزای پهپادهای ایرانی نشاندهنده یک جهش چشمگیر در مهندسی ساخت این پهپادهاست. در واقع طراحی و پیچیدگی پهپادهای ایرانی ارتقا یافته و تعهد ایران به کنترل کیفی قابل توجه است. به اعتقاد اسپلیترز، توان پهپادی ایران همچنین تابآوری تهران در مقابل تحریمها (در مورد قطعات) را افزایش داده است، چون فرض منطقی این است که ایران در سختترین شرایط تحریمی توانسته است از هر راهی قطعات لازم برای ساخت پهپادهای پیشرفته خود را بهدست آورد.
نمیتوان توان پهپادی ایران را متوقف کرد
«والری لینسی»، مدیر اجرایی «پروژه کنترل تسلیحات اتمی» در ویسکانسین است و مقابله با توسعه پهپادی ایران را سخت میداند. او در مطلبی نوشته است که برای از بین بردن تهدید پهپادی ایران چوب جادویی وجود ندارد، چون صنایع پهپادی ایران که در وزارت دفاع و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این پهپادها را طراحی و تولید میکنند، بسیار رشدیافته و متنوع شدهاند و میتوانند محققان و کارشناسان را از دانشگاهها و نهادهای خصوصی جذب کنند تا در زمینه تحقیق، توسعه و همچنین تدارک و خرید قطعات لازم ساخت پهپاد همکاری کنند.
مهندسی هوافضای ایران در خدمت پهپادها
«داگلاس بری»، کارشناس ارشد هوافضای نظامی در مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک نیز در مطلبی که مؤسسه آمریکایی صلح آن را منتشر کرده، معتقد است که توان پهپادی ایرانیها نشان از شایستگی آنها در مهندسی هوافضا دارد و مهندسی هوافضای ایران در خدمت توسعه پهپادها قرار گرفته شده است. نیروی هوایی متعارف ایران مبتنی بر سیستمهای قدیمی است، اما نسل جدید پهپادهای ایرانی تا حد زیادی به ارتقای توان نیروی هوایی ایران منجر شده و ضعف قدیمی بودن نیروی هوایی ایران را جبران میکند. پهپادها جایگزینی برای هواپیماهای خدمهدار نیستند، اما به ایران قابلیتهایی جدید در جنگ هوایی میدهند. پهپادها همچنین به ایران اجازه میدهند تا قابلیتهایی را در اختیار نیروهای منطقهای نزدیک به خود قرار دهد و به نفوذ منطقهای گستردهتری دست یابد.
جایگاه خوب ایران در نبردهای پهپادی
«ست جی. فرانتزمن» از دیگر کارشناسان غربی است که در وبسایت (breakingdefense) مستقر در نیویورک، توان پهپادی ایران را مورد تحلیل قرار داده و در این ارتباط گفته است که ایران تحت هدایت (سردار) حاجیزاده نهتنها پهپادهای رادارگریز بلکه پهپاد مشابه گلوبال هاوک آمریکایی را نیز ساخته است. جهان در حال ورود به یک انقلاب جنگی هواپیماهای بدون سرنشین است و ایران در این نبرد دارای جایگاه است و توانسته مخازن سوخت پهپادها را کوچک کند و گروهی از پهپادها با قابلیت بمبهای هدایتشونده بسازد. ایران همچنین دارای پهپاد با کارایی شبیه موشک کروز است که میتواند تا ۱۵۰۰کیلومتر پرواز کند. همچنین ارتفاع پهپادهای ایرانی اکنون به ۴۵هزار پا رسیده است.