مدتی است که افزایش نرخ بلیت هواپیما اذهان عمومی را گله مند و رسانه ها و مسئولان را به خود درگیر کرده است. همچنان بعد از گذشت چند هفته هنوز مشخص نیست که در جلسات بررسی با مسئولان سازمان هواپیمایی کشور چه علت ها و توجیحاتی ازسمت ایرلاین ها ارائه شده است، هنوز و همچنان مشخص نیست که آیا دلایل متولیان سازمان هواپیمایی و مدیران ایرلاین ها منطقی و قابل پذیرش است یا خیر. اما نکته مشهود و ملموس این است که اقشار مختلف مردم از این افزایش قیمت ها که هر چند روز یکبار در کالاها و خدمات مختلف رخ می دهد خسته و کلافه شده اند.
معیشت خود را با حقوق و درآمدی سپری می کنند که حتی به سختی کفاف نیازهای اساسی خانواده را می دهد و با همین حقوق هم هر ماه کیفیت زندگیشان کاهش می یابد. در همین شرایط خبری از افزایش حقوق متناسب با تورم و گرانی، اقدامات تسهیل کننده ازطرف دولتمردان یا حتی اخباری مبنی بر مدیریت یا کاهش قیمت اقلام اساسی ازجمله خوراک یا مسکن و خودرو نیست. این روزها وضعیت درآمدی هیچ همخوانی با قیمت ها ندارد و هر موجی که از افزایش قیمت خبر دهد یک گام دیگر به سمت غرق شدن در زیر خط فقر است. در ادامه به اطلاعاتی می پردازیم که روند افزایش قیمت بلیت هواپیما را توضیح می دهد.
به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشور پیشنهاد افزایش قیمت بلیت درحالی ازسوی انجمن شرکت های هواپیمایی مطرح شد که در سال های 1400 و 1401 به دلایل مختلف افزایش قیمت بلیت هواپیما رخ نداد و عملا دو سال با وجود افزایش قیمت ارز، افزایش هزینه نگهداری هواپیماها و پرداخت حقوق و دستمزد باوجود تورم نرخ بلیت هواپیماها ثابت ماند. بنابراین قیمت بلیت هواپیما 22 ماه بدون تغییر حفظ شد.
محمد محمدی بخش در این رابطه ادامه داد که طی مدتی که افزایش قیمت اتفاق نیفتاده بود انجمن شرک های هواپیمایی درخواست جدیدی را در شورای عالی ترابری به صورت افزایش 100 درصدی مطرح کرد که مقرر شد براساس مصوبه دولت این پیشنهاد در ستاد تنظیم بازار ارائه شود.
این خبر از اوایل فروردین ماه مطرح شده بود و درنهایت باوجود اصرار انجمن شرکت های هواپیمایی اواخر اردیبهشت ماه میزان افزایش قیمت بلیت هواپیما مصوب شد.
دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی گفت: گرچه پیش تر درخواست افزایش قیمت 100 درصدی داشتیم به طور میانگین با افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما موافقت شد و مصوب شورای عالی هواپیمایی به تایید ستاد تنظیم بازار نیز رسیده است.
مقصود اسعدی سامانی که از تصویب افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما در ستاد تنظیم بازار و ابلاغ آن از روز 28 اردیبهشت ماه به تمامی شرکت های هواپیمایی خبر داد، مطرح کرده بود که انجمن شرکت های هواپیمایی نسبت به اعمال 29 درصدی افزایش نرخ اعتراض دارد و درخواست ما این است که اگر پایداری صنعت هوایی و تداوم ارائه خدمات و انجام سفرهای ایمن مدنظر است روی نرخ اعمالی مجددا بازنگری شود.
این درحالی است که 24 ساعت از اعلام افزایش 29 درصدی قیمت بلیت هواپیما با جابجایی دو جدول نرخ های عجیبی در سایت انجمن شرکت های هواپیمایی بارگذاری شد. اقدامی که احتمالا پیش زمینه افزایش بیش از مجوز قانونی بلیت هواپیماست.
درهمین حین مقصود اسعد سامانی گفته بود که طبق قانون دولت نباید در قیمتگذاری دخالت کند بلکه صرفا باید نظارت داشته باشد اما دخالت کرده و نرخ تکلیفی اعلام می کند. شرکت های هواپیمایی به این افزایش نرخ اعتراض دارند و امکان تعطیلیشرکت ها نیز وجود دارد اما ناگزیر به پذیرش هستیم و این افزایش نرخ مشکل صنعت هواپیمایی را حل نمی کند.
این مباحث مدام از فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت ماه با همین مضامین ادامه داشت و به خردادماه که رسیدیم برخی از مسئولان هوایی کشور اظهارنظرهایی داشتند که بیش از پیش خشم و گله مردم را برانگیخت.
