مدتی است زمزمه ها و اخباری مبنی بر توافق و گفت وگو میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا مطرح می شود. هرچند در برخی مواقع مقامات هر دو کشور ایجاد توافق را تکذیب کرده اند اما براساس مواضع و مصاحبه های انجام شده نمی توان گفت که گفت وگوی غیرمستقیم صورت نگرفته است. همانطور که چندین تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مذاکرات غیرمستقیم و با واسطه بین ایران و آمریکا خبر داده اند و همچنین باتوجه به تقویت روابط ایران با کشورهای منطقه به ویژه عربستان سعودی و اخبار مربوط به آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در کشورهای مختلف احتمال می رود که این مباحث غیرمستقیم به نتایجی برد-برد ختم شود.
اکنون بهترین زمان است تا دستگاه دیپلماسی کشور با اتخاذ راهبردهای هوشمندانه زمین بازی شبه برجامی را به نفع ایران تغییر دهد. زیرا از ابتدای سال 1402 بود که اخبار بین المللی درحوزه روابط آمریکا و اسرائیل روایتگر اختلافاتی بین جو بایدن و بنیامین نتانیاهو بود و آنطور که مشخص است حتی آمریکا از نخست وزیر اسرائیل به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد تشکیل اسرائیل دعوت نکرده است و این درحالی است که دولت بایدن از رئیس جمهوری رژیم صهیونیستی که درواقع یک مقام تشریفاتی است از یکسال قبل دعوت به عمل آورده است.
حتی آمریکایی ها از برخی اقدامات کابینه نتانیاهو مانند برنامه اصلاحات قضایی ناراضی هستند و اختلافاتی میان دو طرف بوجود آورده است و درهمین راستا نخست وزیر اسرائیل با نارضایتی از دعوت نشدن برای سفر به آمریکا، به وزرای کابینه دستور داد که تا زمان دعوت کاخ سفید از وی برای این سفر و دیدار با رئیس جمهور این کشور، با آمریکایی ها دیدار نکنند.
بنابراین اکنون مسئولان سیاست خارجی کشور می توانند از دو رویداد مهم برای نفع بردن از ارتباط با آمریک استفاده کنند. نخست، احیای ارتباط با عربستان سعودی و درخلل آن تقویت روابط ایران با چین و روسیه و تاثیر آن نظر و رویکرد آمریکایی ها، دوم، اختلافات و خلا فعلی در روابط اسرائیل و آمریکا.
درحال حاضر احیای ارتباط ایران با کشورهایی مانند عربستان، امارات، بحرین و ... می تواند نقش واسطه گری آن ها برای انتقال صحبت ها و مواضع ایران به طرف آمریکایی را تقویت کند و همین امر یک سود دوجانبه هم برای دو کشور طرف صحبت و هم برای کشورهای واسطه دارد. از طرف دیگر نکته این است که انتخابات آمریکا نیز در پیش است و با گشایش های فعلی که در آزادسازی برخی منابع ارزی بلوکه شده و تبادل زندانیان ایران و آمریکا می توان علیرغم تکذیب مقامات رسمی هر دو کشور به این روند امیدوار بود.
هرچند نکته قابل توجه درمورد گفت وگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا این است که ضمن تاکید مقامات آمریکایی و ایرانی بر اینکه هیچ مذاکره ای درباره توافق موقت وجود ندارد و اگر صحبتی باواسطه رخ می دهد به برجام ربطی ندارد. حتی ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امورداخلی کشور در مجلس در گفت وگوی اخیر خود با پایگاه خبری افکارنیوز تاکید کرده بود که برجام مرده است و هیچ گفت وگویی در این مورد بین ایران و آمریکا اتفاق نیفتاده است.
* آمریکا باید قدرت و هسته‌ای بودن ایران را بپذیرد
ابراهیم عزیزی ، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو افکارنیوز با اشاره به آخرین اخبار درمورد مذاکرات بین ایران و آمریکا گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای مذاکرات هسته‌ای یک راهبرد کاملا روشن، مشخص و شفافی داشته است و بر مبنای این راهبرد هم حاضر به مذاکره بوده است.
وی افزود: کشور ما در نشست‌های متعدد شرکت کرده و صراحتا با شجاعت از مواضع خود دفاع کرده است. ما بر این باور هستیم که هر نوع مذاکره‌ای باید منتهی به لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران باشد.
عزیزی بیان کرد: یعنی هر اقدام و مذاکره‌ای که در خروجی آن لغو تحریم‌ها نباشد بی‌معنا و بی‌مفهوم است و اساسا ملت ایران و همچنین مجلس شورای اسلامی به جهت نمایندگی مردم پذیرش آن را ندارد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس ادامه داد: همچنین دولت نیز به جهت روحیه انقلابی که دارد پذیرش آن را نخواهد داشت. لغو تحریم‌ها بزرگ‌ترین و مهم‌ترین و محوری‌ترین خواسته‌ای است که باید جامه عمل پوشانده شود.
او گفت: دومین خواسته ما در بحث مذاکرات تضمینی است که باید از آمریکا گرفته شود. چرا که ما یک بار چوب بی‌اعتمادی طرف‌های مقابل یعنی هم آمریکایی‌ها و هم اروپایی‌ها را خورده‌ایم و بدون شک حاضر نیستیم مجدد در یک مسیری که منتهی به اقدامات بدون تضمین باشد حرکت کنیم.
عزیزی اظهارداشت: بنابراین باید حتما این امکان فراهم شود تا تضمین لازم برای توافقات بین ایران و طرف‌های مذاکره به عنوان یک اصل بسیار مهم مورد توجه قرار گیرد تا هر طرفی که بر سر کار آمد نتواند به سمت بد عهدی و نقض پیمان حرکت کند.
وی افزود: چرا که این جماعت غربی بد عهد هستند و نقض پیمان می‌کنند و بر هیچ اصل و اصولی پایدار نمی‌مانند و طبیعتا برای جمهوری اسلامی ایران تضامین معتبر بسیار مهم است.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس عنوان کرد: نکته سوم این است که این مذاکرات و توافقات باید منتهی به تمام شدن بازی‌های سیاسی علیه ایران به خصوص در موضوع پادمان باشد.
عزیزی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران موضوعات هسته‌ای خودش را بسیار شفاف در چهارچوب پادمان و آژانس دنبال می‌کند و چون عضو آژانس و ان پی تی هستیم هیچ مشکلی برای همکاری با آژانس نداریم، اما باید در این مسیر مذاکرات این موضوع هم به عنوان یک محور اساسی در نظر گرفته شود.
او می‌گوید متاسقانه در مسائل هسته‌ای همواره پرونده‌های مربوطه همراه با شیطنت غربی‌ها تمام می‌شود و ما باید مطمئن شویم تا در مسیر اقدامات آتی این شیطنت‌های سیاسی که تحت عنوان فنی و حرفه‌ای هم مطرح می‌شود علیه جمهوری اسلامی ایران صورت نگیرد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه جمهوری اسلامی بارها تاکید کرده که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها باید در نهایت تکلیف خودشان را مشخص کنند، خااطرنشان کرد: چرا که کشورهای اروپایی به هیچ وجه از خودشان استقلال سیاسی و قدرت تصمیم گیری ندارند و تصمیمات خودشان را با کدخدا هماهنگ می‌کنند و طبیعتا این موضوع هم باید برای ما روشن و شفاف باشد که آیا باز هم قرار است در مسیر مذاکرات قرار است به کدخدا متکی باشند؟ زیرا این روال برای ما پسندیده نیست و باید روی آن تدبیر شود.
عزیزی مطرح کرد: طرف‌های مذاکره کننده و به ویژه آمریکایی‌ها باید این موضوع را بپذیرند که صنعت هسته‌ای در ایران یک صنعت بومی سازی شده‌ای است که غیر قابل توقف است و درواقع، انرژی هسته‌ای به جان ما بسته است. باید این را باید بپذیرند که برای جمهوری اسلامی ذره‌‌ای عقب نشینی از این ظرفیت هسته‌ای امکان پذیر نیست.
وی اظهار داشت: کما اینکه امروز به برکت حضور دانشمندان بزرگ و شایسته جوان، گام‌های بسیار بزرگی را برداشتیم و این صنعت در ذهن و جان دانشمندان و ملت ما وجود دارد و قابل جدا شدن نیست.
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس درانتها یادآورشد: اگر آمریکایی‌ها بپذیرند که باید با ایران پیشرفته هسته‌ای کار کنند و با این مسائل کنار بیایند بسیاری از موضوعات قابل حل شدن است و می‌تواند اتفاقات خوبی در آینده رخ دهد.