سیدرضا موسوی، رئیس انجمن شرکت های هواپیمایی با طرح این ادعا که با جریمه ایرلاین های گرانفروش 30 هزار مسافر سرگردان خواهند شد، گفت: قیمت بلیت هواپیما ارزان است و باید گران شود. جذابیتی که صنعت هواپیمایی برای مردم دارد این است که خیلی سریع تر می رسند. الان با فشار غیرقانونی به قیمت خیلی از مردمی که تا الان با ماشین و قطار و اتوبوس مسافرت می کردند را به سمت هواپیما آورده ایم. یعنی تقاضای کاذب برای صنعت ایجاد کرده ایم!
اما مدیرکل دفتر بازرسی وزارت راه در واکنش به اظهارات موسوی گفته بود: در مقابل تفکری که می گوید اتوبوس سوار و قطارسوار نباید سوار هواپیما شود، ایستاده ایم.
این اظهار رئیس انجمن شرکت های هواپیمایی در پی ابطال پرواز برخی از ایرلاین ها که اقدام به عرضه بلیت خود بالاتر از نرخ مصوب شده بودند صورت گرفت که واکنش بسیار تند مردم، نمایندگان مجلس و فعالان رسانه را در پی داشت و همگی معتقد بودند که این اظهارات توهین به مردم است.
در حالی رئیس انجمن شرکت های هواپیمایی قیمت فعلی بلیت هواپیما را ارزان می داند و عنوان می کند که با ادامه قیمت های فعلی کسانی که اتوبوس سوار هستند به سمت سفر هوایی روی خواهند آورد که در حال حاضر قیمت بلیت هواپیما در 80 مسیر پروازی بالای یک میلیون و 400 هزار تومان است.
در این میان، قیمت بلیت هواپیما در 12 مسیر پروازی در محدوده قیمتی یک میلیون و 800 هزار تومان تا دو میلیون تومان قرار دارد. حال سوال این است که آیا این قیمت های فعلی بلیت هواپیما با درآمد یک کارگر که پایه حقوق سال 1402 حدود 5 میلیون و 307 هزار تومان است، همخوانی دارد که بتواند به جای سوار با قطار و اتوبوس از حمل ونقل هوایی استفاده کند؟
در این رابطه با دو تن از نمایندگان مجلس به گفت وگو پرداختیم.
*گرانی‌ها روز به روز به مردم فشار می‌آورد
مجتبی یوسفی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با افکارنیوز ضمن انتقاد از گرانی های اخیر به افزایش نرخ بلیت هواپیما اشاره کرد و گفت: کوچک تر شدن سبد معیشتی خانوار از همین مسائل آغاز می شود. یکی از موضوعاتی که این روزها شاهد آن هستیم گرانی در حوزه کالاهای خدماتی و کالاهای اساسی برای مردم است. اکنون علیرغم اقداماتی که دولت انجام داده فشارهایی به سبد خانوار تحمیل می شود که متاسفانه مدام رو به افزایش است.
وی افزود: در حوزه حمل و نقل هوایی شاهد رشد قیمت ها هستیم. البته شاید برخی بگویند که حمل و نقل هوایی تنها مربوط به قشر مرفه جامعه می شود که بیان این موضوع نشان از صحبت های کارشناسی نشده دارد. چرا که اقشار مختلف مردم برای انجام برخی کارهای اداری و یا جابجایی مریض از حمل و نقل هوایی استفاده می کنند که این روزها با توجه به هزینه های سرسام آور دچار مشکل شدند.
یوسفی گفت: به جز مسائل مطرح شده مربوط به اشتغال و انجام امور اداری و زندگی که با صنعت حمل و نقل هوایی ارتباط دارد حوزه های گردشگری، توریستی و هتلداری مرتبط با صنعت حمل و نقل هوایی هستند. کشور ما از نظر پهناوری از ۷۵ کشور دنیا وسعت بیشتری دارد و برای اینکه بتوانیم خدمات یا سرمایه گذاری برای مناطق محروم انجام دهیم اولین شرط این است که بتوانیم دسترسی سریع و آسان برای سرمایه گذاران به آن منطقه را فراهم کنیم.
این عضو هیئت رئیسه مجلس ابرازکرد: نکته ای که وجود دارد این است که افزایش قیمت بلیت در این حوزه به هیچ وجه برای مردم قابل قبول نیست و روز به روز باعث رکود بیشتر خواهد شد و صنعت گردشگری و توریستی را نیز دچار مشکل می کند. این درحالی است که صنعت گردشگری در سال های گذشته درگیر رکودی بود که به واسطه گرانی و کرونا پیش آمده بود. امروز افزایش بی رویه قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی و ازطرفی افزایش هزینه شرکت ها و ایرلاین ها در هزینه های جاری موجب شده تا این شرکت ها دچار مشکلاتی شوند. اما مسئله این است که گران کردن همواره کوتاهترین مسیر است اما مسیر درست نیست.
او افزود: پیشنهاد ما این است که سیاست گذاری ها باید به سمت حمل و نقل ترکیبی می رفت. هرچند در سال های گذشته در سازمان هواپیمایی کشور اقدامات خوبی صورت گرفته است و چیزی حدود چهل فروند هواپیما به ناوگان ما اضافه شده است، اما بایستی به سمت حمل و نقل ترکیبی حرکت کنیم.
یوسفی با بیان اینکه با توجه به اینکه ما مخالف افزایش قیمت بلیت هواپیما هستیم اما از سمتی دیگر خواهان حمایت از این صنعت حمل و نقل هستیم، اظهارداشت: مصوبه‌ای برای تامین ارز این شرکت ها آماده کردیم که بالاخره معاون اول رئیس جمهور با یک سال تاخیر دستور تامین ارز را در بازار مبادله‌ای داد. متاسفانه امروز برخی از این شرکت ها ارز مورد نیاز خود برای کالاهای مصرفی و قطعات خود را در بازار آزاد تامین می کنند.
عضو هیئت رئیسه مجلس یادآورشد: اولین نکته مهم اجرای مصوبه دی ماه ۱۴۰۱ در تامین ارز یارانه‌ای برای این شرکت ها است. تامین سوخت و ایجاد فضای مناسب دیپلماسی منطقه ای توسط دولت تاثیر خوبی برای فعال شدن حمل و نقل ترکیبی داشته است اما کافی نیست و باید اقدامات بیشتری صورت پذیرد.
او درانتها خاطرنشان کرد: ما در مجلس آماده هستیم تا در این بخش ها از صنعت هوایی حمایت کنیم. چراکه در غیر این صورت هم صنعت هوایی دچار مشکل میشود و هم فشار آن به مردم و صنعت توریست و گردشگری وارد خواهد شد.
*سطح خدمات ایرلاین‌ها با نرخ بلیتی که ارائه می‌دهند تناسب ندارد
همچنین الله‌وردی دهقانی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با افکارنیوز در این باره گفت: به نظر نمایندگان مجلس گرانی آن‌چنانی در آیتم‌هایی که در خدمات رسانی هواپیمایی تاثیرگذارند، صورت نگرفته است که ایرلاین‌ها درخواست افزایش قیمت دارند. نرخ سوخت که مهم‌ترین مولفه موثر در آیتم‌های خدمات رسانی است، ثابت بوده و هست و سایر موارد نیز همین شرایط را تجربه می‌کنند.
وی افزود: اما اگر حمل و نقل هدایی مشکلاتی داشته باشد می‌تواند قیمت بلیت را تا حد معقولی افزایش دهد. اما جامعه پذیرش افزایش یک‌دفعه‌ای تا بیش از ۳۰ درصد یا چند برابر کردن نرخ بلیت را ندارد.
دهقانی گفت: این مسئله باید بیشتر بررسی و کارشناسی شود و مشخص گردد که تورم چقدر بر هزینه‌های ایرلاین‌ها افزوده است. این مسئله هنوز مشخص نیست و باید محاسبه شود تا بتوانیم تصمیم درستی بگیریم که مردم هم گله‌مند نباشند و حقوقشان رعایت شود.
این عضو کمیسیون صنایع مجلس ابرازکرد: ایرلاین‌ها باتوجه به سطح خدماتی که ارائه می‌دهند، هواپیماهایی که دارند، یارانه‌هایی که دریافت می‌کنند باید متناسب با آن نرخ بلیت را مشخص کنند.
او ادامه داد: درتمام دنیا قیمت بلیت هواپیما طبق خدمات ارائه شده و سطح هواپیمایی که دارند مشخص است و این می‌تواند یک مبنای عمل برای بررسی پایین یا گران بودن بلیت هواپیما باشد. مبرهن است خدماتی که ارائه می‌دهند با نرخی که برای بلیت مشخص کرده‌اند همخوانی ندارد و بسیار گران است. لذا حقیقتا شرایطی که هواپیماها دارند، فاصله صندلی‌هایشان، غذاهایی که ارائه می‌دهند اصلا استاندارد نیست.
دهقانی درانتها خاطرنشان کرد: هرکدام از صحبت‌ها و ادعاهایی که سازمان هواپیمایی یا ایرلاین‌ها ارائه کردند قابل احصاء است و باید مقایسه شود. این تنها راه‌حل است که ببینیم ایرلاین‌ها در کشورهای همسایه ما در چه سطح خدمات ارائه می‌دهند. قطعا ما نمی‌خواهیم ایرلاین‌ها ضرر کنند اما به نارضایتی مردم از هواپیماها و خدماتشان ننیز باید توجه شود.
